بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر در بین المللی سازی برنامه های درسی پزشکی با روش توصیفی ، پیمایشی - زمینه یابی - انجام شد جامعه آماری متشکل از 687نفراز اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان بوده که از این جامعه 248 نفر به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با بهره گیری از تجارب جهانی استفاده شد. به منظور تعیین روایی - محتوایی - از قضاوت اساتید و متخصصان برنامه های درسی و آموزش پزشکی استفاده گردید و میزان پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ معادل0/89 حاصل گردید.تجزیه و تحلیل داده ها با آمار توصیفی و استنباطی آزمون t تک نمونهایی و آزمون رتبه بندی میانگین ها - فریدمن - انجام گردید. نتایج حاصل نشان دادکه به ترتیب عوامل تولید منابع انسانی عوامل ظرفیتهای فردی ،عوامل تولید دانش وعوامل تکنولوژیکی و فنی در بین المللی سازی برنامه های درسی پزشکی موثر است.
-1مقدمه
آموزش عالی به عنوان ایجادکننده نوآوریها و پرورش نیروی انسانی متخصص در زمینههای گوناگون ، نقش حیاتی در توسعه ملی هر کشوری دارد. البته حصول این مقصود تنها در سایه اصلاح بنیادی آموزش عالی و داشتن نیروی انسانی آشنا به تکنولوژی پیشرفته ممکن می گردد - احمدی،. - 1383 دانشکده های علوم پزشکی نیز وظیفه دارند برنامه های آموزشی خود را بر این اساس تدوین و هدایت نمایند. در آموزش علوم پزشکی زمانی میتوان از کیفیت نام برد که دانشجو به شایستگی مورد نظر در هدف های تعیین شده رسیده باشد - خان و همکاران2،. - 2013
ارتقای آموزش پزشکی ، به دلیل نقش کلیدی دستیاران و دانش آموختگان این رشته ها ، همواره یکی از دغدغه های اصلی سیاست گزاران آموزش پزشکی است - ضیایی و همکاران،. - 1395 چنانچه برنامه آموزشی به درستی طراحی و یا اجرا نشده باشد، می تواند خسارت جبران ناپذیر اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر افراد جامعه بر جا گذارد. با توجه به این که پزشکان به طور مستقیم ارایه دهنده خدمات بالینی پزشکی و از مشکلات این حرفه آگاه هستند، استفاده از نظرات آنان ضروری است - غضنفری و همکاران، . - 1389
برنامهی درسی به عنوان قلب نظام آموزش عالی، عملیاتیترین تدبیر نظام آموزشی برای مدیریت یادگیری شاگردان است و شامل فرصتهای یادگیری است - آیزنر،. - 2002 که با نظارت آموزش عالی و تسهیل بین المللی سازی برنامههای درسی و ایجاد تغییرات مطلوب در دانش، مهارتها و نگرشهای طراحی و اجرا می شود. ریزوی - 2002 - 3 بین المللی شدن آموزش عالی را به معنای پرورش همکاری دانشگاه ها و آماده سازی فرصت هایی برای اساتید جهت توسعه تجارب خود بیان می کند. آنچه از تعاریف فوق بر می آید این است که آموزش عالی به سمت و سوی یک تغییر اساسی در نتیجه جهانی شدن حرکت می کند و همان طور که تورین و همکاران - 2002 - 4 اشاره دارند که موسسات آموزش عالی امروزه با فشار های روز افزونی برای بین المللی شدن برنامه ها و دوره های آموزشی خود روبه رو هستند - تورین و همکاران به نقل از جکسون، 2008، ص. - 327 بینالمللی×کردن×،به×مباحثی×چون×یادگیری×و×تدریس×،آموزش،×ارزیابی،×توسعه×حرفهای، سنجش×و×کیفیت×فارغالتحصیلان× همچنین×ارزشها×و×فهم×بین×فرهنگی×مربوط×است×و میتواندمستقیماً××درون×برنامه×های× آموزشی×لحاظ×شود - عطاران، - 1382 بین المللیسازی فرایند تلفیق ابعاد بین المللی، میان فرهنگی و جهانی به درون هدف، عملکردها و اجرای آموزش عالی به شیوهای است که احترام به تفاوتهای فرهنگی و سنتها را ارتقا میبخشد - بوستروم1،. - 2009
آراسته و همکاران - - 1387 آویژگان و همکاران - - 1388 ،حکیم زاده - 1389 - ؛خشنودی فر و فتحی واجارگاه - - 1390 وفامهر و دادگسترنیا - - 1389، مؤمنی مهموئی ،کرمی ، تیموری - 1390 - ،قدیمی و همکاران - - 1392، یمانی و فیروزآبادی - - 1392، زمانی منش، خراسانی و یوزباشی - - 1392، هدایتی و همکاران - - 1395، زارع و ساریخانی - - 1395 کلانتری و همکاران - - 1395 سوان - 2006 - 2 کمرول - 2004 - 3 اولیور - 2009 - 4 کیرکجوز - 2008 - 5 پریستلی و همکاران - 2014 - 6 به اهمیت و جایگاه بین المللی سازی برنامه ها درسی اشاراتی داشته اند. همچنین محمدی - - 1394، محمدی و همکاران - 2010 - 7، پریتوریوس و بیلجون - 2010 - 8و ریوس و مولت - 2016 - 9 به بررسی تحقیقاتی در این زمینه پرداختند.مطالعات نشان میدهد که در اغلب مدارس دانش آموزان چالش فکری انتقادی با موضوعات درسی ندارند و برای توسعه توانایی استدلال عقلانی، کمکی به آنها نمیشود و معمولا اکثر آنها ابراز تنمودند که برنامه درسی اجراشده بدون چالش و خسته کننده می باشد - گولد و کیتینگ10،1994؛ پل و الدر11،2009؛ رونالد و همکاران12، - 2007نشان دادند، 59 درصد دانشجویان، سیستم ارزشیابی تجمعی13 را ترجیح میدادند و سبک ارزشیابی موجود برنامه های درسی را مورد نقد قراردادند.
یکی از عوامل مؤثر در کارایی آموزش عالی، بین المللی سازی عناصر برنامه درسی است، همچنین یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در تسهیل بین المللی سازی عنصرهای برنامه درسی، میزان آگاهی و تسلط اساتید می باشد، زیرا اساتیدبه عنوان بخشی از دروندادهای دانشگاه واز ذینفعان اصلی آن می توانند تصویر مناسبی از وضعیت برنامه درسی ارائه کنند و بین المللی سازی را تسهیل سازند بین المللی سازی برنامه های درسی زمانی تحقق مییابد که برنامه درسی به وسیله متخصصان و اسایتد مسلط و آگاه به استانداردهای بین المللی سازی تهیه وتدوین شوند. از این روی، لازم است میزان اگاهی و تسلط اساتید از بین المللی سازی عناصر برنامه های درسی پزشکی را بررسی کنیم تا موجبات اثربخشی بیش از پیش برنامه های درسی را فراهم نماییم .این پژوهش نیز درصدد آن است که عوامل موثر در بین المللی سازی برنامه های درسی پزشکی را به منظور شناسایی و فزونی بخشیدن اثربخشی برنامه ی درسی مورد بررسی قرار دهد. تحقیق حاضر در پی آن است که عوامل موثر در بین المللی سازی برنامه های درسی پزشکی را از دید اساتید در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بررسی نماید.
-2سوالهای پژوهش
1. تاچه میزان عوامل فنی و تکنولوژی در بینالمللی شدن برنامههای درسی پزشکی موثر می باشند ؟
2. تاچه میزان عوامل تولید دانش در بینالمللی شدن برنامههای درسی پزشکی موثر می باشد ؟
3. تاچه میزان عوامل منابع انسانی در بینالمللی شدن برنامههای درسی پزشکی موثر می باشد ؟
4. تاچه میزان ظرفیتهای فردی در بینالمللی شدن برنامههای درسی پزشکی موثر می باشد ؟
5. آیا بین شاخص های اثرگذار بر بینالمللی شدن برنامههای درسی پزشکی تفاوت معنادار وجود دارد؟
-3روش پژوهش
با توجه به عنوان پژوهش، سوال ها و نیز هدف پژوهش که در راستای بررسی بررسی عوامل موثر بر بینالمللی شدن برنامههای درسی پزشکی بوده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ چگونگی جمع آوری اطلاعات از جمله پژوهش های توصیفی و از میان انواع پژوهش های توصیفی جزء تحقیقات پیمایشی می باشد. جامعه آماری، کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان - - N= 687 است. بعد از برآورد حجم نمونههای آماری بر مبنای جدول مورگان، 248نفرتعیین شدند. پرسشنامهها بر اساس روش نمونهگیری طبقه ای متناسب با حجم بین آن ها توزیع شد و در نهایت 200نفر به پرسشنامه ها پاسخ دادند. به منظور گردآوری دادههای لازم جهت انجام پژوهش از فرم پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که فرم مذکور حاصل مطالعه مبانی نظری و پژوهشی مرتبط و نیز مشورت با صاحب نظران دانشگاهی بوده است. طیف مورد استفاده برای پاسخگویی به مولفه های مورد بررسی، طیف پنج ارزشی لیکرت بوده که به منظور تامین روایی محتوایی، فرم اولیه پرسشنامه پیش از اجرای نهایی در اختیار تعدادی از متخصصان دانشگاهی قرار داده شده و پس از دریافت نظرات افراد مذکور و اصلاح مولفه ها، فرم نهایی تهیه گردید و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ عدد 0/89به دست آمد. برای تحلیل سؤال های پژوهش از آزمون های آمار استنباطی t» تک نمونه ای« و »آزمون رتبه بندی فریدمن«استفاده شده است.
-4ابزار پژوهش
برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با 42 سئوال با بهره گیری از تجارب جهانی استفاده شد. سئوالات در شش عامل فنی و تکنولوژیکی ، توانمندیهای فردی ، منابع انسانی ، تولید دانش که هر عامل دارای زیرگویه های مربوط به خود بوده به صورت 5 گزینه ای با مقیاس لیکرت از خیلی زیاد تا خیلی کم درجه بندی شده است. در این پژوهش پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده ها کد گذاری، وارد کامپیوتر و با نرم افزار SPSS با آمار توصیفی و استنباطی - آزمون های t ، آزمون رتبه بندی میانگین ها - فریدمن - - مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .
