بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از انجام این پژوهش تببین تاثیر مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان در بانک ملت بود. روش پژوهش در این مطالعه از نوع کاربردی و به روش پیمایشی- توصیفی بوده است. جامعه آماری کارکنان بانک های ملت استان اصفهان در سال 1397 بودند. حجم نمونه این تحقیق 260 نفرند که با کمک فرمول کوکران از میان 800 نفر از کارکنان ادارات مرکزی بانک ملت استان اصفهان نمونه گیری شده و با توجه به همگن بودن این جامعه برای نمونه گیری از روش تصادفی ساده استفاده می شود. از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای spss و Amos بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین ابعاد مدیریت دانش، خلق دانش، کسب دانش، یادگیری سازمانی، انتقال دانش و کاربری دانش با عملکرد سازمانی ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد.
مقدمه
دانش که به عنوان برترین و والاترین شکل اطلاعات شناخته می شود می بایست به شیوه ای مناسب مدیریت شده تا سازمان بتواند برای خود مزیت رقابتی پایدار ایجاد کند - - Lakshman,2009 در محیط پویا و پیچیده امروز، برای سازمان ها ضروری است که به طور مداوم دانش جدید را به شکل ایجاد، اعتباربخشی و کاربرد، در محصولات و خدمات خود بکار گیرند. در همین زمینه پیتر دراکر می گوید: "راز موفقیت سازمان ها در قرن 21 همان مدیریت دانش است". بنابراین مدیریت دانش مقوله ای مهم تر از خود دانش محسوب می شود که در سازمان ها به دنبال آن است تا نحوه چگونگی تبدیل اطلاعات و دانسته های فردی و سازمانی را به دانش و مهارت های فردی و گروهی تبیین و روشن نماید - . - Albert et al,2008 مدیریت دانش تلاشی نوین برای حفظ، هدایت و افزایش هدفمند سرمایه های دانشی سازمان ها است و به این اشاره دارد که سرمایه گذاری در علم بهترین و بیشترین سود را به بار می آورد - سجادی و همکاران، . - 2008 دنیای پویا و متغیر امروزی، در حال ورود به اقتصاد دانش محور است. در این اقتصاد دانش و سرمایه های فکری سازمان، جزء مهم ترین دارایی های سازمان محسوب شده و یکی از منابع حیاتی برای کسب مزیت رقابتی در سازمان ها می باشند - . - Finn,2008
همواره در بیشتر سازمان ها در سرتاسر دنیا، مدیران به دنبال ارتقاء و بهبود عملکرد سازمان های خویش می باشند - مقیمی و همکاران، - 1390، به عبارت دیگر، امروزه اگر سازمان ها بخواهند جایگاه خود را حفظ کرده و به نحوی عمل کنند که باعث بقا، توسعه و موفقیتشان شود، ضروری است که در عملکرد خود تجدید نظر کرده و تعهدات خود نسبت به ارباب رجوعان را به درستی ایفا کنند - حسین پور و آذر، . - 1390 در این زمینه، وقوع رویدادهایی مانند گسترش رقابت، پیشرفت فناوری اطلاعات و تلاش همه جانبه سازمان ها و واحدهای اقتصادی برای کسب جایگاه بهتر، ضرورت توجه به بهبود مستمر عملکرد سازمانی را دوچندان نموده است - قربانی زاده و همکاران، . - 1391 در چنین شرایطی سازمان ها ناگزیرند در جستجوی روش های جدیدی برای بهبود عملکرد خود باشند - نوروزی و همکاران، . - 2013 هر چقدر دانش سازمان در افراد بیشتر باشد می توان به انجام صحیح عملکرد شغلی از سوی آنها امید بیشتری داشت. این مقاله به دنبال بررسی تاثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی کارکنان می باشد.
مبانی نظری
مدیریت دانش
مدیریت دانش به زبان ساده، سازمان دادن برای دانستن است. کوششی هماهنگ برای تصرف دانش حیاتی سازمان، اشتراک دانش میان یک سازمان و برجسته کردن در حافظه جمعی سازمانی برای بهبود تصمیم گیری، افزایش بهره وری و نوآوری است. مدیریت دانش شامل تصرف دانش، خرد، تجربیات باارزش افزوده کارکنان، آسان کردن بازیابی دوباره و نگهداری آن به عنوان دارایی سازمانی است. مدیریت دانش کوششی برای تبدیل دانش کارکنان - سرمایه انسانی - به دارایی مشترک سازمانی - سرمایه فکری ساختاری - است - الوانی، . - 1379 و همکاران سنگ بنای اصلی مدیریت دانش را به شش دسته شناسایی دانش، کسب دانش، توسعه دانش، اشتراک کد گذاری و توزیع دانش، بهره برداری از دانش و نگهداشت دانش تقسیم کرده اند. عدلی - - 1386 با ارائه مدل خلق و سهیم سازی دانش در سازمان ها بیان داشت که توانایی سازمان برای دانش افزایی و سهیم سازی دانش شامل توانایی اکتساب اطلاعات و دانش ،بنیان دانش، ظرفیت جذب، یادگیری، یادگیری زدایی، مراقبت، همکاری ،شبکه سازی، ائتلاف، ترکیب، نوآوری، طراحی و حل مساله است.
مدیریت دانش طیف وسیعی از فعالیت هاست که برای مدیریت، مبادله، خلق یا ارتقای سرمایه های فکری در سطح کلان به کار می رود. مدیریت دانش طراحی هوشمندان فرایندها، ابزار، ساختار و غیره با قصد افزایش، نوسازی، اشتراک یا بهبود استفاده از دانش است که در هر کدام از سه عنصر سرمایه فکری یعنی ساختاری، انسانی، اجتماعی دیده می شود. مدیریت دانش فرایندی است که به سازمان ها کمک می کند تا اطلاعات و مهارت های مهم را که به عنوان حافظه سازمانی محسوب می شود و به طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجود دارند شناسایی، انتخاب و سازماندهی نمایند. این امر مدیریت سازمان ها را برای حل مسائل یادگیری، برنامه ریزی راهبردی و تصمیم گیری های پویا به صورت کارا و موثر قادر می سازد.
عوامل حیاتی موفقیت در مدیریت دانش
وجود مجموعه عوامل حیاتی موفقیت مناسب برای سازمان ها، آنها را در توجه به مسائل مهم در طراحی پروژه مدیریت دانش یاری خواهد داد. عوامل موفقیت حوزه هایی است که حصول نتایج رضایت بخش در آنها، موفقیت سازمان را تضمین می کند - حسنقلی پور و همکاران، . - 1388 به زبان میدریت دانش عوامل موفقیت، فعالیت ها و اقدامات ضروری به منظور موفقیت در مدیریت دانش هستند. این عوامل در صورت عدم وجود در سازمان، باید ایجاد شده و در صورت وجود، پرورش یافته و توسعه یابند. عوامل خارجی از قبیل تاثیرات محیطی مدنظر قرار نمی گیرند، زیرا سازمان ها در اجرای مدیریت دانش کنترلی بر آنها ندارند . - Wang,2005 -
عوامل موفقیت مدیریت دانش از دیدگاه افراد و نظریه پردازان متفاوت است. - - Hung,2009 و همکارانش عوامل موفقیت مدیریت دانش را تعهد و رهبری مدیریت ارشد، درگیری کارکنان، کار تیمی قابل اعتماد، تقویت کارکنان، زیرساخت سیستم های اطلاعاتی و سنجش عملکرد می دانند . - Choi,2000 - برگرن - - 1386 نیز عوامل موفقیت مدیریت دانش را رهبری اثربخش، تعهد بالای مسئولین ارشد اجرایی و سایر مدیران ارشد سازمان جهت طراحی ساختار اجرایی مناسب، وجود کارمندان دانش مدار، آمادگی کلی سازمان از جمله وجود ساختار سازمانی منطبق با ملزومات اجرایی مدیریت دانش، به کارگیری ابزارهایی همچون بهینه کاوی و مدل امتیازات متان جهت ارزیابی اجزای برنامه مدیریت دانش، وجود زیرساخت های فنی مناسب که امکان تبادل آزاد اطلاعات و داده ها را تقویت کرده و از تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری مناسب برخوردار باشد را معرفی کرده است. آلازمی و زئیری، مجموعه متنوعی از عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش را از نگاه صاحبنظران مختلف، شناسایی کرده اند - ابطحی و صلواتی، . - 1385
