بخشی از مقاله
چکیده
اگر نگاهی گذرا به زندگی انسان داشته باشیم می بینیم که سلامت انسان در طول تاریخ از جوانب مختلف به خطر افتاده است هر چند امروزه سازمان جهانی بهداشت بر سه بعد سلامت:جسمی ، روانی، اجتماعی اتفاق نظر و برسلامت معنوي اختلاف نظر دارد. اسلام، راهنماي مطمئن انسان در تمام ابعاد زندگی، درباره ابعاد سلامت انسان نیز دستوراتی به مسلمانان میدهد. قرآن خود نیز پیروانش را به سوي همه راههاي سلامت رهنمود می سازد .هدف از مقاله حاضر تدوین سلامت جسمی، روحی و اجتماعی انسان از منظر قرآن. روش تحقیق بصورت کیفی، بارویکرد توصیفی- تفسیري می باشد.. یافته ها نشان دادند: . اگر انسان از سلامت معنوي برخوردار باشد دیگرابعاد سلامت هم دارا خواهد بود زیرا معنویت چتر پوششی است که تمام ابعاد سلامت انسان را در بر خواهد داشت.همچنین در جدولی به صورت مختصر به سوره و آیاتی که ابعاد سلامت انسان در آن آمده اشاره شده است.
مقدمه
قرآن مجید پیروان خود را براي زیستن در محیطی پاك و مطمئن به حفظ بهداشت فردي و اجتماعی فرا میخواند.نگرش دین اسلام بر آن است که انسان موجودي است که تحت »تأثیر و تاثر پذیري« قرار می گیرد یعنی می تواند تحت تأثیر همنوعان و محیط اطراف خود قرار بگیرد و در عین حال نیز بر آنان تأثیر بگذارد.لذا چون ممکن است از این تأثیر و تاثر پذیري سلامت انسان به خطر بیفتد اسلام تمام راههایی که منجر به خدشه دار شدن سلامت انسان گردد نا مشروع اعلام کرده و دستور لازم صریح و اکید براي پرهیز از آن وضع کرده است و از طرف دیگر نه تنها به پیشگیري اکتفا نکرده بلکه هر آنچه را که موجب سلامت و تقویت بنیه فکري،جسمی ،اخلاقی و معنوي انسان گردد در دستورات و قوانین خود گنجانیده است.
هر انسانی در روند زندگی خود با موانعی رو به رو می شود زیرا در مقابل هر نوشی، نیش و در مقابل هر خوشی، ناخوشی وجود دارد. این موانع و مشکلات براي انسان ایجاد دلهره می کند. در هنگام گرفتاري ها دچار اضطراب و سپس افسردگی می شود. البته نوع مشکلات و شخصیت افراد و زمان و مکان در طولانی بودن و یا کوتاه بودن این اضطراب ها که اگر درمان نشود به افسردگی منجر می شود. دخالت دارند. - محمد،1416ه.ق - از منظر قرآن فردي سالم و سلیم النفس است که با تکیه بر فطرت توحیدي از ایمان قلبی برخوردار بوده و در رفتار با ایجاد تعادل میان قواي متضاد درونی و نیز تقابلات بیرونی و درونی برخاسته از غرایز و محیط بهترین شیوه را در دستیابی به خوشبختی و قرب الی االله برگزیند. از نظر قرآن کسانی که در عقیده، کفر و در عمل، نفاق را برگزیدند از سلامت روانی برخوردار نبوده و دچار بیماري روانی هستند: »فی قلوبهم مرض فزادهم االله مرضا - .«بقره: - 10 روان رنجوري تنها در رفتار نیست بلکه در عقیده و ایمان نیز راه می یابد.
ازآنجایی که تعادل شخصیت یعنی تعادل فرد در ایمان به خدا و عمل صالح، پس عدم تعادل در هر یک از آن دو موجب »روان رنجوي« فرد بوده و فرد از سلامت روانی برخوردار نخواهد بود. - مجمع البیان، ج یک، ص چهل وهفت - . واژه ي بهداشت و سلامتی همیشه انسان را در طول تاریخ به خود مشغول کرده است. تدوین برنامه هاي تربیتی - بهداشتی براي حفظ سلامتی و مطالعه، جلوگیري و درمان بیماري ها نمونه اي از این اقدامات بشري است. بهداشت در یک تقسیم کلی به دونوع بهداشت جسمی و بهداشت روانی تقسیم می شود ولی آنها همپوشی هاي زیادي با هم دارند و بر یکدیگر تأثیر می گذارند.بهداشت روانی از آن جهت که رابطه مستقیمی با عملکرد فردي - اجتماعی و سیستم هاي روانی - اجتماعی دارد، از اهمیت زیادي برخوردار است و این اهمیت باعث تدوین و اجراي برنامه هاي متعدد بهداشت روانی در ابعاد مختلف می شود که محقق در این مقاله درصدد پاسخگویی به این سوال است که: ابعاد سلامت انسان از منظر قرآن چیست؟
روش شناسی
روش تحقیق بصورت کیفی، بارویکرد توصیفی- تفسیري می باشد. ابزار گردآوري داده ها شامل بررسی منابع و اسناد از جمله کتب و مقالات مدیریت بصورت فیش برداري است.تحلیل داده ها به صورت توصیفی - تفسیري می باشد.
یافته ها
تبیین ابعاد سلامت انسان از منظر قرآن
از دیدگاه قرآن کریم، انسان موجودي است که به بهترین صورت ممکن آفریده شده است: ما انسان را در مقام احسن تقویم و نیکوترین صورت در مراتب وجود بیافریدیم - سوره تین: . - 4 سلامت شرط ضروري براي ایفاي نقش هاي فردي و اجتماعی افراد است و انسان ها در صورتی می توانند فعالیت کامل داشته باشند که هم خود را سالم احساس کنند و سالم بدانند، هم جامعه آنها را سالم بداند و هم در جامعه سالم زندگی کنند. سلامت داري چند بعد است که در زیر از منظر قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.
سلامت جسمی از نظر بیولوژیکی عمل مناسب سلولها و اعضاء بدن و هماهنگی آنها با هم نشانه سلامت جسمی است. به عنوان نمونه بعضی از نشانههاي سلامت جسمی عبارتست از: ظاهر خوب و طبیعی، وزن مناسب، اشتهاي کافی، خواب راحت و منظم.
