بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر ورزش هوازی بر سلامت روان ،کیفیت زندگی و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پایه دهم متوسطه شهرستان ساوه بود.پژوهش از نوع نیمه آزمایشی همراه با گروه کنترل و روش نمونه گیری ،تصادفی ساده میباشد.140دانش آموزدر مقطع دهم متوسطه به پرسشنامه های استاندارد عملکرد تحصیلی ،کیفیت زندگی و سلامت روان GHO-28پاسخ دادند.
آزمودنی ها گروه آزمایش ورزش هوازی را 6هفته اجام دادند و داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج پژوهش بیانگرآن است که ورزش هوازی بر سلامت روان در گروه آزمایش در دو مرحله پس آزمون و پیش آزمون تاثیر داشته و به ظور معناداری افزایش داشته استهمچنین در مرحله پیگیری بر روی عملکرد تحصیلی و کیفیت زندگی نیز تاثیرش را نشان داده است.
مقدمه
در عصر حاضر، پدیده ورزش به عنوان یکی از ضروریات زندگی شناخته شده است. دیر زمانی است که ورزش به عنوان اکسیر حیات بخش برای مقابله با عوارض صنعت که خواه ناخواه با سرعت گرفتن حرکت زندگی، همه ابعاد زندگی انسان را در برمیگیرد، مورد توجه قرار گرفته است. زندگی ماشینی، نیاز به فرهنگ ماشینی دارد. متاسفانه همواره با وارد شدن صنعت، آن هم به شکل وابسته و ناسالم آن، فرهنگ استفاده از صنعت به کشورهای جهان سوم وارد نشد. در نتیجه علاوه بر مشکلات سیاسی و اجتماعی عظیمی که همراه داشته است، آثار سوء جسمی و روانی آن نیز بی شمار بوده است
به عنوان مثال، استفاده از ماشین بر سلامت بدن مقدم شمرده شده است به طوری که مردم برای تعمیر و نگهداری اتومبیل و یا وسایل برقی منزل خودش از سلامتی خویش بیشتر اهمیت قائلند و آیامیتوان تصور کرد چه هزینه ای باید برای ترسیم یکایک اعضای بدن انسان، از ساده ترین عضو تا قلب، ریه و کلیه ها پرداخت
حتی با مداوای طولانی وخسته کننده نیز هرگز نمی توان سلامتی اولیه را به اعضاء و ارگانهای بدن بازگرداند. تنها یادآوری معضلات بزرگ جامعه در زمینه کمبود امکانات بهداشتی و درمانی و پاره ای از مشکلات و مفاسد اجتماعی نظیر اعتیاد، بیکاری، عوارض بی شمار اقتصادی، سیاسی و نظایر اینها کافی است که مردم و مسئولین را به چاره اندیشی وادارد. بنابراین، برای ادامه موفقیت-آمیز زندگی وآینده بهتر برای جامعه، بایستی از نیازها و توانایی ها بدنی وروانی افراد، بویژه دانش آموزان آگاهی داشته باشیم چرا که روان و جسم انسان پدیده واحدی را تشکیل میدهند که به هم آمیخته و با هم پیوند یافته است ورزش رشد همه جانبه فرد را از طریق پرورش قوای جسمانی عهده دارمیباشد
فعالیتهای بدنی و ورزش در شرای کنونی در جوامع مختلف دنیا به صورت ضرورتی انکار ناپذیر پذیرفته شده است که به شیوههای مختلف انجام میشود. از آن جمله تمرینهای ایروبیک یا حرکات موزون است که به عنوان یکی از شیوههای تمرینی برای کسب آمادگی جسمانی - هوازی - به کارمیرود.ورزش هوازی یا ایروبیک ورزشی است که ضربان قلب در حدود 65 تا 80 درصد حداکثر میزان ضربان قلب برای مدت حداقل 20 دقیقه قرار داشته باشد. ورزش های هوازی تاثیر چشمگیری در افزایش سلامت قلب دارند. وظیفه قلب رساندن خون به مغز، ماهیچه ها و سایر ارگان های بدن است
از آنجا که قلب در طول زمان انجام ورزش هوازی با شدت بیشتر کار می کند به مرور زمان قلب قوی تر می شود. حال که قلب قوی شده در زمان های عادی نیازی ندارد با شدت و قدرت برای رساندن خون به ارگان های بدن کار کند و ضربان قلب در حال استراحت قرار می گیرد. این امر خطر حملات قلبی و سایر بیماری های قلبی را کاهش میدهد.
در چند دهه ی اخیر، مقوله ی ورزش و تربیت بدنی و نقش آن در تندرستی و شادابی، یکی از مباحثی بوده که مورد توجه صاحب نظران علوم ورزشی قرار داشته و تحقیقات متعددی در این زمینه صورت گرفته است. نتایج به دست آمده دال بر این موضوع است که ورزش و فعالیت های منظم بدنی و سازمان یافته، عامل مؤثری در توسعه سلامتی و نشاطو شادابی تمام اقشار جامعه است و شادابی و نشاط دانش آموزان و نوجوانان که قشر عظیمی از جامعه را تشکیل می دهند، تضمین کننده ی سلامت روحی و روانی جامعه ی آینده است.
دست یابی به این مهم در سایه ی درس تربیت بدنی واجرای فعالیت های منظم ورزشی در مدارس و آموزشگاه ها ممکن می شود و ورزش صبحگاهی نیز می تواند به عنوان یکی از فعالیت های سازمان یافته که بی نیاز از امکانات پیشرفته و فضای ورزشی مجهز است، اجرا شود. ورزش صبحگاهی از نظر مدت زمان اجرایی ، وقت چندانی نمی گیرد، بنابراین می تواند در برنامه ی روزانه ی مدارس ، بدون این که خللی در روند کلی کار مدارس ایجاد کند، جای گیرد
در جوامع مختلف از ورزش به عنوان یک وسیله در پیشگیری از بیماری ها، بهبود سلامتی و احساس خوب بودن استفاده میگردد شواهد موجود نشان میدهد که ورزش باعث توسعه سلامت روانی، کاهش اضطراب و خلق منفی و همچنین بهبود اعتماد به نفس میگردد. جهت ارتقا سلامت روان و کیفیت زندگی میتوان از روشهای مختلف استفاده کرد
یکی از مفید ترین روش ها انجام فعالیت بدنی و ورزش کردن است. رئیس انجمن پزشکی ورزش بانوان کشور ورزش را به عنوان هر گونه فعالیت یا تجربه ای که باعث احساس لذت و نشاط میشود تعریف میکند. و منظور از فعالیتهای هوازی آن دسته از فعالیتهای ورزشی هستند که ضربان قلب و مصرف اکسیژن را افزایش میدهند مثل دویدن، شنا کردن، دوچرخه سواری و غیره.افرادی که مرتبا فعالیتهای هوازی انجام میدهند در برخورد با موقعیتهای پرفشار، ضربان قلب و فشارخون کم تری در مقایسه با افرادی که ورزش نمی کنند دارند.
در تحقیقاتی که بر روی نحوه ی اثربخشی شناخت درمانی در مقایسه با دارو درمانی، بر بیماران افسرده انجام شده، روشن شده است که هم داروی ضد افسردگی و هم روان درمانی باعث تغییر در سطح متابولیتهای حاصل از سوخت وساز سروتونین در ادرار بیماران میشود. بدین ترتیب انتظارمیرود درمانهای برخواسته از ورزش نیز بتواند در حد و قامت سایر روشهای درمانی عمل کند، امری که پژوهشهای انجام شده در دنیا نیز بر آن صحه گذاشته اند. به عنوان مثال پرانک و همکاران در سال 1995 روشن ساختند که تمرین ورزشی میتواند مزایای زیادی بر بهبود خلق و خو و رفتار داشته باشد با کاهش اضطراب وتنش و افزایش اعتماد به نفس ارتباط دارد.
ورزش هوازی به هر نوع ورزشی که بمصرف اکسیژن بسیار زیاد در دوره طولانی احتیاج داشته باشد،اشاره میکند.به لحاظ آنکه تمرینهای ایروبیک از یکسو موجب توسعه و افزایش آمادگی هوازی شده و از سوی دیگر سبب تمرکز ذهنی و توسعه ی ذهن و خلاقیت فکری میشود
