بخشی از مقاله
چکیده
از منظر قرآن و روایات، جهاد کبیر پس از جهاد اکبر که مبارزه با نفس می باشد ، از اهمیت به سزایی برخوردار است. خداوند در قرآن کریم می فرماید : » من تطع الکافرین و جاهدهم بهجهاداً کبیرا . - به وسیله ی قرآن با آنها جهادی بزرگ کن - .« اینجا منظور از جهاد ، جهاد کبیر است ؛ یعنی جهاد علمی و فرهنگی.این نوع جهاد یکی از مهم ترین نیازهای جامعه ی امروزی است و نمی توان از آن غفلت کرد.از این رو است که در روایات ، قلم علماء بر خون شهداء برتری پیدا کرده است . ” مداد العلما افضل من دماء الشهداء . ” این تفضیل از این باب است که جهاد مالی و جانی زمینه ساز جهاد کبیر است و جهاد کبیر به نوعی زمینه ساز جهاد اکبر - مبارزه با نفس - می باشد.
و لازمه ی تثبیت و نهادینه شدن تفکر و گفتمان اسلامی-انقلابی در دانش ، جهاد کبیر است. اگر بخواهیم خیلی رسا و در کمترین عبارت، جهاد کبیر را تعریف کنیم؛ می توانیم بگوییم: نفوذناپذیری مؤمنان در برابر کافران یا به عبارتی دیگر: مقاومت و تسلیم ناپذیری اهل ایمان در مقابل دشمنان قرآن. مقام معظم رهبری در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین علیه السلام، بیانات روشنگری مطرح کرده و از آن جمله، جهاد کبیر را این گونه معرفی کردند: "اطاعت نکردن ازکفّار همان چیزی است که خدای متعال به آن گفته جهاد کبیر. در مقاله حاضر قصد داریم به حقیقت جهاد کبیر و نحوه تحقق آن بپردازیم.
کلید واژه: جهاد، جهاد کبیر، جامعه اسلامی
مقدمه:
مسئله جهاد در قرآن کریم و روایات ازاهمیت بسیار بالایی برخوردار است. جهاد دری است از درهای بهشت که خداوند آن را برای دوستان مخصوصش می گشاید. »فان الجهاد باب من ابواب الجنه فتحه االله لخاصه اولیائه« - نهج البلاغه، خطبه - 27 جهاد مقدس، گاه جنگ درون است، گاه جنگ سخت و گاه جنگ نرم. جنگ با طاغوت درون، جهاد اکبر است، جنگ سخت با طاغوت برون، جهاد اصغر است و جنگ نرم با طاغوت برون جهاد کبیر. - شهیدی، - 95 رهبر فرزانه انقلاب ا سلامی از ابتدا تاکنون هرجا واژه »جهاد« را تعریف کردهاند به دو جنبه ا صلی آن اشاره داشتهاند. از نظر معظم له هر کوشش و تلاشی را نمی توان جهاد تلقی کرد، بلکه آن حرکتی را میتوان جهاد دان ست که در مقابل با د شمن با شد. به تعبیری دیگر رهبر معظم انقلاب ا سلامی جهاد را همان »مبارزه« به معنای متعارف فارسی تعریف می کنند. در جهادکبیر هم، از نظر رهبر معظم انقلاب آن تلاشی که در مقابل دشمن صورت می گیرد وجهه نظامی ندارد، خاستگاه این واژه در قرآن کریم به دورانی برمیگردد که پیامبر اکرم - ص - در مکه حضور داشتند وطبعاً دوران روشنگری و ایستادگی و مقاومت است. این مقاله از نوع مروری تو صیفی بوده و برای گرداوری اطلاعات از متون و ا سناد و مدارک کتابخانه ای، سایت و مقالات استفاده شده است و هدف آن آشنایی با جهاد کبیر و چگونگی تحقق آن در جامعه اسلامی می باشد.
جهاد:
»جهاد« عنوان یکی از فروع دین و از جمله ارکان عبادی در فرهنگ اسلامی است که به گونه های مختلفی از کوشش در راه خدا اطلاق می شود. از نظر لغوی، »جهاد« بر وزن فعال از ریشهجَهَدَ«» به معنای کوشیدن است. - جانی پور، - 1392
جهاد کبیر:
جهاد کبیر یعنی تبعیت نکردن و پیروی نکردن از کفار و مشرکین - دشمنان - ، ایستادگی و مقاومت در برابر آنها و پیروی کردن از الگوی خود، در همه عرصه ها به علاوه جهاد فرهنگی و تبلیغی با دشمنان به وسیله قرآن؛فلاتُطِع» الکافرین وجاهِدهُم بهجهادًکبیرا« - فرقان آیه - 52 - مقام معظم رهبری، - 1395
جامعه اسلامی:
به جامعه ای گفته می شود که در آن احکام اسلامی در همه ی ابعاد آن - فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و.. - اجرا می گردد.
الزامات جهاد کبیر کدامند؟
وقتی جهاد کبیر پیروی نکردن و عدم تبعیت از دشمن است و مسلمان باید از الگوی اسلامی و قرآنی پیروی کند و با دشمن نیز جهاد تبلیغی و فرهنگی نماید، بنابراین در عمل نیازمند است؛
· دشمن را خوب بشناسد.
· از اهداف دشمن با خبر باشد.
· برنامه دشمن را مدنظر داشته باشد.
· ابزارها و شیوه های دشمنی دشمن را بشناسد.
· به اسلام و قرآن و قوانین و برنامه های اسلامی در حوزه های مختلف آگاه باشد.
· الگوی عملی و رفتاری اسلام در هر حوزه را در اختیار داشته باشد.
· مرزهای فرهنگ خودی و دشمن را بخوبی بشناسد و مراقب باشد هر کجا اقدامات او به مرز خواست و اراده دشمن نزدیک شد، از آن خواسته و آن راه اجتناب کند.
· بر اساس الگوهای دینی و اسلامی رفتار کند.
· به دیگران آگاهی بدهد و روشنگری نماید.
· تلاش و کوشش کند به کمک قرآن و دستورات قرآنی به جنگ و جهاد فرهنگی علیه فرهنگ دشمن برود.
· فرهنگ دشمن را به چالش بکشد و نقاط ضعف آنرا عیان کند.
· فرهنگ خودی را معرفی کند و نقاط قوت آنرا به جامعه بشناسد و...
این ها همه نیازهای جهاد فرهنگی است و جهادگران مسلمان باید برای جهاد کبیر نسبت به آن ها اقدام نمایند و لذا الزامات جهاد فرهنگی قبل از ورود به این عرصه و حین جهاد به حساب می آیند.. - رمضانیان ، - 95
شرایط تحقق جهاد کبیر کدام است؟
به نظر می رسد دست کم باید دو شرط حاصل شود تا جهاد کبیر تحقق پیدا کند.
