بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه تأثیر افزودن پودر گیاه چویر - Ferulago angulata - در جیره جوجههای گوشتی به عنوان یک منبع آنتیاکسیدان طبیعی بر کیفیت گوشت سینه و ران بررسی شده است. تعداد 320 قطعه جوجه یک روزه سویه راس به صورت تصادفی به 4 گروه با 5 تکرار تقسیم شدند. طی این آزمایش جوجهها سطوح مختلفی از پودر گیاه چویر شامل صفر، 1/5 و 3 درصد را دریافت کردند و همچنین یک تیمار ویتامین E در سطح 300 میلی گرم در کیلوگرم خوراک به مدت 6 هفته اعمال گردید . در روز 42، بعد از کشتار نمونههای گوشت ران و سینه برای انجام آزمایشات منجمد گردید. یک ماه پس از ذخیرهسازی میزان مالوندیآلدهاید15 نمونهها با استفاده از آزمون اسید تیوباربیتوریک16 و روش اسپکتروفتومتری انجام شد. همچنین چربی خام با استفاده از دستگاه سوکسله و اسیدیته نمونههای ران و سینه اندازهگیری شد. نتایج آزمایشات نشان داد که اختلاف معنی-داری در میزان مالوندیآلدهاید واسیدیته بین تیمارهای آزمایشی وجود ندارد - . - p>0.05 همچنین جوجههای تغذیه شده با 3 درصد گیاه چویر از میزان چربی خام بالاتری در عضله سینه برخوردار بودند - p<0.05 - و چربی خام نمونههای ران تفاوت معنیداری را نشان نداد - . - p>0.05 به طور کلی بین تیمارهای آزمایشی از نظر فراسنجههای اندازهگیری شده اختلاف معنیداری مشاهده نشد.
واژههای کلیدی: جوجه گوشتی- کیفیت گوشت- - Ferulago angulata آزمون مالون دی آلدهاید - آنتی اکسیدان طبیعی.
مقدمه
خرد کردن گوشت و دیگر روش های فرآوری گوشت قبل از منجمد سازی باعث آسیب به غشای سلول های گوشت شده و زمینه را برای واکنش اسیدهای چرب غیر اشباع گوشت با مواد پراکسیدان فراهم می کند که منجر به پایین آمدن سریع کیفیت و گسترش فساد در آن می شود. گوشت مرغ بدلیل داشتن میزان اسید چرب غیراشباع بالاتر نسبت به سایر حیوانات به آسیب اکسیداتیو حساس تر است . - 1 - اکسیدشدن چربی ها و پروتئین علت عمده کاهش کیفیت گوشت است. بروز واکنش های اکسیداتیو در عضله هنگام ذخیره سازی باعث تغییرات نامطلوب درگوشت می شود . - 3 - با توجه به اینکه آنتی اکسیدان های مصنوعی بهدلیل نگرانی های مربوط به سلامتی با عدم استقبال مصرف کننده مواجه هستند استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی مانند گیاهان دارویی و متابولیت های ثانویه آن ها در جهت افزایش خصوصیات کیفی گوشت و فرآورده های گوشتی مورد مطالعه قرار گرفته است . - 8 - گیاه چویر با نام علمی Ferulago angulata از خانواده Apeacea و از چتریان نسبتا فراوان در مراتع ییلاقی است و به شدت به سرما و یخبندان مقاوم است. این گیاه از گیاهان علوفهای، دارویی و صنعتی در بسیاری از مراتع ییلاقی به ویژه زاگرس است. چویر از جمله گیاهانی است که مطالعات کمی پیرامون خواص آن صورت گرفته است. این گیاه دارای ترکیبات موثر یاروغنهای ضروری میباشد که عمده ترکیب روغنهای ضروری این گیاه را ترکیباتی مانند آلفا-پینن17، بتا-پینن18، پی-سیمن19، بورنیل استات20، بتا-فلاندرن21، آلفا-فلاندرن، دلتا -3کارن، سیس اوسیمن و دی-گرمانکرن تشکیل می دهند.
خواص آنتی اکسیدانی عصاره این گیاه تأییدشده است . - 4 - لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر استفاده از پودر گیاه چویر به عنوان یک گیاه با خاصیت آنتیاکسیدانی بر فراسنجههای کیفیتی گوشت جوجه های گوشتی شامل میزان مالوندیآلدهاید به عنوان محصول پرکسیداسیون چربیهای گوشت و اسیدیته گوشت بعنوان پیامد تأثیرپذیر از پرکسیداسیون گوشت و همچنین تعیین میزان چربی خام گوشت انجام شده است.
مواد و روش ها
تعداد 320 قطعه جوجه گوشتی سویه راس در 4 تیمار و 5تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی توزیع شده وتیمارهای آزمایشی از روز اول تا42 اعمال گردید. تیمارهای آزمایشی شامل جیره شاهد، بر اساس جداول احتیاجات غذایی انجمن ملی تحقیقات آمریکا - - NRC, 1994 بر پایه ذرت و سویا، جیره شاهد به علاوه 1/5 درصد پودر گیاه، جیره شاهد به علاوه 3 درصد پودر گیاه و جیره شاهد به علاوه 300 میلیگرم ویتامین E بود. پس از کشتار در روز 42 نمونههای گوشت سینه و ران جهت انجام آزمایشات مربوطه در فریزر -20 درجه سانتیگراد تا زمان انجام آزمایش ذخیره گردید.جهت اندازه گیری میزان وقوع پراکسیداسیون لیپیدی هر نمونه گوشت، از روش آزمون تیوباربیتوریک اسید با استفاده از روش رنگ سنجی به کمک دستگاه اسپکتروفتومتر استفاده شد. بدین منظور ده گرم گوشت چرخ کرده به مدت دو دقیقه با 97/5 میلی لیترآب مقطر و 2/5 میلی لیتر اسیدکلریدریک چهار نرمال هموژنیزه شد و سپس مخلوط به دست آمده تقطیر شده و 50 سی سی عصاره بدست آمد. سپس پنج میلی لیتر از عصاره بدستآمده و پنج میلی لیتر واکنش گر تیوباربیتوریک اسید 90 - درصد اسیداستیک و 0/2883 گرم -2 تیوباربیتوریک اسید - به مدت 35 دقیقه در حمام آب جوش حرارت داده شد. سپس به مدت ده دقیقه در زیر شیر آب سرد قرار داده شد و میزان جذب نور در طول موج 538 nm بوسیله دستگاه اسپکتروفتومتر تعیین گردید. برای تعیین اسیدیته گوشت از دستگاه pHمتر استفاده شد. نمونه های گوشت چرخ کرده برای تعیین چربی خام در آون خشک شده و با استفاده از دستگاه سوکسله وحلال دی اتیل اتر چربی گیری شد ومیزان چربی خام گوشت تعیین گردید. داده های آزمایشی با استفاده از نرم افزار SASبا استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 0/05 تجزیه وتحلیل گردید و میانگین و انحراف استاندارد مشاهدات محاسبه شد.
نتایج وبحث
نتایج حاصل از آزمایش در جداول 1 و 2 نشان داده شده است. با توجه به جدول 1 و 2، بین تیمارهای آزمایشی از نظر اسیدیته گوشت سینه وران تفاوت معنی داری مشاهده نشد - - p>0.05 و این نتایج با مشاهدات میرشکار وهمکاران، - 5 - 2009 و سلانی وهمکاران، - 6 - 2011 مطابقت داشت. میزان مالون دی آلدهاید اندازه گیری شده در گوشت سینه وران در تیمارهایی که در آن ها گیاه چویر و ویتامین E اعمال شده بود نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی داری نشان نداد - . - p>0.05نتایج بدست آمده با مشاهدات میرشکار وهمکاران - - 5 و بوتسقلو وهمکارن - 2 - 2003 مغایرت داشت. این اختلافات ممکن است ناشی از ترکیب، شکل فیزیکی - اسانس، عصاره یا پودر گیاه مورد استفاده - ، محتوای ترکیبات فعال و مقدار گیاه دارویی مورد استفاده باشد - . - 7
میزان چربی سینه در پرندگان مربوط به تیمار حاوی 3 درصد چویر در مقایسه با تیمار شاهد و ویتامین E بیشتر بود ولی اختلاف معنیداری نداشت . - p>0.05 - بین تیمارهای آزمایشی از لحاظ میزان چربی ران اختلاف معنیداری مشاهده نشد - . - p>0.05
جدول -1 نتایج اثر تیمارهای آزمایشی بر روی میزان مالون دی آلدهاید - میلی گرم بر کیلوگرم - ، اسیدیته و چربی خام نمونههای
دادههای نشان داده شده در جدول شامل میانگین هر فراسنجه به همراه خطای استاندارد آن فراسنجه در سطح احتمال 0/05 است. در هر فراسنجه حروف متفاوت نمایانگر معنیداری بین تیمارهاست.
جدول -2 نتایج اثر تیمارهای آزمایشی بر روی میران مالون دی آلدهاید - میلی گرم بر کیلوگرم - ، اسیدیته و چربی خام نمونههای گوشت سینه جوجههای گوشتی در یک ماه پس از کشتار
