بخشی از مقاله
چکیده:
پژوهش حاضر نگاهی به تاریخچه آموزش الکترونیکی در دنیا و ایران دارد. از آنجاییکه آموزش الکترونیکی مهمترین نوع آموزش میباشد که دارای مزایای بسیاری است و تقریباً در تمامی مؤسسات آموزشی و دانشگاهها رو به افزایش است اما در بسیاری از دانشگاهها هنوز نمونه ای از آموزش مجازی حتی در یک رشته مشاهده نمی شود
بنابراین توجه به تاریخچه آموزش الکترونیکی در دنیا شاید جرقهای برای ایجاد تفکر به دور ماندن از این نوع آموزش مهم را در ذهن مسؤلان ایجاد نماید. پژوهش حاضر از نوع کتابخانهای میباشد که در آن از مقالات و پایاننامههای در دسترس استفاده شده است.
-1 مقدمه
سیر آموزش در طول تاریخ
در یک دید کلی انقلاب ها و دگرگونی های آموزشی را به چهار مرحله تقسیم می کنند:
-1 انقلاب اول زمانی رخ داد که بخشی از وظایف آموزش به محیط خارج از خانه منتقل شد و به این نتیجه رسیدند که خانه همه مواد آموزشی را به کودکان یاد نمی دهد و مکان هایی مانند مکتب یا مدرسه را راه اندازی کردند تا فرزندانشان بتوانند مراحل آموزشی را در آنجا طی کنند.
-2 انتخاب متون نوشتاری به عنوان ابزار آموزشی در کنار آموزش شفاهی انقلاب بعدی بود که در آن از آموزش گفتار مدار به سوی آموزش نوشته مدار حرکت کردند.
-3 اختراع ماشین چاپ و تولید انبوه منابع مکتوب انقلاب بعدی بود که در این مرحله وارد کهکشان گوتنبرگی شد در واقع محتوای علمی در گستره بسیار وسیعی در اختیار کاربران قرار گرفت.
-4 انقلاب چهارم با بروز انقلاب اطلاعاتی و امکان دسترسی با سرعت زیاد به منابع دیجیتالی شروع شد یا همان رخدادی که امروزه به عنوان کهکشان مارکونی از آن یاد می شود، اتفاقی که از حدود30 سال پیش آغاز شد و آنچه امروز طلعیه هایش را تحت عنوان های چون انقلاب اطلاعاتی، عصر اطلاعات یا فناوری اطلاعات مشاهده می شود چهارمین رخدادی است که در عصر ارتباطات رخ داده است
-2 تاریخچه تحولات آموزش عالی ایران
آموزش عالی در فرهنگ و تمدن پویای ایرانی و اسلامی از قدمت و غنای شایسته ای برخوردار بوده است. با آغاز عصر رنسانس و پیشرفتهای علمی و صنعتی در کشورهای غربی، در کشور ایران نیز عناصری از آموزش عالی مبتنی بر الگوی اروپای غربی ایجاد گردید. نخستین بار امیرکبیر علاوه بر اعزام دانشجو به خارج، با تأسیس دارالفنون در سال 1228 هجری شمسی، از اساتید خارجی جهت تدریس در دانشکده های تخصصی فنی دارالفنون دعوت بعمل آورد.
در همان اثنا دانشگاه تهران و تعدادی از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی شکل گرفتند. با تصویب قانون اجازه تأسیس دانشگاه در تهران طی سال 1313 هجری شمسی، دانشگاه تهران به عنوان مرکز ثقل آموزش عالی ایران شناخته شد.
با تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی در بهمن 1346 و تشکیل " شورای مرکز آموزش" در سال 1348، نخستین گام در جهت تمرکز، تجدید سازمان و اعمال نظارت مرکزی بر دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور برداشته شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اردیبهشت 1359 لایحه ی قانونی تشکیل شورای عالی فرهنگ و آموزش عالی به تصویب شورای انقلاب رسیده و به دنبال آن به منظور ایجاد تحولی اساسی در دانشگاه ها، به درخواست دانشجویان مسلمان و انقلابی، ستادی با عنوان ستاد انقلاب فرهنگی با فرمان امام خمینی تشکیل شد.
گفتنی است که ستاد مذکور عهده دار بزرگترین نقش در حوزه سیاستگذاری فرهنگی و آموزشی کشور گردید. در مرداد ماه 1364 با تصویب قانون " تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی" ، کلیه اختیارات، وظایف و مسئولیت های وزارت فرهنگ و آموزش عالی در آموزش پزشکی به وزارتخانه جدید تفویض گردید.
در سال 1379، وزارت فرهنگ و آموزش عالی به منظور انسجام بخشیدن به امور اجرایی و سیاستگذاری نظام علمی کشور به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تغییر نام داده و وظایف برنامه ریزی، حمایت و پشتیبانی، ارزیابی و نظارت، بررسی و تدوین سیاست ها و اولویت های راهبردی در حوزه های تحقیقات و فناوری نیز به وظایف آن افزوده گردید .
-3 فناوری اطلاعات و ارتباطات
در آستانه ورود به عصر اطلاعات، پارادایم جدیدی بنام فناوری اطلاعات مطرح شده است که تأثیر اجتناب ناپذیری بر تمامی حوزه های دانش بشری داشته و نهادهای مختلف اجتماعی را دست خوش تغییرات بزرگی نموده است. بنابراین نظام های آموزشی باید یادگیری روش های یادگیری را اوج بدهند و بر کسب فنون و مهارت هایی تأکید کنند که یادگیری مادام العمر را میسر می سازند. مهمترین معیار توسعه و پیشرفت به ویژه در جهان امروز فناوری است و نظام آموزشی وسیله ای برای آشنایی و دستیابی به فناوری های جدید است
-4 کاربست فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش
افزایش روزافزون فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی همه عرصه های زندگی مردم را در سرتاسر دنیا تحت تأثیر قرار داده و در بعضی از کشورها سیاست های دولت برای توسعه آموزش را شکل داده است. دامنه اثرات و گام های کاربست فاوا در کشورهای مختلف، متفاوت است »بخش اصلی کاربست فاوا در در آموزش، ارتقاء و توسعه تدریس با فناوری است که در آن فاوا در بطن فرآیند تدریس و یادگیری نهادینه شده است.« نوآوری ها و استراتژی های نوظهور در ارتباط با کاربست فناوری در آموزش را می توان در مقوله های زیر طبقه بندی کرد:
- افزایش آگاهی درباره فاوا در آموزش
- تدوین برنامه حرفه ای / برنامه استراتژیک
- توسعه و کاربست زیرساخت های فاوا
- توسعه حرفه ای
- توسعه و نشر منابع یادگیری مبتنی بر فاوا
نوآوری ها و استراتژی های بکاررفته در کاربست فاوا در آموزش بصورت سیستماتیک با یکدیگر در ارتباط هستند و می توان گفت که هر یک از رویکردهای مطرح شده در ارتباط با دیگر رویکردها معنی پیدا می کند
