بخشی از مقاله
چکیده:
تحقیق حاضر به بررسی ارتباط مالکیت نهادی با ریسک آتی قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس اوارق بهادار تهران میپردازد ؟وجود سرمایه گذاران نهادی انگیزه و توانایی مدیریت را برای بیش از واقع نشان دادن عملکرد شرکت و پنهان ساختن اخبار بد ازسرمایه گذاران محدود می نماید و از دیگر سو کیفیت اطلاعات مالی را افزایش می دهد و سبب افزایش شفافیت اطلاعات مالی شده و سبب کاهش احتمال ریسک قیمت سهام می شوند .این تحقیق با استفاده از داده های50شرکت پذیرفته در بازار بورس اوراق بهادار تهران برای سال های1393-1389به این نتیجه دست یافت که مالکیت نهادی پایدار سبب کاهش احتمال ریسک آتی قیمت سهام می شود.
مقدمه
یکی از مهمترین پیامدهای بحران مالی اخیر، نوسان پذیری مالکیت ”ناپایداری“ توسط سرمایه گذاران نهادی است که منجر به وقوع و ادامه بحران شده است ؟برخی مشاهدات حاکی از آن است که سرمایه گذاران نهادی، بحران را به واسطه فشار بر بنگاه های مالی برای سودهای کوتاه مدت و افزایش ریسک گریزی، تشدید میکند
از دیدگاه استاپلدان2سرمایه گذاران نهادی جایگاه توانمندی در شرکتی”نظام راهبری شرکت“ دارند؛ به طوری که میتوانند بر مدیریت شرکت نظارت موثری داشته باشند
میترا3بیان می دارد؛ سرمایه گذاران نهادی، کیفیت راهبری شرکتی را افزایش می دهند ؟وجود سیستم راهبری شرکتی مناسب در شرکت ها، افزایش شفافیت اطلاعاتی را به دنبال دارد که این به نوبه خود درکارایی بازار سرمایه نقش مهمی ایفا می کند و در صورت کارا بودن بورس، هم قیمت اوراق بهادر به درستی و عادلانه تعیین میشود و هم تخصیص سرمایه که مهمترین عامل تولید و توسعه اقتصادی است، به صورت مطلوب و بهینه انجام می شود
دیدگاه نظارتی سرمایه گذاران نهادی، پشرو - 1986 - این گونه بیان میکند که سهامداران نهادی، بواسطه مزیت نگهداری حجم بالای سهام شرکت، این انگیزه را دارند تا اطلاعات زیادی راجمع آوری کنند و مدیریت را مورد نظارت خود قرار دهند، چرا که آنها مزایای بیشتری را در مقایسه با سرمایه گذاران خرد ازنظارت سازمان ها کسب می کنندبه شکل مشابه دوبرزینسکی - 1993 - 6 و مانکس و همکاران - 1995 - 7اینگونه اظهار می کنند که نهادهایی که حجم عظیمی از سهام را نگهداری می کنند، گرایش به نظارت و به نظم درآورن مدیران دارند تا مطمئن شوند که استراتژی سرمایه گذاری شرکت هامطابق با اهداف حداکثرسازی در بلندمدت است و این هدف مقدم بر هدف کسب سود در کوتاه مدت می باشد
مطابق با چنین نگرشی یعنی دیدگاه نظارتی در مورد سرمایه گذاری نهادی، مطالعات تجربی شواهدی را مبنی بر تنوع مزایای مالکیت نهادی مانندتأثیرات آن بر رشد شرکت، سرمایه گذاری در حوزهR&Dارتباط عملکردی مزایای مدیران اجرایی، افشاء، گردش مالی مدیران،اطلاعات قانونی و حاکمیت شرکتی ارائه کردند ؟علاوه بر این، دیدگاه نظارتی، مطابق با برخی از شواهدی است که فعالیت های سهامداران نهادی بر رویدادهای شرکت تأثیر می گذارند و ارزش شرکت را ارتقا می دهند.
مطالعات جدید بیان می دارد، که مدیران خبرهای بد را در کوتاه مدت از سرمایه گذاران پنهان کنند و زمانی که در یک بازه بلندمدت خبرهای بد انباشته و به حد سطح آستانه حیاتی بودن میرسند، مجبور به ترک شرکت میشوند ؟از این منظر، همه شوکهای منفی شرکت زمانی که به این آستانه میرسند منجر به بازده منفی بسیار زیاد برای شرکت میشوند ؟لذا هدف عمده تحقیق آن است که،دو نگرش از سرمایه گذاری نهادی”دیدگاه نظارتی در مقابل نگرش کوتاه مدت“ با آزمون نمودن ثبات سرمایه گذاران بر ریسک آتی سهام مورد بررسی قرار گیرد.
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
سرمایه گذاران نهادی با افق بلندمدت سرمایه گذاری، سهامدارانی هستند کهمعمولاً دارای مالکیت بالای سهام بوده و به ارزش ذاتی شرکت در مقابل عایدات جاری توجه دارند به همین دلیل این گروه از سهامداران به عنوان یک مکانیزم حاکمیت شرکتی عمل کرده و مانع از انجام مدیریت سود فزاینده درآمد توسط مدیران میشوند ؟این گروه از سهامداران نهادی بیشتر نگران چشم انداز بلندمدت شرکت هستند و این امر موجب کاهش انگیزه های مدیران برای انجام مدیریت سود میشود
دو نگرشکاملاً متضاد از سرمایه گذاران نهادی شامل نگرش نظارت کارآمددر برابر دیدگاه همگرایی منافع”کوتاه مدت“در ارتباط با ثبات سرمایه گذاران نهادی و ریسک آتی قیمت بازار سهام وجود دارد
در خصوص ارتباط میان سرمایه گذاران نهادی و نوسان پذیری قیمت سهام نظریات متفاوتی وجود دارد
شماری از محققان معتقدند که سرمایه گذاران نهادی به صورت توده وار رفتار می کنند و تمایل دارند از استراتژی بازخورد مثبت معامله استفاده نمایند
از این رو، عملکرد آنها می تواند به خود همبستگی و بی ثباتی قیمت سهام منجر شود، به طوری که با وجود این نوع از سرمایه گذاران، نوسان پذیری بازده سهام قابل مشاهده است
عدم تقارن اطلاعاتی و تئوری نمایندگی دو تئوری هستند که در پیوند با لزوم استقرار حاکمیت شرکتی ”نظام راهبری شرکت“ درشرکت ها استفاده می شوند
سهامداران نهادی به عنوان یکی از عوامل خارجی نظام حاکمیت شرکتی نقش مهمی در رفع عدم تقارن اطلاعاتی و کاهش هزینه های نمایندگی دارند ؟موضوع سهامداران از دو نظر قابل طرح است ْ الف“مفهوم نظارت کارآمد وب“ مفهوم همگرایی منافع
این دو مفهوم در توجیه نتایج به دست آمده از تحقیقات زیادی است که در مورد سهامداران نهادی انجام شده است؛ به گونه ای که از منظر نظارت کارآمد، وجود سهامدارن نهادی به استقرار نظام حاکمیت شرکتی منجر شده، ازهزینه نمایندگی می کاهد و در ضمن، کاهش نوسان پذیری بازده سهام و فرض وجود رابطه معکوس بین سهامداران نهادی و نوسان پذیری قابل درک است
مطالعات گذشته، شواهد تجربی را مبنی بر ارتباط ثبات سرمایه گذاران نهادی با انواع مختلفی از نتایج انتظاری شامل سرمایه گذاری های تحقیق و توسعهR&D و بهای تمام شده تأمین مالی از طریق بدهی را مستند کردند.به طور خلاصه نتایج برخی از تحقیقات در زیر ارایه شده است
در تحقیقی با عنوان بررسی رابطه بین سرمایه گذاران نهادی و ارزش شرکت، نشان دادندکه سرمایه گذاران نهادی، ناظرانی فعال بر تصمیمات و رویه های اتخاذ شده از سوی مدیریت هستند و توان تنبیه مدیرانی را که درجهت منافعشان حرکت نمی کنند نیز دارا هستند.
مرادی - - 1386درتحقیقی با عنوان بررسی رابطه بین سرمایه گذاران نهادی و کیفیت سود، در بورس اوراق بهادار تهران به بررسی نقش نظارتی سرمایه گذاران نهادی از این منظر که آیا مالکیت نهادی بر کیفیت سود گزارش شده تأثیر دارد، پرداخت
به طور کلی،نتایج این تحقیق بیانگر وجود یک رابطه مثبت بین سرمایه گذاران نهادی و کیفیت سود است ؟بر اساس یافته های تحقیق مزبور،سرمایه گذاران نهادی، مدیریت شرکت را به گزارش نمودن سود با کیفیت ترغیب میکنند.
ابراهیمی کردلر و همکاران - 1389 - به بررسی تأثیر نوع مالکیت نهادی بر عملکردشرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند ؟ نتایج حاصل از پرژوهش آنها بیانگر وجود رابطه مثبت بین مالکیت نهادی و عملکرد شرکت میباشد ؟همچنین پس از تقسیم نمودن مالکیت نهادی به دو گروه فعال وغیرفعال ، یافته ها ی پرژوهش عموما بیانگروجود رابطه مثبت بین نوع مالکیت نهادی و عملکرد شرکتها بود
مهرانی و همکاران - - 1389 در تحقیقی با عنوان رابطه نوع مالکیت نهادی و حسابداری محافظه کارانه، سعی برآن داشتند که تأثیرحضور مالکان نهادی بر رویه های حسابداری محافظه کارانه تعیین نمایند ؟با توجه به این موضوع که سرمایه گذاران نهادی مشابه با هم نیستند و تأثیر متفاوتی بر رویه های حسابداری شرکت ها دارند، این تحقیق با طبقهبندی سرمایه گذاران نهادی به فعال ومنفعل، ارتباط انواع مختلف مالکیت نهادی و محافظه کاری را نیز بررسی کردند
برای بررسی این ارتباطات، از دو مدل رگرسیون - مدل باسو و مدل بال و شیواکومار - 8استفاده نمودند ؟ یافته های به دست آمده از وجود رابطه مثبت بین مالکیت نهادی و محافظه کاری سود حکایت دارد ؟به عبارت دیگر، با افزایش سطح مالکیت نهادی، تمایل شرکتها به استفاده از رویه های محافظه کارانه بیشتر میگردد.
فخاری و طاهری - - 1389 در مقاله ای تحت عنوان بررسی رابطه سرمایه گذاران نهادی و نوسان پذیری بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، نتایج تحقیق آنها نشان داد که سرمایه گذاری نهادی نقش مهمی در توسعه اقتصادی بازار سرمایه ایفا میکند
تحقیق بر روی121شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان داد که حضور سرمایه گذاران نهادی موجب افزایش نظارت بر عملکرد مدیران شده، از عدم تقارن اطلاعاتی میکاهد ونهایتاً با افزایش درصد مالکیت این گروه از سهامداران، از نوسان پذیری بازده سهام کاسته میشود
