بخشی از مقاله
چکیده
موضوع این مقاله بیان تجملگرایی زنان از دیدگاه اسلام است. تجملگرایی نوعی زیبادوستی و خودآرایی فطري است که اگر از راه اعتدال خارج شود و راه افراط بپیماید، کنشها و واکنشهاي شخص را هدایت، مهار و جهتدهی میکند و افراد به سبب گرایش به تجمل به مصیبت و بلا دچار میشوند.
تجملگرایی باعث انحرافات عملی فراوانی در زندگی افرادي که رو به تجمل آوردهاند میشود و از لحاظ تربیتی بر نسل آینده هم تأثیرگذار است. از همین روي، بررسی این موضوع ضروري بهنظر میرسد. نهادینه کردن اصول صحیح مصرف و آگاهی دادن به جوانان و نوجوانان بهخصوص مادران و زنان مسلمان ایرانی است، که جامعه را از عواقب و پیآمدهاي شوم تجملگرایی نجات میدهد.
اساس کار این تحقیق به گردآوري اطلاعات به شیوة کتابخانهاي و با شیوة بیان به صورت توصیفی- تحلیلی است، بنابراین، حب زینت و جمال از نظر قرآن و روایات تا حد اعتدال نهتنها مذموم نیست، بلکه خداوند آن را براي بندگان با ایمان راهی قرار داده است تا از آن در راه رسیدن به کمال استفاده کنند که نباید به مسیر افراط و تجمل بیافتد و زنانی که تربیت فرزندان را بر عهده دارند اگر مایحتاج فرزندان را درحد معمول برآورده کنند و دچار اسراف نشوند، فرزندانی با غناي روحی تحویل جامعه میدهند.
مقدمه
سپاس و ستایش بیکران، خداوند یگانه رحمان را سزاست که در روي کرهاي متحرك و لرزان و معلق و آویزان، کوه و صحرا رقم زد، جزیره و دریا ترسیم نموده، گیاه و حیوان آفرید و انسان را پدید آورد تا ظلمتکدة تیره و تاریک زمین را به نور و صفات زینت بخشد و در میدان خرابی و ویرانی عمران و آبادي آرد.
امروزه نعمتهاي خدا بر بشر بیشتر و طغیان بشر بر خدا نیز بیشتر شده است. ما در زندگی شخصی و خانوادگی و در صحنههاي گوناگون زندگی اجتماعی کفران نعمت میکنیم، در صورتی که این بشر میتوانست با همین نعمتهاي خدادادي دنیا را براي خود بهشتی بسازد.
اساساً »بحران مصرف« از معضلات بزرگ جهان امروز و از آثار روشن بیعدالتی در میان بشر معاصر است. براي نمونه در وضعیت کنونی، روزانه 50 هزار نفر از مردم جهان، براثر گرسنگی و پیآمدهاي آن میمیرند؛ در عینحال، بسیاري در کشورهاي غنی و ثروتمند بر اثر مصرف زیاد بیمار میشوند
گرسنگی را طبیعت بر ما تحمیل نکرده است، بلکه خاستگاه این فاجعه، شرایط فرهنگی جامعههاي انسانی است. در کشور ما کم نیستند عروس و دامادهایی که تنها براي یک شب به یاد ماندنی حاضرند بیش از چهل میلیون تومان هزینه کنند. این در حالی است که معمولاً پس از پایان عروسی باز هم حرف و حدیثهایی دربارة نحوة برگزاري وجود دارد - از ریخت و پاش زندگی تا الگوي صحیح مصرف، ص. - 17 باور کنید اگر تنها دو درصد آن مراسم اشرافی 40 میلیونی به خانوادة دختر غمگین بیبضاعتی داده شود، بهراحتی و با شادمانی مراسم عروسی خود را به شبی به یاد ماندنی تبدیل خواهند کرد!
چه بسا جشن تولدهایی که با هزینههاي گزاف گرفته میشود و در آن هدیههایی با قیمتی گران و سنگین داده میشود. این در حالی است که خانوادههاي دیگري نیز وجود دارند که شاهد چنین جشنهایی هستند. اما شرمندة کودکان خود هستند از اینکه نمیتوانند یک جشن کوچک براي آنها بگیرند و یا حتی در تهیه لوازم و هزینههاي مدرسه او درماندهاند و همینطور در مقابل خانوادههایی وجود دارند که با وجودِ نداري به خاطر چشم و همچشمی و تقلید به برگزاري چنین جشنهایی اقدام میکنند که نتیجه آن چیزي جز تباهی و قرض نیست.
هنگام بحث از تجملگرایی ذهنها بیشتر متوجه رفتار اقتصادي افراد میشود، درحالیکه لازم است در این بینش و جزئینگري تجدیدنظر شود و به صورت کلیتر به قضیه نگاه کنیم، چرا که این موضوع فقط یک مسئله اقتصادي نیست که وابسته به تلاشهاي اقتصادي فرد باشد، بلکه ابعاد فرهنگی و اجتماعی نیز دارد.
با اینکه از نامگذاري سال 1388 هجري شمسی توسط رهبر فرزانه انقلاب اسلامی ایران بهنام سال »اصلاح الگوي مصرف« نزدیک دوسال میگذرد، اما همین نامگذاري توسط رهبر فرزانه تلنگري بود در ذهن من براي پرداختن به این موضوع و این نوع تحقیقات نباید محدود به زمان خاصی باشد، یعنی در همان محدودة زمانی خاصِ نامگذاري باشد و با گذشتن آن دنباله تحقیق را واگذاشت.
بنابراین، نامگذاري سال 88 به نام »اصلاح الگوي مصرف« جهشی در ذهن من پدید آورد که با هدف نهادینه کردن الگوي مصرف و آگاهی دادن به نوجوانان و جوانان به انتخاب موضوع تجملگرایی زنان و بررسی علل و آثار و راهکارهاي آن بپردازم. امید است که مورد عنایت حضرت حق قرار گیرد.
بخش اول: مفاهیم و تجملگرایی زنان
الف: مفهوم تجملگرایی
تجمل به معناي زیبادوستی و خودآرایی است که مورد تأکید روایات قرار گرفته است و این غیر از آن چیزي است که امروزه در بین ما به معناي خروج از حد اعتدال در استفاده از وسایل دنیوي که از آن به تجملگرایی تعبیر شده است میباشد.
اما آنچه که امروزه به معناي تجملگرایی است گرایش به زیباییهاي مصنوعی است. در دنیاي کنونی و بینالملل و اقوام پیشرفته مسئله زیبایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است و تمام طبقات مردم به زیبایی ابراز علاقه شدید میکنند. این حس جمال دوستی و زیباپسندي پیوسته رو به فزونی است و روز به روز تشدید میشود