بخشی از مقاله
چکیده
علاقه به حیات و حفظ بقاء به طور غریزي در هر انسانی وجود دارد لذا در طول تاریخ، بشر براي دستیابی به ملزومات حیاتی خود از جمله غذا و انرژي به گسترش و توسعه مراتع و زمینهاي کشاورزي و معادن پرداخته یا به جهت دفع تجاوز دشمنان خود جنگها و منازعات بسیاري را پشت سر نهاده است. سلاحهایی که جوامع بشري قبل از دوران صنعتی در جنگها بکار می بردند دست ساز و بسیار ساده بود، بین فرآیندهاي دانش و فناوري و نوع سلاحهایی که جوامع بشري براي بهره گیري از آنها در جنگ ابداع و اختراع میکردهاند، ارتباط نزدیکی وجود داشته است.در دوران معاصر، این پیوستگی در اثر تحولات و پیشرفتهاي عظیم در فناوري رو به فزونی نهاده است. پس از وقوع انقلاب صنعتی در قرن هجدهم در اروپا و توسعه بیشتر، - پژوهش و توسعه - پیشرفتهاي شگرفی در همه سطوح فناوري پدید آمد. به طوري که دوران کنونی به ویژه دو دهه اخیر را - عصر انقلاب سوم فناوري - یا - دوران انقلاب در میکروالکترونیک - نامیدهاند، تحولات مذکور لزوما فناوري تسلیحاتی را به شدت تحت تاثیر قرار داد به طوري که همه ابعاد و سطوح این فناوري بسیار پیچیده شده و در خصوص طرحهاي نظامی جنبه راهبردي یافته است. پیشرفت سریع علوم و فناوري نظامی در زمینه تولید انواع سلاحهاي آفندي توسط کشورهاي پیشرفته و توان همپائی سایر کشورها موجب گردیده است تا بحث پدافند به ویژه دفاع غیر عامل توسط کشورهاي اخیرالذکر مورد توجه جدي قرار گیرد.
مقدمه:
پدافند در مفهوم کلی، دفع، خنثی کردن و یا کاهش تاثیرات اقدامات آفندي دشمن و ممانعت از دستیابی به اهداف خودي است. پدافند به دو بخش تقسیم میشود -1 پدافند عامل -2 پدافند غیرعامل پدافند عامل: پدافند عامل عبارت از رویارویی و مقابله مستقیم با دشمن و به کارگیري جنگ افزارهاي مناسب و موجود به منظور دفع حمله و خنثی کردن اقدامات آفندي وي میباشد.
پدافند غیرعامل: پدافند غیرعامل به مجموعه اقداماتی اطلاق میگردد که مستلزم به کارگیري جنگ افزار نبوده و با اجراي آن میتوان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیري نموده و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد. اقدامات دفاع غیر عامل شامل اصول اساسی و ملاحظاتی است که در اغلب کشورهایی جهان، این اصول و ملاحظات با کمی اختلاف پذیرفته شده اند ولی شیوه به کارگیري آنها ابتکاري، هنرمندانه و خردمندانه است نه اینکه کلیشهاي باشد به همین دلیل وسعت هر اصل به خلاقیتهاي فکري بشر و شرایط زمان و مکان بستگی دارد و بعضا حد و مرزي براي این اصول نمیتوان تعیین کرد و لذا در حد غیر قابل تصوري در نحوه بکارگیري اصول دفاع غیر عامل تنوع وجود دارد. در این مقاله سعی گردیده است پس از تبیین اصول و ملاحظات دفاع غیر عامل و موضوعات ذیربط، توصیههایی چند در خصوص اقدامات دفاع غیر عامل ارائه گردیده استآنچه مسلم است وظیفه ما ایجاد خلل در هر یک از مراحل فوق می باشد تا بتوان به هدف دفاع که همان به حداقل رساندن میزان خسارت دشمن به نیروهاي و تاسیسات و تجهیزات خودي است رسید.
هر گاه تمهیدات دفاع عامل همراه با ملزومات دفاع غیرعامل به حدي از کارآمدي برسد و یا بالاتر باشد خود به خود باعث از بین رفتن طمع دشمن و ناامیدي در تهاجم خواهد شد و یا در صورت حادث شدن تهاجم، دشمن را در دستیابی به اهدافش با مشکل جدي روبرو خواهد نمود.هر کشوري که به مسائل نظامی، دفاعی، تهدیدات و فرصت ها نیاندیشد محکوم به نابودي است چرا که سایر حکومت ها به جاي او خواهند اندیشید. این مسئله براي کشورمان به لحاظ قرارگیري در موقعیت استراتژیک جغرافیایی منابع طبیعی از اهمیت بیشتري برخوردار است. تصرف هر کشوري به طور ناگهانی یا به مرور صورت می گیرد، در حال حاضر با توجه به محاصره ایران توسط آمریکا یکی از روشهایی که می بایست بیشتر مورد توجه و تامل قرار گیرد، تهاجم نظامی به صورت غافلگیرانه است که جوابگوي اصلی آن »دفاع غیرعامل« می باشد. یکی از مشخصه هاي نبرد نوین که در دهه گذشته شاهد نمونه هایی از آن بودیم به کارگیري گسترده فناوري هاي نوین در آن می باشد. مقابله با فن آوري هاي تهدید یا دستیابی به آنها بسیار پرهزینه، زمان بر و نیازمند ریسک بسیار بالا است
. بخشی از خسارات و صدمات وارده از حملات هوایی موشکی، مربوط به اصابت بمب یا هر نوع پرتابه دیگري و ایجاد انفجار توسط آنها می باشد. که در لحظه وقوع حادث می گردد و اغلب موارد، خسارات و صدمات مربوط به پیامدهاي این حملات از خسارات ناشی از انفجار اولیه به مراتب بیشتر می باشد و با رعایت اصول پدافند غیرعامل و اجراي طرح هاي مربوطه می توان ضمن کاهش خسارات اولیه از بروز خسارات و صدمات بعدي جلوگیري نموده و یا تاثیر آنها را تا حد بسیار زیادي کاهش داد. اصول اولیه پدافند غیرعامل، ساده و تقریباً ثابت بوده ولی کاربرد این اصول در موارد مختلف تفاوت داشته و در مواردي پیچیده و مشکل می شوند.آنچه در این مقاله به آن پرداخته شد عبارت بود از اهم موضوعاتی که در مطالعه دفاع غیر عامل مورد بررسی قرار گیرد. بدون تردید مسائل جانبی بسیار زیادي وجود دارند که در مجال هاي دیگر قابل بررسی هستند. مبحث مهم فرهنگسازي در مسئله دفاع غیر عامل یکی از این موضوعات می باشد.
اهمیت و ضرورت پدافند غیرعامل
پدافند غیر عامل
امام خمینی - ره - : در هر شرایطی باید بنیه دفاعی کشوردر بهترین وضعیت باشد، مردم در طول سال هاى جنگ و مبارزه ابعاد کینه وقساوت و عداوت دشمنان خدا و خود رالمس کرده اند، باید خطر تهاجم جهانخواران در شیوه ها و شکل هاى مختلف راجدى تر بدانند. مقام معظم رهبرى: دفاع جزئی از هویت یک ملت زنده است،هر ملتی که نتواند از خود دفاع بکند زنده نیست، هر ملتی هم که به فکر دفاع از خودنباشد و خود را آماده نکند، در واقع زنده نیست، هر ملتی هم که اهمیت دفاع رادرك نکند به یک معنا زنده نیست. تعریف پدافند غیرعامل پدافند = پد +آفند پد = پاد = متقابل یا متضاد آفند = جنگ و جدال و دشمنی دفاع -1 عامل دفاع یا پدافند دو جزء دارد.
