بخشی از مقاله
تجزیه و تحلیل عملکرد و رتبه بندی بانک های ایران با استفاده از نسبت های مالی
چکیده :
در کشور های در حال توسعه بخش بانکداری تأثیر زیادی بر رشد اقتصادی دارد، بنابراین تجزیه و تحلیل این صنعت از اهمیت بسزایی برخوردار است. موضوع این مقاله بررسی عملکرد و رتبه بندی ده بانک خصوصی و دولتی طی سال های (1382-1390) می باشد. بانک های انتخاب شده از جمله بزرگترین بانک های ایران هستند که سرمایه بالایی در اختیار دارند. برای انجام این تجزیه و تحلیل، از نسبت های مالی استفاده شده است که حاکمیت پایدار و عملکرد مدیریتی بانک ها را بررسی می کند. شاخص های مالی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند عبارت اند از: بازده دارایی، حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود، کارایی پرسنلی، سایر درآمد های عملیاتی، نسبت خالص سود دهی، معیار کارایی، کفایت سرمایه و مطالبات معوق. به منظور رتبه بندی کلی این بانک ها از روش چند معیاره Topsis استفاده شده است. این تحقیق نشان داده است که اکثر بانک های بخش خصوصی در رتبه های برتر قرار دارند و دارای کارایی بهتری نسبت به بانک های بخش دولتی بوده اند. همچنین نشان می دهد لزوماً بانک های با سرمایه بالاتر، کارایی بهتری نداشته اند.
کلید واژه ها: کارایی بانکی، نسبت های مالی ، Topsis ، رتبه بندی بانک ها
مقدمه
وظیفه ی بانک ها جمع آوری نقدینگی از بخش های که دارای مازاد نقدینگی اند و هدایت آن به بخش های که با کمبود نقدینگی مواجه هستند، می باشد. بدین ترتیب بانک ها نقش اساسی در رشد اقتصادی هر کشور ایفا می کنند . با شروع روند خصوصی سازی و ظهور بانک های خصوصی، ارزیابی عملکرد بانک ها برای سرمایه گذاران اهمیت ویژه ای یافته و همچنین تخصیص بهینه منابع مالی کشور که بخش عمده آن از طریق بانک ها انجام می پذیرد از اهمیت بالایی برخوردار است . هدف از انجام این تحقیق تجزیه و تحلیل و بررسی عملکرد بانک های بخش خصوصی و بخش دولتی در طول یک دهه می باشد تا مشخص نماید کدام بخش کارایی بهتری داشته و توانسته است از منابع مالی خود بهترین استفاده را نماید. در شرایط کنونی بخش بانکداری در حال خروج از انحصار دولت می باشد و رقابت جایگزین انحصار شده و حقوق مشتریان و سهام داران و جلب رضایتمندی آنها، مفهومی واقعی تر و عینی تر یافته و از حالت کلیشه ای خارج شده است. در چنین بازاری رقابت بانک ها بر سر موضوعاتی خواهد بود که تا دیروز مورد غفلت واقع می شدند، ولی امروزه مفهومی جدید یافته اند. دامنه رقابت بانک ها به حوزه ی فناوری اطلاعات خلق محصولات جدید، توجه به نیرو های دانش محور، ابتکار و نوع آوری و از همه مهمتر، به ارزش آفرینی کشیده خواهد شد و به مبانی، استاندارها، قواعد و شیوه ها توجه ویژه ای می شود. و این ترازنامه ها و صورت های مالی و هزینه ها و درآمد ها هستند که عملکرد را نشان می دهند نه قدمت و ریشه ی بانک ها. صورت های مالی و نسبت های مالی آینه ی تمام نمای یک بانک هستند که هم مشتریان می توانند از آن طریق به اطلاعات مورد نیاز خود دست یابند و هم عملکرد مدیریت را بیان خواهد کرد. صورت های مالی و نسبت های مالی اساسی، با هدف عرضه اطلاعات به تأمین کننده گان سرمایه(سهامداران و سپرده گذاران)، تحلیل گران و کل جامعه در جهت افزایش اطمینان بخشی و افزایش آگاهی می توانند در حرکت بازار های پولی و مالی به سمت شفاف سازی، اثرات بی شماری داشته باشند. این نسبت های مالی می توانند کارایی بانک ها را از حالت ریالی خارج کرده و آن را به صورت درصد های قابل مقایسه درآورند. به شکلی که ذینفعان بتوانند عملکرد بانک ها را با هم مقایسه کنند و بهترین گذینه ها را برای سرمایه گذاری انتخاب نمایند و باعث تخصیص هرچه بهتر منابع مالی کشور می شود.
پیشینه تحقیق:
میشرا آسوینی کمار، و همکاران در مقاله ای با عنوان تجزیه و تحلیل ثبات و پایداری در بانک های هند با استفاده از نسبت های مالی به بررسی دوازده بانک خصوصی و دولتی در طی سال های((2000-2011 پرداخته اند. این مطالعه جنبه های همگرایی و ثبات را در بخش های بانکداری هند مطالعه می کند و عوامل مختلف تأثیر گذار بر همگرایی و ثبات را تعیین می کند. در این مقاله ثبات و پایداری بانکداری هند ثابت شده است و بانک ها از نظر ثبات و پایداری رتبه بندی شده اند اما اظهارات قطعی در مورد این بانک ها ارائه نشده است. همچنین بیان داشته است که افزایش در بازده دارایی وکاهش در مطالبات معوق منجر به پایداری در سیستم بانکی هند می شود. در این مقاله شش تا شاخص که سلامت بانک ها را نشان می دهند بررسی شده است و دوازده بانکی که انتخاب شده اند از بزرگترین بانک های هند محسوب می شوند که سهامشان در بازار بورس عرضه می شود و همچنین جزء بانک های CNX (بانک های با سرمایه بالا) هستند. و در آخر پیشنهاد می کنند که حضور دولت می تواند هماهنگی لازم بین بخش بانکداری هند را برقرار کند، به منظور رسیدن به یک محیط پویا و پایدار در صنعت بانکداری این کشور.
پراساد و راوینردر مقاله خود بانک های ملی شده ی هند را به روش Camel طی سال های 2006 تا 2010 تجزیه و تحلیل کرده اند. کلمه ی Camel از اول کلمات (کفایت سرمایه، کیفیت دارایی، کارایی مدیریت، درآمد، نقدینگی و حساسیت با ریسک بازار) گرفته شده است. Camelاساساً ابزاری برای رتبه بندی بانک ها و تجزیه و تحلیل عملکرد آنان می باشد. در این مطالعه بیست بانک ملی شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، متوسط هر کدام از نسبت ها برای این دوره محاسبه شده و سپس بانک ها را رتبه بندی کرده اند و نهایتاً رتبه بندی ترکیبی را برای این بانک ها انجام داده اند. ماب ور کومبیرای و روبرت وب در مقاله ی چاپ شده خود در (2010) با عنوان تحلیل نسبت مالی از عملکرد بانک تجاری در افریقای جنوبی، نسبت های مالی به منظور سنجش سود آوری نقدینگی و عملکرد کیفیت اعتبارات 5 تا از بزرگترین بانک های افریقای جنوبی برای 2005-2009 به کار برده شده است.یافته های مطالعه نشان گر این است که عملکرد کلی بانک ها به طور قابل ملاحضه ای در دو سال اول تحلیل افزایش یافته و تغییر معنی داری در روند رشد این شاخص ها گذارش شده است که ناشی از بحران مالی بین المللی سال 2007 می باشد که پس از آن به حداکثر خود در 2008و2009 می رسد. پراسونا عملکرد بانک های هند را با به کارگیری مدل کمل در 2003 تا 2004 برای 65 بانک محاسبه کرده است. نویسنده ادعا کرده است که در این دوره رقابت سختی بین بانک ها برقرار بوده و این به نفع مصرف کنندگان بوده است، که باعث کیفیت بهتر خدمات، محصولات نوآورانه وتسهیلات ارزانتر برای مصرف کننده گان شده است. مابوکامبرای و روبرت وب با استفاده از نسبت های مالی به تجزیه و تحلیل پنج تا از بانک های بزرگ آفریقای جنوبی در طی دوره ی2005-2009 پرداخته اند، در این مقاله نسبت های مالی در سه دسته،سود دهی، نقدینگی و کیفیت اعتبار عملیاتی طبقه بندی شده اند، یافته های این تحقیق نشان می دهد که در دو سال اول این دوره کل بانک ها دارای افزایش کارایی بوده اند اما در سال های بعدی با شروع بحران جهانی کارای بانک ها کاهش یافته است و با رکود روبرو بوده اند.
علیرضا موتمنی- محمد جواد زاده- مهدی تیز فهم در تحقیقی با عنوان ارزیابی عملکرد راهبردی بانک که در سال (1389) چاپ شده است، عملکرد بانک ها را در دو سطح مالی و غیرمالی برای سه بانک احصاء شد محاسبه کرده اند، سپس با استفاده از روش Fuzzy AHP معیارهای وزن دهی و در نهایت بانک ها به روش TOPSIS رتبه بندی شده اند. با توجه به نتایج به دست آمده، عملکرد غیرمالی نسبت به عملکرد مالی از اهمیت بالاتری برخوردار بوده است. در ارزیابی عملکرد مالی، معیار سهم منابع از نظر اهمیت، رتبه اول و معیارهای سودآوری و بازده دارایی ها در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در ارزیابی عملکرد غیرمالی، معیار قیمت گذاری از نظر اهمیت در رتبه اول و معیارهای کیفیت خدمات و بانکداری الکترونیک در رتبه های بعدی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که به صرف داشتن عملکرد مالی خوب نمی توان انتظار داشت که در کل، عملکرد بانک بهبود یابد. حال آنکه در کشورعمدتاًارزیابی عملکرد بر اساس معیارهای مالی صورت گرفته و به معیارهای غیرمالی کمتر توجه شده است. در این مقاله عملکرد مالی بانک های ملت، تجارت و ملی تحت پنج معیار اصلی: سهم جذب منابع، سودآوری، بازده دارایی ها، نسبت کفایت سرمایه و نسبت سوخت مطالبات مورد ارزیابی قرار گرفته اند. بانک "ملت" در عملکرد مالی بعد از دو بانک دیگر در رتبه آخر قرار گرفته است ولی عملکرد غیرمالی بهتر باعث شده است که در عملکرد کلی در رتبه اول قرار گیرد و در مورد بانک "ملی" می توان گفت که عملکرد غیرمالی بسیار ضعیف آن، عملکرد مالینسبتاًخوب را تحت تاثیر قرار داده است تا در عملکرد کلی نتواند جایگاهی بهتر از رتبه آخر را به خود اختصاص دهد. در بانک های مورد مطالعه نتایج حاکی از آن است که توجه به معیارهای عملکرد غیرمالی از اهمیت بیشتری برخوردار است و این کمک می کند تا بانک بتواند عملکرد کلی خود را در میان رقبا بهبود ببخشد.
مدحت طرانه از دانشگاه صوحا در مقاله ای با عنوان مقایسه عملکرد مالی بخش بانکی، که در سال((2006 به چاپ رسیده است، رتبه بندی بانک های عمان را بر اساس خصوصیات مالی به دست آمده به وسیله نسبت های مالی برای 6 بانک تجاری با 260 شعبه به کار گرفته و با تحلیل رگرسیونی ساده تأثیر مدیریت دارایی، کارایی عملیاتی و مقیاس بانک را بر عملکرد سه بانک محاسبه کرده است . مطالعه حاضر به این نتیجه می رسد که بانک های با میزان سرمایه و حجم سپرده های بیشتر، اندازه اعتبارات و ارزش دارایی های بیشتر، همیشه لزوماً به معنی داشتن سودآوری بهتری نمی باشد . نتایج تحلیل رگرسیونی این مطالعه نشانگر این است که عملکرد مالی این بانک ها به طور مثبت و معنی داری به واسطه ای کارایی عملیاتی تحت تاثیر قرار گرفته و مدیریت دارایی ها و مقیاس بانک نیز همچنین تاثیر معنی داری بر آن داشته است. به طوری که همبستگی %58 مثبت بین شاخص بازده دارایی و اندازه بانک (اندازه دارایی ها) وجود دارد. علاوه بر این همبستگی مثبت معنی داری بین عملکرد مالی (اندازه درآمد بهره ای) و متغیر های مستقل (کارایی عملیاتی، بهره برداری از دارایی ها، اندازه یا ارزش دارایی ها) به صورت %41 مثبت و به ترتیب با %40 ، %41 و %99 مثبت وجود دارد . بنابراین یک رابطه مثبت و معنی داری بین بازده دارایی های درآمد بهره ای ، مدیریت دارایی، کارایی عملیاتی و اندازه یا مقیاس بانک وجود دارد. خلاصه نتایج تحلیل واریانس بیانگر این است که تاثیر مثبت و معنی داری بین متغیر های مستقل عملکرد مالی اندازه گیری شده به وسیله بازده دارایی و اندازه درآمد بهره ای وجود دارد.
روش تحقیق:
به منظور انجام این تحقیق، از صورت های مالی سالانه ی بانک های انتخاب شده، در طی سال های (1382-1390) استفاده شده است. با توجه به این که، صورت های مالی بانک های ایران با استاندارد های جهانی تفاوت های دارند، لذا نمی توان آنگونه که در سطح بین المللی از این نسبت ها به منظور تجزیه و تحلیل عملکرد بانک ها استفاده می شود، برای بانک های ایران نیز بهره جست. بنابراین در این تحقیق سعی شده است تا جایی که امکان دارد از نسبت هایی استفاده شود که با توجه به صورت های مالی بانک های ایران قابل محاسبه و منطبق بر استاندارد های بین المللی باشند. مطالعه حاضر در صدد مقایسه و رتبه بندی تعدادی از بزرگترین بانک های ایران با استفاده از نسبت های مالی می باشد، نسبت های مالی استفاده شده عبارت اند از: بازده دارایی، نسبت حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود، کفایت سرمایه، مطالبات معوق، کارایی پرسنلی، سایر درآمد های عملیاتی، نسبت خالص سود دهی و معیار کارایی. تمامی نسبت های محاسبه شده در این تحقیق به صورت درصد می باشند. به منظور استفاده ازاین اطلاعات و برآورد کارایی هر کدام از این بانک ها، میانگین هر کدام از نسبت ها را برای هر بانک، طی دوره تحقیق محاسبه و در جداول مشخص به کار برده ایم. سپس به منظور تجزیه و تحلیل و رتبه بندی کلی این بانک ها، از روش چند معیاره Topsis استفاده شده است. چون هر کدام از نسبت ها یک جنبه از کارایی بانک را نمایش می دهند لذا نمی توان کل آن ها را در یک ماتریس جمع کرد و از روش Topsis تخمین و رتبه بندی درستی از کارایی بانک ارائه داد، بنابراین با توجه به نسبت های محاسبه شده دو جنبه کارایی مدیریت و ریسک را به صورت جداگانه از روش Topsis به دست آورده ایم. به منظور برآورد کارایی مدیریتی از نسبت های همچون، بازده دارایی، نسبت حقوق صاحبان سهام، نسبت خالص سوددهی و معیار کارایی استفاده شده است و برای محاسبه ریسک این بانک ها در یک ماتریس از نسبت های، مطالبات معوق، سایر درآمد های عملیاتی و کفایت سرمایه استفاده شده است. نسبت حاشیه سود که بیانگر کیفیت درآمد ها می باشد در کنار کارایی پرسنلی که متوسط سهم هر کدام از کارکنان را نشان می دهد در یک جدول نمایش داده شده است. جدا کردن این دو نسبت به این خاطر است که نمی توان آن ها را در روش Topsis وارد کرد، زیرا حاشیه سود به عنوان یک نسبت که نشان دهنده کیفیت دارایی است خود از جنبه های مهم کارایی بانک می باشد و همچنین کارایی پرسنلی را به این علت در مدل Topsis وارد نکرده ایم که، مقایسه آن بین بانک های با تعداد شعب زیاد و کارکنان زیاد و بانک های با تعداد شعب کم و کارکنان کم، گمراه کننده می باشد، چون که این نسبت برای بانک های با تعداد کارکنان کم اگر سود قابل توجه ای هم نداشته باشد، مقدار بالایی را نشان می دهد و بانک های که مقدار کارکنان زیادی دارد، این نسبت پایین می آید، لذا نمی توان به عنوان ملاک قابل قبولی در مدل وارد شود، اما از طرفی یکی از نسبت های قابل قبول در ارزیابی بانک ها می باشد و آوردن آن به طور جداگانه خالی از لطف نیست. در آخر نیز به منظور رتبه بندی کلی بانک ها، نتایج به دست آمده از روش Topsis در مورد کارایی بانک و ریسک را در دو ستون در یک ماتریس آورده ایم و در این قسمت حاشیه سود را که بیانگر کیفیت درآمد های بانک می باشد در کنار این دو ستون آورده ایم. به عبارتی بانک ها را از نظر کارایی مدیریتی، ریسک و کیفیت درآمد ها رتبه بندی کرده ایم.
تحلیل داده ها:
ما در این مقاله با استفاده از روش Topsis دو جنبه عملکرد مدیریت و ریسک بانک ها را با هم مقایسه کرده و به رتبه بندی آن ها پرداخته ایم. به منظور سنجش و رتبه بندی کارایی مدیریت از یک ماتریس متشکل از ده بانک و چهار شاخص، نسبت بازده دارایی، نسبت حقوق صاحبان سهام، نسبت خالص سود دهی، و معیار کارایی استفاده شده است. و برای سنجش و رتبه بندی، ریسک بانک ها از سه شاخص، نسبت مطالبات معوق، سایر درآمد های عملیاتی و نسبت کفایت سرمایه استفاده، و نتایج حاصله را در جداول 3 نمایش داده ایم.
مدل تاپسیس توسط هوانگ و یون در سال 1981 پیشنهاد شد. این مدل، یکی از بهتری مدل های تصمیم گیری چند شاخصه بوده و از آن استفاده زیادی می شود، در این روش، m گزینه به وسیله n شاخص، مورد ارزیابی قرار می گیرد. اساس این تکنیک بر این مفهوم استوار است که گذینه انتخابی باید کمترین فاصله را با راه حل ایدال مثبت(بهترین حالت ممکن) و بیشترین فاصله را با راه حل ایدال منفی(بدترین حالت ممکن) داشته باشد. فرض بر این است که مطلوبیت هر شاخص، به طور یکنواختی افزایشی یا کاهشی است. حل این روش مستلزم طی شش گام است که توضیح آن خارج از بحث این مقاله می باشد. در این قسمت ما به منظور تجزیه و تحلیل و رتبه بندی بانک ها با استفاده از نسبت های مالی، طی این ده سال، از روش Topsis استفاده کرده ایم. در زیر ابتدا نسبت های محاسبه شده از صورت های مالی در جداولی ارائه شده اند و سپس به منظور رتبه بندی بانک ها و همچنین تجزیه و تحلیل عملکرد آن ها، در قالب کارایی مدیریتی و ریسک، از روشTopsis استفاده شده است. در این مقاله برای ارزیابی کارایی مدیریتی از چهار نسبت، جدول 1 استفاده شده است.
بازده دارایی که برابر است با سود خالص تقسیم بر متوسط دارایی های هر ساله ی بانک، بیانگر مدیریت بهینه ی سبد دارایی های هر بانک که منبعث از کیفیت و شایستگی مدیریت بانک، می باشد، مطابق اطلاعات بر گرفته از صورت های مالی بانک های مورد مطالعه طی دوره ی زمانی تحقیق، نشان گر این است کهعمدتاً بانک های خصوصی کارآفرین، اقتصاد نوین و پارسیان به ترتیب با 3,53، 2,31 و 2,12 در رتبه های اول تا سوم قرار دارند و بیشترین ارزش از نسبت فوق را به خود اختصاص داده اند. در حالی که بانک های تازه خصوصی شده ی صادرات، تجارت و ملت پس از بانک مسکن به ترتیب رتبه های بعدی را دارا می باشند و بانک های دولتی در انتهای این لیست به ترتیب کشاورزی، ملی و سپه رتبه بندی می شوند. شاخص بعدی نسبت حقوق صاحبان سهام است که از تقسیم سود خالص بر مقدار دارایی های سالانه بانک محاسبه می شود. این نسبت سهم صاحبان سهام از سود بانک را نشان می دهد، در این نسبت نیز بانک های خصوصی کارآفرین با 34,9 درصد، اقتصاد نوین با 32,8 درصد و پارسیان با 31,6 درصد در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند. این در حالی است که باز هم پس از بانک های خصوصی این بانک مسکن است که با 17,95 درصد در رتبه ی بعدی قرار گرفته است و این نشان از کارایی بالای این بانک دولتی می باشد و بانک کشاورزی، ملی و سپه به ترتیب در رتبه های آخر جا گرفته اند. شاخص بعدی نسبت خالص سود دهی است که از تفاضل سود بهره ای از هزینه بهره ای ضرب در 100، تقسیم بر مقدار دارایی ها، محاسبه شده است. در این نسبت نیز بانک های خصوصی در بالای این رده بندی قرار دارند در حالی که اکثر بانک های بخش دولتی در رتبه های آخر این جدول جا دارند. همانطور که مشاهده می کنید سه بانک پارسیان، اقتصاد نوین و کارآفرین در صدر این رتبه بندی و بانک های صادرات، کشاورزی و تجارت به ترتیب در انتها قرار دارند. نسبت بعدی معیار کارایی می باشد که از تقسیم درآمد بهره ای ضرب در 100 بر تسهیلات اعطایی، منهای هزینه ی بهره ای ضرب در 100 بر سپرده های بهره دار، محاسبه می گردد. با توجه به یافته های این نسبت، بانک های اول تا سوم به ترتیب کارآفرین با 18,46 درصد، پارسیان با 18,04 درصد و اقتصاد نوین با 17,72 درصد می باشد. در حالی که بانک های آخر جدول به ترتیب عبارت اند از: صادرات با 8,03 درصد، کشاورزی با 6,3 درصد، و مسکن با 4,6 درصد. نکته قابل توجه در این نسبت، بانک مسکن است که رتبه آخر را به خود اختصاص داده است، این رتبه نشان می دهد که بانک مسکن از لحاظ درآمد بهره ای ضعیف بوده است، این بانک دارای هزینه مالی بالایی بوده، که به طور کلی باعث می شود، در مقابل بازده دارایی قابل قبولش، معیار کارایی پایینی داشته باشد. البته این موضوع بیشتر از عملکرد ضعیف این بانک در سال 90 ناشی می شود که معیار کارایی معادل -2,44 درصد را داشته است.
جدول -2 شامل نسبت های است که بیان کننده ی ریسک هر بانک می باشد و در مدل به عنوان معیار های تعیین ریسک بانک وارد شده اند.
نسبت مطالبات معوق محاسبه شده توسط محقق از رابطه ی زیر می باشد، که از تقسیم مجموع مانده ی مطالبات سر رسید گذشته مشکوک الوصول و معوق به تسهیلات اعطایی به دست آمده است. و بیانگر کیفیت دارایی های مالی و میزان قابل اتکا بودن آنها می باشد. بانک های صادرات با 18,84 درصد، پارسیان با 17,5 درصد، بانک کشاورزی با 17,34 درصد بیشترین میزان مطالبات را دارند. بانک های خصوصی کارافرین با 13,13درصد، اقتصاد نوین با 13,14 درصد و تجارت با 15 درصد به ترتیب کمترین میزان نسبت مطالبات معوق را دارند. بانک مسکن به طور استثنایی نسبت مطالبات معوق بسیار پایینی را که معادل 2,9 درصد را نشان می دهد، که بیانگر عملکرد مطلوب بانک در مدیریت پرداخت تسهیلات و همچنین نظارت و ارزیابی مناسب در بخش طرح های توجیهی و حین اجرای عملیات و همچنین گرفتن ضمانت های مناسب از مشتریان که عمدتاً در بخش زود بازده اقتصادی و کم ریسک مسکن و ساختمان سازی می باشند، نشأت می گیرد. نسبت کفایت سرمایه از تقسیم، جمع حقوق صاحبان سهام بر دارایی های خطر پذیر به دست می آید. با توجه به صورت های مالی ایران دارایی های خطر پذیر از جمع، 10درصد اوراق قرضه دولتی، 20درصد سپرده بین بانکی،50درصد مشارکت ها و وام ها و اعتبار به بانک ها،و برای داراییهای ثابت،تسهیلات اعطایی عقود اسلامی، وامها،اعتبارات اعطایی و سایر مطالبات و سایر داراییها 100 درصد میباشد.همچنین برای اقلام خارج ترازنامه نیز ضرایبی در نظر گرفته شده است که شامل ضریب 50 درصد برای تعهد مشتریان بابت ضمانتنامههای صادره و 100 درصد برای تعهد مشتریان بابت اعتبارات اسنادی گشایش شده است. همان طور که مشاهده می کنید در این نسبت بانک های اقتصاد نوین با8,25 درصد، سپه با 7,88 درصد و مسکن با 7,82 درصد به ترتیب رتبه های اول تا سوم را از نظر کفایت سرمایه دارا می باشند. این درحالی است که بانک های ملت، کشاورزی و کارآفرین به ترتیب در رتبه های آخر قرار دارند. نسبت بعدی نسبت سایر درآمد های عملیاتی می باشد که از تقسیم درآمدهای غیر بهره ای بر ارزش دارایی های هر سال به دست می آید. این نسبت تنوع درآمد های بانک را نشان، که هر چه این تنوع بیشتر باشد نشان از ریسک کمتر بانک دارد، به این معنی که اگر بانک از ناحیه یک درآمد، مثلاً درآمد بهره ای با مشکل مواجه شود، اگر درآمد غیر بهره ای بالایی داشته باشد، ضرر سنگینی را متحمل نمی شود و از ناحیه درآمد های غیر بهره ای می تواند به تعهدات خود در قبال مشتریان عمل کند. در این نسبت بانک های پارسیان، کشاورزی و کارآفرین هر کدام با 2,45، 1,57 و 1,21 درصد به ترتیب در
