بخشی از مقاله
چكیده
پرتوگیری ، همه روزه از منابع طبیعي و مصنوعي صورت مي گیرد ولي باالترین دز آن مربوط به پرتوهای طبیعي بوده که قسمت اعظم آن مربوط به پرتو گیری رادن است. بر اساس گزارش های سازمان جهاني بهداشت، این گاز بعد از سیگارکشیدن، دومین عامل سرطان ریه در جامعه محسوب مي شود. رامسر ، به عنوان پرخطرترین نقطه دنیا در پرتودهي گاز طبیعي رادن شناخته شده است. لذا امكان سنجي استفاده از موادی در دسترس و مقرون به صرفه، در جهت کاهش گاز رادن، مي تواند نقش مهمي در افزایش سالمت جامعه ایفا کند.
مقدمه
محیط زیست جایگاه امنی برای موجودات زنده اعم ازانسان،گیاه وحیوان می باشد، لذا سالم بودن آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در قرن حاضر
کشف مواد رادیواکتیو و ویژگیهای متفاوت مواد پرتوزا می باشد.[1]به طور طبیعی همه روزه، پرتو گیری از منابع طبیعی پرتوزا خانواده های اورانیوم- 238 ، توریوم - 232 و اورانیوم - 235 ، رادیو نوکلئیدهای طبیعی منفرد از قبیل پتاسیم موجود در خاک و نیز تشعشعات کیهانی صورت می گیرد. باالترین دز پرتوی ما از پرتوهای طبیعی می باشد که قسمت اعظم آن مربوط به پرتو گیری از رادن است[2].
یکی ازدالیل ابتال به سرطان ریه استنشاق گاز رادن است به همین دلیل بررسی کاهش گاز رادن امروزه رایجترین موضوع مطالعه در تعیین رادیواکتیویته محیطی بوده؛ بهگونهای که در سطح وسیعی در بسیاری از کشورها انجام گرفته است .[5-3]شیوه های ارزیابی کاهش رادن از قبیل عایق های مختلف با راندمان باال ، جاذب ها ، سیستم کاهش فشار ، تهویه،...بوده است .یکی از روش های کاهش گاز رادن استفاده از جاذبهای سطحی است .[6]توجه به اینکه افراد زیادی در محل زندگی و یا کار خود از قبیل پژوهشگران ،معدنچیان ، بیمارستانها، ادارات دولتی،مدارس و... در معرض قرارگیری اینماده رادیواکتیو خطرساز می باشند، لذا امکان سنجی استفاده از موادی در دسترس و مقرون به صرفه، به عنوان جاذب سطحی گاز رادن،می تواند نقش مهمی در افزایش سالمت جامعه ایفا کند.خطرات ناشی از گاز رادن در مناطقی از کشورمان به عنوان پرخطرترین نقطه دنیا در پرتودهی گاز طبیعی رادن [7]، انجام تحقیقات در زمینه کاهش غلظت این گاز را ضروری می کند.
مواد و روشها
در این تحقیق مقدار یک کیلو گرم نمونه خاک رامسر به مدت 4 ساعت در دمای c˚ 115 کوره خشک ، سپس برای یکنواخت شدن در آسیاب مخصوص کامال به صورت پودر و یک دست در آمد. مقدار خاک موردآزمایش درون جعبه پلکسی گالس دارای ابعاد15 سانتی متر در 15 سانتی متر و ارتفاع 6 سانتی متر ریخته شد.برای بررسی تاثیر مواد مختلف در میزان رادن، یک الیه از هر ماده بر روی جعبه پلکسی مورد استفاده قرار گرفت سپس مقایسه ای بین مونت موریلونیت و مواد انتخابی ازجمله کائولین ، بتن ،زغال فعال، سیلیکاژل، میکرو و نانو مونت موریلونیت، پلی اتیلن صورتگرفت.که نتایج آن در جدول 1 مشخص می باشد.
اکتیویته خاک دراین تحقیق 2280-1400 Bq/m3 ، که به عنوان میانگین غلظت رادن خاک پایه در نظر گرفته شد. برای این منظور ازدستگاه پراسی مدل SILENA Mod 5S ساخت کشور ایتالیا استفاده گردید. زمان بهینه آزمایش ها در دوره شش ساعته بوده به عبارتی هر ساعت ،یکاندازه گیری انجام شده که میانگین آنها به عنوان غلظت رادن بر حسب بکرل بر مترمکعب گزارش شده است. که با هم مقایسه شده اند را نشان می دهد.
نتایج بررسي آزمایش تخلخل سنجي - BET - 1
یکی از مواد مختلف که در جت کاهش رادن مورد بررسی قرار گرفت مونت موریولنت است که به عنوان جاذب در جهت کاهش رادن موثر است .از جمله عوامل تاثیر گذار در جذب گاز بر مواد
جامد تخلخل سطح ویژه ماده جاذب بوده و هر چه سطح ویژه ماده جاذب بزرگتر باشد حجم بیشتری از گاز جذب خواهد شد. به همین دلیل آزمایش تخلخل سنجی ، برای مونت موریلونیت انجام گرفت که نتایج حاصل از آن به شرح زیر می باشد - جدول. - 1 برای بررسی نتایج از دسته بندی آیوپاک2 استفاده می شود که با توجه به فشار گاز به هنگام تعادل و با استفاده از رابطه گازها - PVT - ، مقدار گاز جذب شده محاسبه شده است.
این فرایند چندین بار تکرار گردیده تا مجموعه ای از داده های مربوط به حجم گاز جذب شده در فشارهای تعادلی مختلف بدست آید.این تئوری که گسترده شده تئوری النگمیر بوده، بر اساس جذب چند الیه ای مولکولهای گاز توسط ماده استوار است . بنابراین با توجه به آن ، ایزوترم جذب مونت موریلونیت از نوع - چهار - بوده، که این نوع ایزوترم برای مواد متخلخل - جاذبهای صنعتی از جمله خاک - به کار برده می شود .شکل - 4و - 5
