بخشی از مقاله
چکیده:
سرمایه گذاری از روشهای سرعت بخشیدن به حرکت اقتصاد به سمت رشد و توسعه پایداراست. سرمایه گذاری از روشهای مقابله با مشکل کمبود منابع مالی در اقتصاد اغلب کشورها، بویژه کشورهای در حال توسعه است تشکیل سرمایه و سرمایه گذاری یکی از عواملی است که نقش موثر در پیشبرد اهداف کلان اقتصادی هرکشور از قبیل تولید مولد، کاهش بیکاری، کنترل تورم، توسعه صادرات، جایگزینی واردات، کسب درآمد ارزی، بهره گیری از تکنولوژی و دانش فنی روز دنیا دارد.
بنابراین هر کشور سعی می کند تا با فراهم کردن شرایط مناسب - ایجاد امنیت و ثبات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی - و اصلاحات ساختاری و قانونی، بیشترین سرمایه گذاری را جذب نماید. این مقاله در تلاش است، ابتدا اهمیت و ضرورت جذب سرمایه گذاری در ایران را مورد مطالعه قرار دهد. سپس به موانع و محدودیتهای موجود بر سر راه سرمایه گذاری می پردازد. همچنین پیامدهای مختلف سرمایه گذاری مورد بحث قرار گرفته است. در نهایت به راهکارهای اصولی جذب سرمایه گذاری درایران اشاره شده است.
واژگان کلیدی: سرمایه گذاری ، ایران، اقتصاد مقاومتی، رشد اقتصادی، توسعه اقتصادی
-1 مقدمه:
کشورهای در حال توسعه برای رونق دادن به اوضاع اقتصادی، ایجاد اشتغال و دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار با مشکل کمبود منابع مالی در جهت سرمایه گذاری روبرو هستند. سرمایه گذاری به عنوان یکی از مسایل عمده اقتصادی مطرح بوده و برای ایجاد و تداوم رشد اقتصادی،1 تشکیل سرمایه در هر کشوری به ویژه در کشورهای در حال توسعه از اهمیت خاصی برخوردار است. در جامعه جهانی تنها کشورهایی حرف برای گفتن خواهند داشت که توان فنی و تولیدی بالایی داشته باشند.
برای این امر سرمایه قابل ملاحظه ای لازم است. یکی از علل مهم توسعه نیافتگی در کشورهای در حال توسعه کمبود منابع مالی و سرمایه این کشورها است. آنچه که در اقتصاد این کشورها دیده می شود اینست که بهبود رشد و توسعه اقتصادی2 بدون سرمایه گذاری و انباشت سرمایه با مشکل روبرو است. سرمایه گذاری تولیدات را از لحاظ کمی و کیفی افزایش داده و موجب رشد صادرات و رشد و توسعه اقتصادی می گردد. علاوه بر آن می تواند در نقش کاهنده بیکاری و مهارکننده تورم داخلی این کشورها نیز باشد. و با اشتغال زایی مولد فقر و توسعه نیافتگی این کشورها را کاهش داده و موجب بهبود سطح زندگی شود.
اهمیت سرمایه گذاری در رشد و توسعه کشورها به حدی است که اکثر الگوهای رشد، نقشی اساسی برای آن قائل اند. سرمایه گذاری به دو شکل داخلی و خارجی تقسیم می گردد. از طرف دیگر در راستای جهانی شدن3 و همگرایی4 و هم پیوندی5 اقتصادی منطقه ای و بین المللی و ضرورت اجتناب ناپذیر حضور فعال و موثر در رقابت و در تجارت بین الملل6 سرمایه گذاری بسیار موثر است. سرمایه گذاری ابزاری است برای رسیدن به اهداف کلان اقتصادی - اشتغال زایی، کاهش بیکاری، کنترل تورم، توسعه صادرات7 و جایگزینی واردات8 ، کسب درآمد ارزی9 و جبران مالی و نقدینگی - 10و نهایتاً رشدتوسعه اقتصادی پایدار کشورها. پائین بودن درآمدهای ارزی ناشی از صادرات مواد اولیه خام و انبوه جمعیت و مصرف زیاد، واردات بی رویه و تقاضای بالای داخلی، تورم، بیکاری - عمدتاً ساختاری - ازمشکلات عمده کشورهای در حال توسعه است.
این کشورها برای جبران عقب افتادگی و فقر مالی، نیازمند جذب سرمایه گذاری می باشند لذا اغلب می کوشند با ایجاد محیط کسب و کار مطمئن، ریسک سرمایه گذاری در کشورهای خود را پائین بیاورند. بنابراین این کشورها در تلاشند با تثبیت شرایط اقتصادی و سیاسی و بهره مندی از پتانسیلها و مزیتهای نسبی11 در اقتصاد خود و تضمین بازدهی و سود برگشتی، حداکثر جذب سرمایه گذاری را داشته باشند چنانچه امنیت سرمایه گذاری و بستر قانونی لازم در کشورهای در حال توسعه فراهم شود سرمایه گذاران بین المللی تمایل بیشتری برای حضور در این کشورها پیدا خواهند کرد.
انجام سرمایه گذاری منافع مشترک را هم برای سرمایه پذیر و هم برای سرمایه گذار به دنبال خواهد داشت. کشور سرمایه پذیر می تواند با جذب سرمایه گذاری بخش های مختلف اقتصادی خود را سامان داده و اوضاع اقتصادی خود را ترمیم نماید. - افزایش تولید- خروج از رکود12 و بیکاری، مهارتورم و کسب دانش روز و... - سرمایهگذار نیز با بهره مندی از ذخایر و منابع طبیعی و انسانی عمدتاً ارزان و فراوان کشورهای در حال توسعه می تواند هزینه های تولید را کاهش داده، سود و بازدهی مناسبی را بدست آورد. کشور ما نیز در راستای جهانی شدن و برای داشتن حضوری موثر و فعال در اقتصاد و تجارت بین الملل چاره ای جز حضور در سازمان های اقتصادی بین المللی - سازمان تجارت جهانی و... - و همچنین حفظ تعاملات و همگرایی اقتصادی منطقه ای و بین المللی ندارد.با وجود اهمیت سرمایه گذاری در همگرایی اقتصادی منطقه ای و بین المللی ، سهم کشور ما از جذب سرمایه گذاری ناچیز بوده و هنوز نتوانسته، در این زمینه موفقیت و جایگاه مناسب ودرخوری کسب نماید. این مقاله در پی پاسخگویی به این سئوالهاست:
- جذب سرمایه گذاری چه اهمیت و ضرورتی دارد؟
-موانع و محدودیتهای موجود جهت جذب سرمایه گذاری در ایران کدام است؟
-اثرات ومزایای جذب سرمایه گذاری چیست؟
-راه حل هاو راهکارهای اصولی جذب سرمایهگذاری در ایران چه هستند ؟
-2بیان مسئله:
ایران برای پرهیز از تحریم های سیاسی اقتصادی و کاهش تبعات این تحریمها باید با استفاده از ابزارهایی از انزوای اقتصادی و اقتصاد درونگرا خارج شده، مخصوصاً از اقتصاد تک محصولی - نفتی - رهایی یابد. در حال حاضر نیز با توجه به ضرورت حضور در سازمان های بین المللی از جمله در سازمان تجارت جهانی، جذب سرمایه گذاری بسیار با اهمیت می باشد. جذب سرمایه گذاری الزاماتی برای کشور ما دارد از جمله انجام اصلاحات در قوانین و مقررات تجاری. باید قوانین دست و پاگیر و مجوزهای محدود کننده غیرمنطقی در بخش های بانکی، تجاری، گمرکی، بیمه، مالیات - اصلاح گردد. همچنین با ایجاد امنیت13 و ثبات14 سیاسی و اقتصادی و تضمین اصل و فرع سرمایه و سود سرمایه گذاری ، ریسک سرمایه گذاری در کشور را کاهش داد. کشور ما با داشتن منابع و ذخایر عظیم - نفت و گاز، مواد معدنی و... - و همچنین نیروی انسانی فراوان می تواند سهم بالایی را در جذب سرمایه گذاری های جهانی داشته باشد آنچه لازم است بسترسازی قانونی و اقتصادی جهت امنیت سرمایه
