بخشی از مقاله
چکیده
رشد و گسترش گردشگری به شیوه متداول امروزی از جمله پدیده های مهم اواخر قرن بیستم است. در حال حاضر گردشگری به منزله ی یکی از بزرگترین و متنوع ترین صنایع دنیا مطرح است و رشد سریع آن تغییرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی فراوانی را به دنبال داشته است. به همین دلیل به عنوان یک حوزه مهم مطالعاتی بین پژوهشگران مبدل شده است.
گردشگری روستایی به کلیه فعالیت ها و خدماتی گفته می شود که توسط کشاورزان، مردم و دولت ها برای تفریح و استراحت گردشگران در نواحی روستایی صورت میگیرد و می تواند شامل توریسم کشاورزی، توریسم دهکده، توریسم طبیعی و توریسم فرهنگی باشد. گردشگری روستایی باعث افزایش اشتغال، رشد اقتصادی، بهبود فرصتها و حفظ منابع طبیعی می شود.
گردشگری دارای تاثیرهای مثبت و منفی فراوانی بر محیط زیست و منابع طبیعی است.. محیط زیست شامل تمام مواردی است که در اطراف ما قرار دارد و به محیط زیست انسان ساخت و طبیعی تقسیم می شود. در این مقاله تلاش شده است که پس از معرفی مختصری از گردشگری با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی پژوهش های موجود در این زمینه، به بررسی رابطه آن گردشگری روستایی با محیط زیست و منابع طبیعی پرداخته می شود. و در آخر راهکارهای برای کاهش تاثیرات منفی و افزایش تاثیرات مثبت گردشگری بر محیط زیست روستا ارائه می شود.
مقدمه
رشد و گسترش گردشگری به شیوه متداول امروزی از جمله پدیده های مهم اواخر قرن بیستم است و نواحی روستایی و کوهستانی از مهم ترین عرصه هایی هستند که در زمینه گردشگری و فعالیت های وابسته به آن مورد توجه قرار گرفته اند
امروزه با گسترش گردشگری در مقیاس جهانی، حجم فعالیت ها و مشکلات به خصوص به لحاظ شرایط زیست محیطی و کیفیت تجربه گردشگران رو به فزونی است. از یک طرف این نوع فعالیت ها به دلیل ویژگی خاص آنها - مصرف گرا بودن - به سوی پیامدهای منفی و در جهت ناپایدار سازی محیط های طبیعی و انسانی حرکت می کنند و از طرف دیگر با پیامدهای مثبتی در حوزه محیط طبیعی و انسانی توأم هستند که نادیده انگاشتن برنامه ریزی برای دست یابی به اثرات مثبت گردشگری را غیر ممکن می سازد
در حال حاضر گردشگری به منزله ی یکی از بزرگترین و متنوع ترین صنایع دنیا مطرح است و رشد سریع آن تغییرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی فراوانی را به دنبال داشته است؛ به همین دلیل نیز به یک حوزه مهم مطالعاتی بین پژوهشگران مبدل شده است
در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران جزء 10 کشور اول دنیا به لحاظ داشتن جاذبه های مختلف گردشگری است
توسعه صنعت گردشگری بخصوص، گردشگری روستایی در ایران ضمن ایجاد اشتغال برای گروه های مختلف، رونق صنایع دستی روستا، حمل و نقل روستایی و در ضمن می توان منبع قابل توجهی جهت کسب درآمدهای ارزی و عاملی برای بازدارنده مقابل خروج ارز باشد
توسعه و گسترش گردشگریی روستایی دارای اثراتی بر محیط زیست و منابع طبیعی می باشد.محیط زیست شامل مجموعه ای از موجودات جاندار و بی جان است که در تعامل با یک دیگر هستند، حمایت و حفاظت از محیط زیست به عنوان یکی از اساسی ترین ارزش هاو دغد دغه های نظام حقوقی هر کشوری می باشد به نحوی که حق محیط زیست سالم در کنار سایر ارزشهای متعالی و پایه ای مانند حق حیات، حق سلامتی و حق به زندگی با استاندار قرارگرفته است
گردشگری روستایی
رضوانی - 1387 - به نقل از سازمان جهانی گردشگری - WTO - ، گردشگریی را چنین تعریف می کند:
گردشگری عبارت است از مجموعه کارهایی که یک فرد در سفر و در مکانی غیر از محیط عادی خود برا مدتی که کمتر از 24 ساعت و بیشتر از یک سال نیست، انجام می دهد، و هدف آن سرگرمی، تفریح، استراحت، ورزش، دیدار با اقوام و آشنایان، کسب و کار، ماموریت، شرکت در سمینار یا کنفرانس، درمان، مطالعه، تحقیق، فعالیت های مذهبی و فعالیت هایی از این قبیل است.
گردشگری روستایی به کلیه فعالیت ها و خدماتی گفته می شود که توسط کشاورزان، مردم و دولت ها برای تفریح و استراحت گردشگران در نواحی روستایی صورت میگیرد و می تواند شامل توریسم کشاورزی، توریسم مزرعه، توریسم طبیعی و توریسم فرهنگی باشد - نیسی، . - 1392 اصطلاح گردشگری روستایی طیف گسترده ای از اوقات فراغت و فعالیت های تفریحی در مناطق روستایی را پوشش می دهد با تو جه به گفته - - TSAI محتوای گردشگری روستایی، گردشگری در باغ، مزرعه، زندگی فرهنگی، مناطق خوش منظره ، فعالیت های مذهبی و مواد غذایی در مناطق روستایی را پوشش می دهد
به گفته - زارع یکتا، - 1391 گردشگری روستایی باعث:
افزایش اشتغال ، رشد اقتصادی ، بهبود فرصتها ، حفظ منابع محیطی
به استناد تعاریف سازمان جهانی جهانگردی، پیش نیاز توسعه پایدار گردشگری، تلفیق و هماهنگی اهداف اقتصادی، زیست - محیطی، اجتماعی و فرهنگی است. این امر متضمن تأمین منافع درازمدت جامعه میزبان، گردشگران مهمان و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی است - کرمی دهکردی و همکاران، . - 1391 گردشگری روستایی می تواند راهبردی برای توسعه ی پایدار روستا از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی باشد
اثرات اقتصادی گردشگری روستایی
نمودار - - 1 بخش های موثر بر گردشگری روستایی
تاریخچه گردشگری در جهان و ایران
طبق شواهد و اطلاعات تاریخی، مسافرت ها در سده های پیش از میلاد مسیح به صورت سفرهای تجاری و زیارتی صورت می گرفت. مردم برای انجام امور مذهبی به سفر می رفتند و بازرگانان نیز از طریق دریا و زمین برای عرضه و فروش محصولات خود و خرید اجناس دیگران سفر می کردند - ستاری ساربانقلی و زراعی، . - 1392 گردشگری برای اولین بار در سال 1811 میلادی در مجله انگلیسی - مجله ورزشی - معرفی شد
لغت توریسم از کلمه تور به معنای گشتن اخذ شده که ریشه در لغت لاتین Tourns به معنای دور زدن، رفت و برگشت بین مبدا و مقصد و چرخش دارد که از یونان به اسپانیا، فرانسه و در نهایت به انگلیس راه یافته است که ارتباط تنگاتنگ با پدیده های زمین شناسی دارد
در مورد مسافرت به نواحی روستایی در ایران باستان، تحقیقات و مطالعات بسیار اندک است و اطلاع دقیقی در دست نیست. در ایران پس از اسلام، با توجه به سابقه زندگی مدنی و تجربیات حاصل از حسن خلق و رفتارهای موجود نزد ایرانیان که از گذشته های کهن باقی مانده و همچنین در پرتو اجرای آیات قرآن، گردشگری رونق خاصی یافته بود. و از آن دوران می توان به سفرنامه ها و یاداشت های سیاحان متعدد و مشهور اعم از ایرانی و خارجی استناد کرد که از نواحی روستایی و ایلات و عشایر این سرزمین دیدن کرده اند. پتردلاواله، ژان شاردن، تارونیه، آنتونی شرلی، مادام دیولافو، جرج کلارک و... با ملیت های محتلف از آن جمله اند
انواع توریسم روستایی توریسم طبیعیٌ: این توریسم عمدتا در تعامل با جاذبه ای اکولوژیکی قرار دارد.
توریسم فرهنگیٍ: توریسم فرهنگی مرتبط با فرهنگ، تاریخ و میراث فرهنگی و باستان مردم روستایی است
اکوتوریسمَ: اکوتوریسم سفری است مسئولانه به منابع طبیعی که حافظ محیط زیست بوده و باعث بهبود کیفیت زندگی مردم محلی می شود و حداقل آسیب را به طبیعت و فرهنگ منطقه وارد می کند
آگروتوریسمُ: نام دیگر آن گردشگری کشاورزی است، و گردشگران بدون ایجاد تبعات و پیامدهای منفی بر اکوتوریسم مناطق میزبان، به تعامل با فعالیت های سنتی کشاورزی می پردازد و یا مستقیما درآن مشارکت می کنند
