بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با رویکرد تطبیقی به تبیین مفاهیم میان رشته ایی چون صلح ،عدالت ، تساهل ، فرهنگ شهروندی و سیاست ورزی فضیلت مند در جامعه ،از منظراسلام و اندیشه های معاصر می پردازد . در این پژوهش سنت فکری اندیشه اسلامیهدفِبا سعادت و به غایتِ کمال رساندن انسانهادالِ مرکزی در نظر گرفته شده است . از سوی دیگر درمحافل علمی غرب مکتب جماعت گرایی معاصر که از مطرح ترین جریان ها فکری می باشد . این اندیشه با آموزه های معرفتی چون تعامل فعالِ فرد و جامعه بر اساس مبانی اخلاقی ،گسترش خیر مشترک و توجه به مفاهیم ارزشی و غایت گرا درپی گسترش فرهنگ فضیلتمندی در جامعه است . هدف این پژوهش گسترش گفتمان نظری برای به زیستننِ فردِ انسانی در عرصه نظر و عمل است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس هرمونتیک کوینتن اسکینر - متن - مولف محور - می باشد .
مقدمه :
مناسبات بین اخلاق و مفاهیمی چون عدالت و صلح در تاریخ ا ندیشه ورزی از مهم تریم چالش ها ی نظری در میان اندیشمندان جامعه شناسی ، فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی محسوب می شود.از آن جا که عدالت از بنیادی ترین مفاهیم سیاسی است ، برخی آن را از مقوله اخلاق جدا نموده اند در مقابل برخی دیگر از صاحبنظران این مفاهیم را جدا از آموزه های اخلاقی نمی دانند . مناسبات فلسفه اخلاق با فلسفه سیاسی همواره با مناقشات نظری همراه است. مباحث مطروحه در چنین مناقشاتی اساس آموزه های معرفتی یک نظریه سیاسی را شکل می دهند.در عصر حاضر با توجه به بحران های فرا روی جامعه بشری اندیشمندان این حوزه به واکاوی و باز تعریف مفاهیم سیاسی پرداختند. فراز ونشیب این گفتمان در سیر تحول اندیشه سیاسی درغرب بیش از این گفتمان در اسلام وجود داشته است . زیرا از سویی درمبانی ا ندیشه اسلامی ارزش های اخلاقی ریشه در ارزش های دینی دارد؛ و از سوی دیگر دین و سیاست دو مقوله جدا از هم نیستند . بحران های فزاینده عصر حاضر و رشد وتوسعه خشونت ،افراطی گری ، بی هویتی ، فساد وفقر درتمامی ابعاد موجب به چالش کشیدن مکاتب معاصر به خصوص لیبرالیسم ، از سوی بسیاری از متفکران در این حوزه شد . در حال حاضر یکی از بنیادی ترین نقدها از سوی فلاسفه جامعه گرا مطرح شده است.جامعه گرایان اخلاق وارزش ها والای بشری را اساس برپایی یک جامعه سالم و غایتمند می دانند. موضوع عدالت و رابطه آن با اخلاق از مباحث محوری جامعه گرایان است .از سویی دیگر در مبانی معرفتی اسلام و جماعت گرایی نکات و مولفه های مشترکی بالاخص مفهوم عدالت ورابطه آن با اخلاق یافت می شود .در راستای این پژوهش ضمن بررسی اجمالی رابطه اخلاق و عدالت و صلح در تاریخ گفتمان فلسفه غرب به واکاوی و تبیین نظری آرای اسلامی در مبانی اندیشه اسلا می از گذشته تا عصر حاضر می پردازیم . قرآن ،مکتب اهل بیت ، نظریه های اندیشمندان مسلمان قدیم ومعاصر از منابع این واکاوی محسوب می شوند . در گام بعدی با هدف تعامل و در راستای تعالی نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه های نظری مبانی و آموز ه های مشترک اسلام وجماعت گرایی را طرح وتبیین می نماییم . به عنوان پیشینه پژوهش باید در ابتدا از آثار مهم متفکرین جماعت گرا نام برد . کتاب "در پی فضیلت " السیدر مک اینتایر،کتاب فربه و نحیف اثرمایکل والزر و کتاب لیبرالیسم ومحدودیت های عدالتِ مایکل سندل از مهم ترین این آثار هستند . کتاب و مقالات ویل کیمیلیکا نیز آثار ارزشمند در این حوزه مطالعاتی می باشند . از منظر اهداف پژوهش حاضر آثار مرتضی مطهری ، سید علیرضا بهشتی ، علی اکبر علیخانی ، دکتر فیرحی و علی موحد وبسیاری از آثار نواندیشان مسلمان معاصر مورد مطالعه قرار گرفته است .البته رغم وجود آثار وپژوهشهای بیشماری که در حوزه پژوهش حاضر انجام گرفته است باید گفت این نوشتار تا حدودی تبینی نوین از مفهوم وماهیت عدالت و صلح با تاکید چارچوب های نظری اسلام و جماعت
