بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر گرایش کارآفرینانه بر تحقق اقتصاد مقاومتی با در نظر گرفتن نقش تعدیل گر عوامل محیطی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی بود. روش تحقیق حاضر توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه مدیران و مسئولان شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی بود که تعداد آنها 2609 نفر میباشد. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 334 نفر برآورد شد و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند.
ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. برای سنجش اقتصاد مقاومتی از پرسشنامه محمدی - 1391 - ، برای سنجش گرایش کارآفرینانه از پرسشنامه وود و همکاران - 2010 - و برای سنجش عوامل محیطی از پرسشنامه مقیمی - 1392 - استفاده شد. روایی پرسشنامه توسط استاد راهنما و تنی چند از اساتید مدیریت تایید شد. و پایایی پرسشنامه ها توسط آلفای کرونباخ تایید شد که برای پرسشنامه اقتصاد مقاومتی 0/89 و عوامل محیطی 0/91 و گرایش کارآفرینانه 0/87 بدست آمد.
پرسشنامه های جمع آوری شده بوسیله آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و آزمون رگرسیون خطی سلسله مراتبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که عوامل محیطی رابطه بین گرایش کارآفرینانه و اقتصاد مقاومتی را تعدیل می کند.
مقدمه
امروزه از مقاوم سازی اقتصاد با عنوان اقتصاد مقاومتی یاد می شود. اقتصاد مقاومتی طراحی و مدلسازی ویژه ای از شرایط و ساز وکارهای اقتصادی است که بر اساس آن، فضای اقتصادی کشور مبتنی بر فرض وجود حداکثر تحریمها و فشارها، به صورت فعال و نه منفعل، طراحی می شود - ترابزاده و همکاران، . - 1392 همچنین، امروزه ساختار اقتصادی دنیا باگذشته به طور اساسی تفاوت دارد. توسعه پایدار امروز برپایه نوآوری و خلاقیت و استفاده از دانش استوار است.
توسعه کارآفرینی درکشور ضمن فراهم آوردن زمینه رشد و توسعه پایدار، مسائل و مشکلات جاری از جمله فقر، نابسامانی اجتماعی و فرهنگی، بیکاری دانشآموختگان دانشگاهی و معظل انبوه سایر بیکاران را مرتفع خواهد کرد. در واقع کارآفرینی که به مفهوم کشف و بهرهبرداری از فرصتها به منظور ارزشآفرینی در حوزههای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است، پایه و اساس توسعه همه جانبه محسوب میشود.
مطالعات و تحقیقات نشان میدهد کارآفرینی نقش شایسته و بایستهای در رشد و توسعه اقتصادی، حضور فعال در بازارهای جهانی، رقابت، اشتغالزایی پایدار، توسعه عدالت، کاهش فقر، درآمد ملی و حل مشکلات جامعه دولت و بخش عمومی دارد.
برای توسعه کارآفرینی در کشور به کارآفرینان توانمند نیاز است. منظور از توسعه کارآفرینی ایجاد فرهنگ کارآفرینی در کشور، تقویت گرایش مثبت عمومی به کارآفرینی و در پی آن افزایش نرخ فعالیتهای کارآفرینانه است. کارآفرینی نه تنها یک حوزه علمی نوخاسته بلکه یک نوع راه و رسم زندگی است - شریف زاده ،. - 1388 در این میان، نقش متغیرهای محیطی را نیز نباید انکار نمود و بر رابطه بین گرایش کارآفرینانه و تحقق اقتصاد مقاومتی می تواند تاثیرگذار باشد. لذا با توجه به مطالب بیان شده، هدف اصلی از انجام این تحقیق، تاثیر گرایش کارآفرینانه بر تحقق اقتصاد مقاومتی با در نظر گرفتن نقش تعدیل گر عوامل محیطی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی می باشد.
بیان مساله
با ظهور انقلاب اسلامی، شکل جدیدی از حکومت در دنیا پدیدار شد که بنای سازگاری با قطب قدرت استکبار را نداشته و به مبارزه با استکبار پرداخت. ظهور چنین حکومتی آن هم در منطقه خاورمیانه که از لحاظ اقتصادی و ژئوپلیتیکی دارای اهمیت بسیار زیاد است، باعث شد که نظام استکبار جهانی با تمام قوا به مبارزه با انقلاب برخیزد. با پایان یافتن جنگ و عدم پیروزی استکبار در زمینه های نظامی، تهاجمات به عرصه های دیگرکشیده شد. یکی از این عرصه ها کهخصوصاً در سالهای اخیر با تهاجمات گسترده همراه بوده است، »عرصه اقتصادی« است. بنابراین خود انقلاب اسلامی مکلف به نوآوری، نظریه پردازی و، الگوسازی در عرصه های جدید اقتصادی است. هر کشوری که علم استکبارستیزی را برپاکند، نیازمند چنین الگوهایی است. »اقتصاد مقاومتی« یکی از این مفاهیم است
مرور پیشینه پژوهشی کارآفرینی نشان می دهد که نامناسب بودن محیط برای کارآفرینی یکی از دلایل عمده شکست بیشتر کشورها در تشویق اقدامات کارآفرینانه است؛ بنابراین کسب آگاهی در مورد شرایط و موجبات ایجاد کارآفرینی مقوله ای ضروری است.
همچنین، به نظر می رسد مساعد بودن عوامل محیطی در تحقق اقتصاد مقاومتی موثر می باشد، با این وجود اینکه عوامل محیطی رابطه بین گرایش های کارآفرینی و تحقق اقتصاد مقاومتی را تعدیل می کند یا نه، مورد اختلاف نظر اندیشمندان و صاحبنظران می باشد، لذا با توجه به مطالب بیان شده مسئله اصلی تحقیق حاضر شکل گرفت، لذا هدف اصلی از انجام این تحقیق، یافتن پاسخ به این سوال می باشد: آیا گرایش کارآفرینی مدیران با نقش تعدیل گر عوامل محیطی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی تاثیر دارد؟
ضرورت انجام تحقیق
شاخص های اقتصادی مانند تورم، نرخ بیکاری، رشد اقتصادی، نرخ سرمایه گذاریها و... حاکی از آن است که اقتصاد کشورمان، چندان کارآمد نیست، که معلول مشکلات اقتصادی، ساختاری و مدیریتی است. در سال های اخیر با اعمال تحریم های ظالمانه، این مشکلات تشدید یافته و اقتصاد کشور دچار تزلزل شده است. از این رو اقتصاد کشور نیازمند یک الگو جهت حرکت رو به جلو و متناسب با شرایط است که تهدیدات دشمن مانند تحریم، مانع ازحرکت رو به رشد آن نشود و آسیب پذیری به حداقل برسد.
با ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری، خلا یک الگوی مناسب مرتفع شد. به منظور عبور از شرایط کنونی، بکارگیری سیاست های اقتصاد مقاومتی، ضروری است - زنگی آبادی و دیگران، . - 1393 از بررسی تحقیقات صورت گرفته چنین به نظر می رسد که عوامل مختلفی در رابطه با تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور نقش دارند.
با توجه به اهمیت کارآفرینی و اشتغال زایی، نقش مدیران و برخورداری آنها از گرایش کارآفرینانه و همچنین شناخت آنها از عوامل محیطی سازمان، مهم به نظر می رسد. با پی بردن به تاثیر گرایش کارآفرینانه بر تحقق اقتصاد مقاومتی با در نظر گرفتن نقش تعدیل گر عوامل محیطی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی، می توان از نظر علمی و با رویکردی جدید، از یک سو، تاثیر گرایش کارآفرینانه بر تحقق اقتصاد مقاومتی و از سوی دیگر نقش تعدیل گر عوامل محیطی در این ارتباط را ملاحظه و مورد کنکاش قرار داد، به طوریکه باعث گسترش و توسعه دانش کاربردی در بحث مدیریتی و اقتصاد مقاومتی می گردد و دریچه ای نوین را به روی مدیران و مسئولان باز خواهد نمود در واقع تحقیق حاضر دامنه و ساز و کار دیگری را برای محققان آتی فراهم می کند و با تایید یا رد مبانی نظری موجود صحت و سقم آنها را مشخص خواهد نمود.
اهداف پژوهش هدف اصلی
بررسی تاثیر گرایش کارآفرینی مدیران با نقش تعدیل گر عوامل محیطی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی
اهداف فرعی
-1 بررسی تاثیر گرایش کارآفرینی مدیران با نقش تعدیل گر عوامل اجتماعی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی -2 بررسی تاثیر گرایش کارآفرینی مدیران با نقش تعدیل گر عوامل
اقتصادی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی
فرضیههای پژوهش فرضیه اصلی
گرایش کارآفرینی مدیران با نقش تعدیل گر عوامل محیطی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی تاثیر دارد.
فرضیه های فرعی
-1 گرایش کارآفرینی مدیران با نقش تعدیل گر عوامل اجتماعی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی تاثیر دارد.
-2 گرایش کارآفرینی مدیران با نقش تعدیل گر عوامل اقتصادی بر تحقق اقتصاد مقاومتی در شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان غربی تاثیر دارد.
ادبیات تحقیق
اقتصاد مقاومتی یک بحث تئوریک محض مختص دانشگاه و حوزه نیست، بلکه بیشتر اقتصاد کاربردی است. اقتصاد مقاومتی یک شعار نیست، یک واقعیت اقتصادی است که شاخصهای آن ریشه در عمل دارد، نه حرف. این دیدگاه جدید به اقتصاد را میتوان با واژه ی به مجامع علمی معرفی کرد و حتی در مفهوم دقیقتر، میتوان از واژهی اقتصاد سیاسی مقاومتی استفاده کرد و برای ارزیابی آن شاخصهای اقتصاد سیاسی تعریف و استخراج نمود، زیرا این واژه یک مفهوم اقتصاد سیاسی است تا یک مفهوم اقتصادی و به دنبال راهحلهای اقتصاد سیاسی میباشد که در عمل و کاربرد بتواند مبتنی بر اقتصاد اسلامی، نه تنها بر بحرانهای ایجادشده در عرصهی اقتصاد سیاسی فائق آید، بلکه مسیر اقتصاد را در جهتی قرار دهد که آمادگی و آیندهنگری لازم نیز اتخاذ شده باشد ؟القای تفکر اقتصاد مقاومتی یک تدبیر هوشمندانه است تا مدیران ارشد اقتصادی را از غفلت ایجادشده در بخش اقتصاد برهاند. اقتصاد مقاومتی مکمل جهاد اقتصادی است؟
اقتصاد مقاومتی یک نظام اقتصادی است که هماهنگ با سیاستهای کلان سیاسی و امنیتی نظام اسلامی و برای مقاومت در برابر اقدامات تخریبی شکل بگیرد تا بتواند در برابر ضربات اقتصادی تحریمها و توطئههای گوناگون اقتصادی نظام استکبار مقاومت کرده و توسعه و پیشرفت خود را ادامه دهد و روند رو به رشد همه جانبه خود را در ابعاد ملی، منطقهای و جهانی حفظ کند. اقتصاد مقاومتی رابطه نزدیکی با انسجام ملی دارد. منظور از اقتصاد مقاومتی واقعی یک اقتصاد مقاومتی فعال و پویاست نه یک اقتصاد منفعل و بسته به طوری که کشور ضمن مقاومت در مقابل موانع و ناملایمات مسیر خود، روند پیشرفت پایدار ضروری است» اقتصاد مقاومتی «خود را حفظ کند.
در ذکر این نکته ضروری است که در مقام اجراء اصول، ممکن است خود آنها در تزاحم با یکدیگر باشند. وظیفه حکومت اسلامی در چنین مواردی اینست که با ملاحظه درجه اهمیت هر اصل، اهم را بر مهم ترجیح دهد. زیرا برخی اصول بر اصول دیگر حکومت دارند؟ اصول برخورد محتاطانه و اصل استقامت در راستای اصل عزت مداری و نفی سبیل اند ؟
در میان سایر اصول وجود ابطه اقتصادی و اصل عزت مداری و نفی سبیل و اصل حمایت از مظلومین و اصل مقابله به مثل برای استیفاء حقوق، اصل عزت مداری و نفی سبیل بر سایر اصول حکومت دارد یعنی هز چیزی که سبب علو و استیلای کافر بر مسلمان شود منفی است و لذا اصل نفی سبیل بر ادله اولیه، حکومت واقعی دارد. بدین معنا که اگر اصول دیگر مثل اصل برقراری ارتباط یا اصل حمایت از مظلوم و حتی اصل مقابله مثل موجب استیلاء کافر بر مسلمین شود به دلیل نفی سبیل، موضوع آن اصل از اعتبار ساقط می شود؟
حضرت امام ”ره“ در مورد نفی سلطه سیاسی کافران فرموده اند: » بنابراین، اگر روابط سیاسی با دیگر دولت ها سبب سلطه آن ها یا وابستگی سیاسی دولت اسلامی شود، برقراری چنین روابطی حرام است و حتی اگر معاهده ای منعقد شده باشد، باطل است. البته بطلان به خاطر خیانتی است که برخی سران دولت ها می کنند وگرنه اگر عقدی به صورت صحیح منعقد شده باشد، نمی توان حکم به بطلان آن داد.
حضرت امام خمینی”ره“ درباره روابط اقتصادی دولت اسلامی آورده است: » اگر در برقراری رابطه تجاری دولت اسلامی یا تجار، با بعضی از دولت ها یا تجار، بازار مسلمین و حیات اقتصادی آنها مورد تهدید باشد، ترک این روابط، واجب است و این تجارت، حرام است و بر رهبران دینی است که کالاهای آنها و تجارت با آن ها را تحریم نمایند و بر امت اسلامی نیز تبعیت از علما واجب است.« ایشان در این حکم، براساس قاعده نفی سبیل، روابط تجاری را که مایه سلطه بیگانگان بر حیات اقتصادی مسلمانان شود، حرام می داند.
از دیدگاه حضرت امام خمینی ”ره“هر نوع رابطه سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی اگر موجب سلطه اجانب بر مسلمانان و کشورهای اسلامی شود، به دلیل این که استعمار را نیز در پی خواهد داشت، حرام است و باید از آن پرهیز کرد؟
در تاریخ نیز نمونه هایی از استناد به اصل نفی سلطه کافران بر مسلمانان وجود دارد ؟یکی از آن موارد واقعه تاریخی تحریم تنباکو از سوی مرجع بزرگ شیعیان میرزای شیرازی. براساس قرارداد رژی، تجارت تنباکو در ایران قابل توجه بود، به انحصار این شرکت انگلیسی در می آمد و علاوه بر سلطه اقتصادی انگلیس به مدت پنجاه سال، زمینه به سلطه سیاسی انگلیس نیز بر ایران فراهم می نماید.
