بخشی از مقاله
چکیده:
هدف این تحقیق تبیین عوامل تاثیر گذار بر عدم توسعه ی پایدار گردشگری ورزشی استان قزوین بود. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-همبستگی بوده و به شکل پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان تربیت بدنی، کارمندان اداره تربیت بدنی و صنایع دستی و گردشگری زن و مرد استان قزوین در سال 94-95 بود. نمونه آماری نیز شامل 106 نفر مرد - - 65 و زن - - 41 که با استفاده از جدول مورگان و به شکل تصادفی از میان دانشجویان و کارمندان انتخاب شده بودند. جمع آوری اطلاعات توسط پرسشنامه صورت گرفت. پرسشنامه شامل 21 گویه بود که به بررسی سه خرده مقیاس - مشکلات مربوط به مدیریت، مشکلات مربوط به اطلاع رسانی- فرهنگی و مشکلات مربوط به زیر ساختها - میپرداخت. روایی محتوایی با استفاده از نظرات اساتید بررسی شد و پایایی آنها نیز از طریق ضریب آلفایی کرونباخ بدست آمد که برای پرسشنامه برابر با - 91درصد - بود.
برای محاسبه میانگین، میانه و انحراف استاندارد از آمار توصیفی و به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آمار استنباطی - آزمون t مستقل، آزمون آنالیز واریانس یک راهه، آزمون تحلیل عاملی و آزمون تعقیبی توکی - و در سطح معنیداری p 0/05 استفاده شد. نتایج آزمون فرضیهها با استفاده ازآزمون تحلیل عامل نشان داد که تمامی عوامل در توسعه پایدار گردشگری موثر بود ولذا در این میان تاثیر زیرساختهاP=0.000 بیشتر است. همچنین نتایج حاصل از آزمونt مستقل نشان داد نوع جنسیت و سطح تحصیلات در پاسخگویی به خرده مقیاس مربوط به اطلاع رسانی تاثیر دارد . نتایج حاصل از تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی نشان داد که نوع گروهی که افراد در آن شرکت داشتند در پاسخگویی به سوالات مربوط به خرده مقیاس مشکلات مربوط به مدیریت موثر است. در کل میتوان نتیجه گرفت که سه عامل مدیریت، اطلاع رسانی و فرهنگ و بویژه زیر ساختها از عوامل اصلی تاثیر گذار بر توسعه پایدار گردشگری در استان قزوین هستند.
واژگان کلیدی: توسعه پایدار، گردشگری، استان قزوین
مقدمه
امروزه، گردشگری ورزشی فراتر از یک صنعت، به پدیدهای اجتماعی- اقتصادی در سطح جهانی تبدیل شده است . این صنعت سفید بیش از هر زمان دیگر جایگاه خود را به عنوان پدیدهای چند بعدی در جوامع بشری باز کرده است و بسیاری از کشورها، با سرمایه گذاری فراوان، فواید و اثرات این صنعت را خوب درک کرده و به عنوان منبعی مهم جهت بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی - پاول امری 1، - 2010 افزایش اشتغال، درآمد، توسعه زیرساختها - هینچ و هیگام2، - 2006 افزایش شهرت و برندسازی مقصد خود درآوردهاند - فان در زی3، . - 2011 انجمن مسابقات المپیک بین المللی و سازمان گردشگری جهانی گزارش دادهاند که گرایش به ورزش در سالهای اخیر ادامه و افزایش یافته است. این منابع خبری مدارک قاطعی را ارائه میدهند که نشان میدهد سفرهای به قصد مسابقات ورزشی، همچنان در حال رشد و گسترش است و توسعه گردشگری ورزشی و برگزاری رویدادهای مهم ورزشی و رشد آن علاقه تعداد زیادی از کشورها و مقامات را برانگیخته است - اسوارت و باب4، - 2007 که بازاریابهای مقاصد گردشگری بر توسعه گردشگری ورزشی و میزبانی رویدادهای مهم ورزشی به عنوان یک استراتژی مهم جهت توسعه مقاصد گردشگری تمرکز دارند - زیتونلی و همکاران - 1390 میزبانی بازیهای المپیک و جام جهانی فوتبال و توسعه گردشگری ورزشی را یک فرصت منحصر به فرد و مزیت بالقوه اقتصادی برای جذب تعداد کثیری از تماشاگران و توریستها به شهر میزبان میدانند.
به این علت، اکثر کشورها برای توسعه گردشگری ورزشی و میزبانی این رویدادها رقابت شدیدی دارند - سولبرگ و پروس1، . - 2007 مطالعات نشان میدهد که گردشگری ورزشی مزین بخش توسعه یافته صنعت گردشگری است؛ به طوری که به عنوان یک عنصر تجارت چند میلیاردی در جهان با ایجاد 5/4 تریلیون دلار برای صنعت گردشگری و تورهای جهانی در نظر گرفته شده است - زیتونلی و همکاران . - 1390 گردشگری ورزشی پدیدهای چند بعدی است که شناسایی قابلیتها و ظرفیتهای آن عامل مهمی در توسعه اقتصادی است. طبق آمار حدود 20 تا 30 درصد گردشگران، ورزش را دلیل اصلی سفر خود عنوان کردهاند. در حقیقت گردشگری ورزشی بخش در حالت توسعه گردشگری است که با توجه به آمار، حدود32 درصد از توفیق و دستیابی گردشگریهای جهانی و بین 1 تا 2 درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص میدهد. در کشور ما فقدان شناخت کافی، عدم مدیریت و نبود راهبردهای مدون و مشخص باعث غفلت از این حوزه و از دست رفتن فرصتهای منحصر به فرد کشور در این زمینه شده است.
حسین ابتکاری - - 1392 در تحقیقی نشان داد که گردشگری ورزشی، تجارتی چند میلیون دلاری است که دارای سریع ترین رشد یعنی 5/4 تریلیون دلار در سطح جهان است و انتظار میرود تا سال 2011 میلادی حدود 10 درصد اقتصاد بومی را در بر گیرد. در برخی از کشورها نیز ورزش بیش از 25 درصد از درآمد گردشگری آن کشور را به خود اختصاص داده است. بر اساس نتایج این تحقیق، سرمایه گذاری در بخش گردشگری ورزشی راهی مطمئن برای توسعه اقتصادی است که اشتغال و درآمدزایی، توسعه زیر ساختها و فرصتهای جدید برای کسب درآمد و غیره را در پی خواهد داشت. ورزشی گردشگری یک مفهوم جدید در جهان داشتن بیشترین رشد در صنعت گردشگری است. بسیاری کشورهای لذت بردن از یک وضعیت مناسب با توجه به توریسم ورزشی و بر این اساس کمک مستقیم به رفاه اقتصادی ملت خود است - هما فر و همکاران، . - 2011 در حال حاضر، گردشگری به عنوان جزء اصلی اقتصادی دخیل در ایجاد شغل در نظر گرفته شده است.
ایران نیز به دلیل جاذبههای طبیعی و مصنوعی، پتانسیل بسیار زیادی در توسعه گردشگری ورزشی دارد که منافع زیادی از جمله ایجاد اشتغال برای جمعیت جویای کار ایران است. زیرا یافتههای تجربی نشان داده اند که ورزش گردشگری دارای اثر مثبت بر اشتغال دارد - اسلامی و همکاران، . - 2013 برنامه ریزی بر روی این جاذبهها و هدایت گردشگران ورزشی به این جاذبهها، بسیار مفید و مؤثر خواهد بود، از هدر رفتن وقت، سرمایه، بودجه و منابع و امکانات انسانی و مادی جلوگیری کرده و در برابر کشورهای رقیب، برای کشور ما یک مزیت رقابتی ایجاد خواهد کرد زیرا با توجه به بررسیهای صورت گرفته و اثبات شده، ایران یکی از ده کشور اول جهان از نظر جذابیتهای گردشگری است. با این حال رشد چندانی در این زمینه به چشم نمیخورد به همین منظور محقق در نظر دار به بررسی و تعیین عوامل اثر گذار و عواملی که موجب این عدم توسعه بر صنعت گردشگری ورزشی شده است بپردازد.
مواد و روش ها
پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی - زمینهیابی - است که به صورت میدانی انجام شده است. تحقیق حاضر از ُبعد روش گردآوری دادهها توصیفیپیمایشی- و از ُبعد هدف تحقیق کاربردی است. جامعه آماری تحقیق را دست اندرکاران ورزشی شهر قزوین - کارشناسان اداره تربیتبدنی، دانشجویان تربیت بدنی و کارشناسان بخش گردشگری اداره میراث فرهنگی و گردشگری - شهر قزوین به تعداد 147 نفر، تشکیل دادند که با توجه به اهداف تحقیق نمونه آماری به صورت تمام شمار - - N=n به عبارتی غیر تصادفی و هدفمند انتخاب شدند.
روش و ابزار گردآوری اطلاعات
برای انجام تحقیق حاضر از یک پرسشنامه استفاده شده است، که شامل چهار بخش؛ - اطلاعات فردی - ، - مشکلات مربوط به مدیریت - ، - مشکلات مربوط به اطلاعرسانی و فرهنگی - ، - مشکلات مربوط به زیرساختها - بود. پرسشنامه مذکور در چند تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. ولی محققین به منظور اطمینان بیشتر از انطباق پرسشنامه با جامعه آماری، به اندازهگیری روایی و پایایی پرسشنامه اقدام نمودند. آلفای کرونباخ عوامل مربوط به مشکلات مدیریت%75 ، مشکلات مربوط به اطلاع رسانی و فرهنگی % 70 ، مشکلات مربوط به زیر ساختها %72 ، و کل پرسشنامه برابر با %79 بدست آمد. این پرسشنامه، مقیاس پنج ارزشی لیکرت که شامل 22 سوال - سوال 9-1 مشکلات مربوط به مدیریت، سوالات 16-10 مربوط به اطلاع رسانی و مشکلات فرهنگی و سوالات 22-17 مربوط به زیر ساختها - و همچنین اطلاعات فردی شامل، سن، جنس و سطح تحصیلات در اختیار نمونه آماری قید شده قرار گرفت. در نهایت106 پرسشنامه به محققین عودت داده شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آمار استنباطی شامل آزمون کلموگروف-اسمیرنوف جهت اطمینان از طبیعی بودن توزیع دادهها، آزمون t مستقل برای متغیرهای که دارای دوطیف بودن و نیز ازمون آنالیز واریانس یک راهه ANOVA جهت بررسی تاثیر متغیرهایی که بیش ار دو طیف داشتند استفاده شد. همچنین از آماری توصیفی برای جداول، نمودارها، درصد فراوانی و انحراف استاندارد و ... استفاده شد.
یافته ها
نتایج این بررسی نشان داد %70.75 نمونه آماری شامل دانشجویان تربیتبدنی، %18.87 کارشناسان اداره تربیتبدنی و %10.38 کارشناسان گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بودند. بیشترین حجم از جامعه تحت بررسی در حدود %47.17 در رده سنی بین 30الی 40 سال است. همچنین %61.32 افراد نمونه آماری را مردان و %38.68 ان را زنان تشکیل میدهند. اکثر افراد نومنه آماری در حدود %85.85 دارای مدرک تحصیلی در سطح کارشناسی ارشد بودند. اطلاعات مربوط به سن، تعداد و حوزه فعالیت نمونهها و سطح تحصیلات به تفکیک در جداول 1، 2 و 3 ارائه شده است.در تحلیل استنباطی، به منظور بررسی سطح معناداری از آزمون t مستقل در جهت تعیین تاثیر بین متغیرهای که داری دو طیف بودند در سطح معناداریP 0 .05 استفاده شد. تحلیل عوامل موثر بر عدم توسعه پایدار گردشگری در سه خرده مقیاس مشکلات مربوط به
