بخشی از مقاله
چکیده
به منظور شناسایی اثر بتائین و مکمل روي بر کیفیت گوشت سینه و ران در جوجههاي نر گوشتی تحت تنش گرمایی، آزمایشی با 432 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 در یک دوره 42 روزه به اجرا در آمد. این آزمایش در قالب یک طرح کاملا" تصادفی به صورت فاکتوریل - 3 3 - ، شامل سه سطح مختلف جایگزینی بتائین با دي ال متیونین 0 - ، 13، 26 درصد جایگزینی بتائین آنهیدروس نوع خوراکی با دي ال متیونین - و سه سطح مختلف مکمل روي 45 - ، 95 و 135 میلیگرم در کیلوگرم سولفات روي - می باشد که با چهار تکرار اجرا شد. مشاهدات نشان داد که جایگزینی بتائین با دي ال متیونین در سطح 13 درصد موجب افزایش درصد گوشت سینه و ران میگردد . - P<0/05 - در حالی که جایگزینی بتائین با دي ال متیونین در سطح 26 درصد اثري بر اقزایش درصد گوشت سینه و ران نسبت به گروه شاهد نداشت. جوجه هاي نري که از جیرههاي حاوي 13 درصد بتائین و 95 میلی گرم در کیلوگرم سولفات روي تغذیه کرده بودند در مقایسه با جیرههاي پایه و جیره هاي حاوي 26 درصد بتائین و 135 میلیگرم در کیلوگرم سولفات روي بیشترین درصد گوشت سینه و ران را دارا بودند . - P<0/05 - اثر متقابل بتائین و مکمل روي بر درصد گوشت سینه و ران در سطح 0/05 نیز معنیدار بود.
مقدمه
استرس گرمایی اثر منفی بر عملکرد طیور دارد و دماي محیطی بالا ممکن است با تغییر در حجم آب سلول از طریق دهیدراسیون، باعث اختلال در تعادل آبی و تغییرات اسموتیکی در سلول گردد و فعالیت سلول را مختل سازد - . - 3 یکی از راهکارهاي بهبود کیفیت لاشه مانند افزایش درصد گوشت سینه در شرایط استرس گرمایی، افزودن مکملهاي خوراکی نظیر بتائین به خوراك طیور است. بتائین به کمک دو ویژگی عمده خود یعنی تنظیم فشار اسمزي و خاصیت متیل دهندگی، درصد گوشت سینه را افزایش میدهد. این ترکیب قادر است اثرات منفی استرس گرمایی را در طیور کاهش دهد - . - 2 بر اساس تحقیقات مختلف مشخص شده است که در حدود 30 الی 60 درصد از انرژي مورد نیاز بدن براي نگهداري، در اندامک هاي مرتبط با پمپ سدیمóپتاسیم مورد استفاده قرار میگیرد. بتائین به دلیل دارا بودن خاصیت تنظیم فشار اسمزي، از مصرف انرژِي توسط پمپ هاي یونی جلوگیري می کند، در نتیجه انرژيمورد نیاز براي نگهداري پرنده، حتی در شرایط استرس گرمایی کاهش یافته و مقادیر بیشتري انرژِي صرف رشد و تولید میشود - . - 2 بتائین به کمک خاصیت متیل دهندگی خود و شرکت در سنتز ترکیبات مهمی نظیر پروتئین و DNA و RNA، تولید گوشت سینه را افزایش میدهد. اسید آمینه متیونین براي سنتز پروتئین در بدن ضروري می باشد. این اسید آمینه می تواند بعنوان یک عامل دهنده گروه متیل عمل نماید و از اینرو ممکن است مقداري از این اسید آمینه ضروري وارد چرخه متیلاسیون گردد - . - 3 جایگزینی بخشی از متیونین جیره با بتائین غلظت هورمن رشد و فاکتور رشد انسولین مانند - IGF-1 - را در سرم افزایش داده و از این طریق باعث افزایش در میزان پروتئین در گوشت سینه میگردد - . - 8
استرس گرمایی با کاهش آنتی اکسیدان ها در پرنده همراه است و باعث ایجاد تنش و تخریب اکسیداتیو و کاهش غلظت ویتامین هاي آنتی اکسیدانی پلاسما نظیر ویتامین E، C و A و عناصري مثل روي میشود - . - 3 یکی از وظایف مهم روي مربوط به نقش آنتی اکسیدانی و مشارکت آن در سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی بدن است - ساهین و همکاران، . - 2009 افزودن عنصر روي به جیره جوجه هاي گوشتی باعث کاهش استرس و بهبود رشد در جوجههاي گوشتی میشود - . - 6 روي در ساختمان آنزیم هایی نظیر کربوکسی پپتیداز لوزالمعده و لاکتات دهیدروژنار که در هضم پروتئین ها نقش دارند شرکت دارد - . - 5 هدف از این تحقیق بررسی اثر مقادیر مختلف بتائین و روي بر درصد گوشت سینه و ران جوجه هاي گوشتی نر و مشخص کردن بهترین سطح این دو مکمل عذایی میباشد.
مواد و روش ها
آزمایشی با استفاده از 432 قطعه جوجه گوشتی یک روزه سویه راس 308 در یک دوره 42 روزه به اجرا در آمد. پرنده ها داخل جایگاههاي آزمایشی به ابعاد 2/5*1/25 متر روي بستر پرورش یافتند. آب و خوراك به صورت آزاد در اختیار آن ها قرار گرفت. تیمارهاي آزمایشی عبارت بودند از سه سطح مختلف جایگزینی بتائین با متیونین 26 - ،13،0 درصد جایگزینی بتائین آنهیدروس نوع خوراکی با متیونین - و سه سطح مختلف مکمل روي 45 - ، 95 و 135 میلیگرم در کیلوگرم سولفات روي - . کلیه جیره هاي مربوط به هر دوره پرورش بجز در سطح بتائین و روي ترکیب یکسانی داشتند. جهت اعمال استرس گرمایی، دما را به مدت 12 ساعت روي 23 درجه سانتی گراد تنظیم نموده سپس به تدریج در طی 3 ساعت دما را از 23 درجه سانتیگراد به حدود 35 درجه سانتیگراد رسانده و تا 6 ساعت دما روي 35 درجه سانتی گراد تنظیم گردید و در پایان، دما به تدریج در طی 3 ساعت به 23 درجه سانتی گراد کاهش داده شد. در انتهاي آزمایش 5 پرنده از هر تکرار به طور تصادفی کشتار شده و خصوصیات لاشه - درصد گوشت سینه و ران - مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب یک طرح کاملا" تصادفی به صورت فاکتوریل - 3*3 - در چهار تکرار و 12 جوجه در هر تکرار اجرا گردید. مدل آماري این طرح عبارت است از:
Yijk= µ +Bi +T j +BiT j +εijk = Yijk مقدار مشاهده مربوط به تکرار k از عامل j و عامل i ، =µ میانگین جامعه، Bi اثر سطح بتائین، Tj اثر سطح روي، BiTj اثر متقابل سطح بتائین و روي، εijk اثر خطاي آزمایشی مربوط به مشاهده k از عامل j و عامل i است. دادههاي آزمایش با استفاده از نرمافزار آماري - 4 - SAS تجزیه واریانس گردید و براي مقایسه میانگینها از آزمون مقایسه میانگین چند دامنهاي دانکن در سطح آماري 5 درصد استفاده شد.
نتایج و بحث
مشاهدات جدول 2 حاکی از این است که خصوصیات لاشه جوجه هاي نر گوشتی به وسیله جیره هاي آزمایشی تحت تأثیر قرار گرفته است و جوجههاي نري که از جیره هاي حاوي 13 درصد بتائین و 95 میلیگرم در کیلوگرم سولفات روي تغذیه کردهاند در مقایسه با جیره هاي پایه و جیره هاي حاوي 26 درصد بتائین و 135 میلی گرم در کیلو گرم سولفات روي بیشترین درصد گوشت سینه و ران را دارا میباشند . - P<0/05 - اثر معنی داري بین سطوح متفاوت روي و بتائین بر درصد گوشت سینه و ران در سن 42 روزگی وجود دارد - P<0/05 - ، ولی اثر دو سطح 0 و 26 درصد بتائین بر درصد گوشت سینه و ران از نظر آماري معنی دار نبود . - P>0/05 - مطابق با پژوهش حاضر در آزمایشی سان و همکاران - 2008 - گزارش کرده اند که جوجههایی که 15 و 25 درصد دي ال متیونین جیره آنها با بتائین جایگزین شده بود، نسبت به گروه شاهد درصد گوشت سینه و ران بالاتري را نشان دادند. در تحقیق دیگري زان - 2000 - گزارش کرد که جایگزینی بتائین با افزایش هورمن رشد و فاکتور رشد انسولین مانند در سرم خون و افزایش سنتز پروتئین در گوشت سینه و ران موحب افزایش درصد گوشت سینه و ران گردید. اینتینگ و همکاران - 2009 - نیز گزارش کردند که افزودن بتائین به جیره غذایی جوجه هاي گوشتی تحت استرس گرمایی باعث بهبود درصد گوشت سینه میگردد. در تحقیقی شیام ساندر و همکاران - 2008 - نشان دادند که افزودن مکمل روي در سطح توصیه شده براي حفظ عملکرد مناسب جوجه ها کافی میباشد اما براي بهبود پاسخ ایمنی و کاهش استرس نیاز به سطوح بالاتري از مکمل روي در جیره می باشد. با توجه به جدول 2 در سن 42 روزگی اثر متقابل بتائین و مکمل روي بر درصد گوشت سینه و ران در سطح 0/05 معنی دار شد. طبق جدول 2 بیشترین درصد وزنی گوشت سینه و ران متعلق به تیمارهاي آزمایشی 13 95 بود. اثر متقابل این دو مکمل به خاطر تاثیر آنزیم بتائین-هموسیستئین متیل ترانسفراز می باشد که یکی از متالوآنزیم هاي حاوي روي بوده و در بیوسنتز متیونین نقش دارد و گروه متیل آزاد شده از بتائین تحت تاثیر این آنزیم به هموسیستئین انتقال یافته و آن را به متیونین تبدیل مینماید. این یافته نیز می تواند مؤید افزایش سنتز پروتئین در ناحیه سینه و ران و به دنبال آن افزایش درصد گوشت در این قسمت ها باشد. نتایج این آزمایش نشان داد که جایگزینی 13 در صد بتائین با دي ال متیونین در جیره جوجه هاي گوشتی نر اثرات مثبتی بر درصد گوشت سینه و ران داشته و منجر به افزایش میزان گوشت در سینه و ران گردید.
سان و همکاران - 2008 - دلیل این امر را احتمالا به خاطر اثر مثبت بتائین در سوق دادن مواد مغذي به سمت سنتز پروتئین در گوشت سینه می دانند. آنها میزان هورمن رشد و فاکتور رشد انسولین مانند سرم خون و محتواي پروتئین گوشت سینه جوجه ها را اندازه گیري کردند. این فرضیه با افزایش سطح هورمن رشد و فاکتور رشد انسولین مانند در سرم خون و به دنبال آن افزایش محتواي پروتئین گوشت سینه شدت مییابد.
