بخشی از مقاله
چکیده
توجه به جذب توریسم و مسافر چه از نوع داخلی باشد و چه از نوع خارجی یکی از ضروریات کشوری است که یکی از ده کشور دارای شرایط جذب هزاران گردشگر را در جهان دارد اما بنا به دلایل مختلفی هنوز در این راه کاملاً موفق نبوده است. امروزه پدیده گردشگری و جذب توریسم،به لحاظ درآمد زایی فراوان آن،بسیاری از کشورهای جهان را بران داشته است که سرمایه گذاری زیادی را به این بخش اختصاص دهند.
جلب و جذب گردشگر به منظور بازدید از مکان های دیدنی و آثار ملی و باستانی به سرمایه گذاری بسیاری را در زمینه آماده سازی مکان های مورد بازدید،احداث جاده های مطلوب قابل دسترسی،هتل های چندستاره،وسایل نقلیه مناسب و نظایر اینها نیازمند است.اما در این میان از بین انواع مختلف گردشگری،اکوتوریسم وجذب گردشگرانی که به منظور دیدن مناظر طبیعی به منطقه مسافرت می کنند با کمترین سرمایه گذاری نسبت به سایر انواع گردشگری میسر می گردد.
طبیعت گران به دلیل دلبستگی به طبیعت با حداقل امکانات و تجهیزات به گشت و گذار و تفرج در طبیعت می پردازند و از مواهب الهی موجود در عرصه های طبیعی و مناظر زیبا و متنوع و آرامش بخش بهره مند می گردند.این پژوهش بدنبال تحلیلی بر این موضوع است که چگونه می توان با استفاده از توجه به رویکرد بوم گرایی در مناطق مختلف زمینه را برای جذب کردشگر بیشتر مهیا نمود؟
-1 مقدمه
یکی از ویژگی های واژه اکوتوریسم کوتاه شده اصطلاحEecological Tourism استوپدیده ای نسبتاً تازه در صنعت گردشگری است که تنها بخشی از کل این صنعت را تشکیل می دهد - . - Nyaupane & Thapa,2004, 25این شکل از گردشگری فعالیت های فراغتی انسان را عمدتاً در طبیعت امکان پذیر می سازد و مبتنی بر مسافت های هدفمند توام با برداشت های فرهنگی،معنوی،دیدار از جاذبه های طبیعی و مطالعه آنها و بهره گیری و لذت جویی از پدیده های متنوع طبیعت است - Jiang, . - 2008, 42 اکوتوریسم ازه ای از طیف گسترده ای از گزینه های ویژه تشکیل شده است و از بازدید علمی گرفته تا بازدید اتفاقی در منطقه ای طبیعی به عنوان فعالیت آخر هفته یا بخشی جنبی از مسافرت های طولانی و کلی را شامل می شود.
چشم اندازها و مناظر زیبای طبیعت مانند سواحل دریاها،دریاچه ها،تالاب ،جزایر،بیشه زارها و نقاط سرسبز و خرم،گیاهان وحشی،جنگل و پارک های ملی،نواحی تفرجگاهی و مناطق کوهستانی و ییلاقی،پتانسیل های ورزشی تفریحی مانند غارپیمایی،کوهنوردی،کوهپیمایی،کاوش های زمین شناسی،پیاده روی در طبیعت،شنا،قایقرانی،جاذبه های موثر در درمان مانند چشمه های آب معدنی و حتی مناطق بیابانی و کویری از کانون ها و جاذبه های گردشگرپذیر این نوع از گردشگری به شمار می آیند.
یکی از جاذبهها و امتیازات ایران برای توریسم توجه و عنایت بیشر به بوم گرایی است. توجه به ظرفیتهای موجود که در بیشتر مواقع به صورت کم توجه و رها شده می باشد می تواند زمینه را برای جاذبهای مختلف گردشگری ایجاد نماید. این در حالی است که خیلی از کشورها با سرمایه گذاری کمی به درآمدهای هنگفتی در این راه رسیده اند. و کشور ما در شرایطی قرار دارد که به گفته بسیاری از کارشناسان در مقام ده کشور برتر دارای پتانسیل های گردشگری را داراست. و نفت در حال بی ثباتی و قیمتهای نسبتاً ارزان بوده و فروش ماده خام واولیه به دور از هرگونه صرفه اقتصادی است.
-2 بیان تعریف مفهوم گردشگری
لغت گردشگری - tourism - از کلمه tour به معنای گشتن اخذ شده که ریشه در لغت لاتین turns به معنای دور زدن،رفت و برگشت بین مبدأ و مقصد و چرخش دارد که از یونانی به اسپانیایی و فرانسه و در نهایت به انگلیسی راه یافته است - میرتقیان رودسری، 1391، . - 25 گردشگری به مجموعه فعالیتی اطلاق میشود که در جریان مسافرت یک گردشگر اتفاق میافتد.این فرآیند شامل هر فعالیتی از قبیل برنامهریزی سفر،مسافرت به مقصد،اقامت،بازگشت و حتی یادآوری خاطرات آن نیز میشود.
همچنین فعالیتهایی را که گردشگر به عنوان بخشی از سفر انجام میدهد نظیر خرید کالاهای مختلف و تعامل میان میزبان و مهمان را نیز در بر میگیرد.به طور کلی میتوان هرگونه فعالیت و فعل و انفعالی را که در جریان سفر یک سیاحتگر اتفاق میافتد را گردشگری تلقی کرد - حسن امرجی،1392، . - 17 گردشگری،سیاحت یا توریسم به طور کلی به عنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته میشود.هر چند که در سالهای اخیر شامل هرگونه مسافرتی میشود که شخص به واسطه آن از محیط کار یا زندگی خود خارج شود .به کسی که گردشگری میکند گردشگر،سیاح یا توریست گفته میشود.واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت کردن نمودند.
از زمانی که مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند و عمرشان طولانیتر شد،این امر ممکن شد.اغلب گردشگرها بیش از هر چیز به آب و هوا،فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقمند هستند.ثروتمندان همیشه به مناطق دور دست سفر کردهاند،البته نه به صورت اتفاقی،بلکه در نهایت به یک منظور خاص،برای دیدن ساختمانهای معروف و آثار هنری،آموختن زبانهای جدید و چشیدن غذاهای متفاوت و... در کشورهای توسعه یافته واژه گردشگری از قرن نوزدهم و بویژه از اوایل قرن بیستم که وسایل حملونقل سریع جایگزین وسایل قدیمی گردید از خود ارجاعی فردی به سوی کلیاتی جمعی برای سفر تغییر ماهیت داد.
در عین حال به دلیل اینکه درروند و جریان فعالیتهای گردشگری،فعالیتهای اقتصادی مختلفی همچون حملونقل،جادهسازی،ساختمان-سازی،صنایعغذایی و نظیر اینها مورد نیاز واقع شد،واژه صنعت نیز به عنوان پیشوندی در کتاب واژه گردشگری قرار گرفت.امروزه واژه ترکیبی صنعت گردشگری در موارد بسیاری به کار برده میشود.گردشگری را در تعریف عام میتوان عنوان پدیده جمعی و تنوع تمدن صنعتی که از سفر و اقامت همزمان غیر بومیان منشأ میگیرد تعریف نمود.
- توریسم: در لغت فرهنگی به معنای سیاحت در داخل کشور یا کشورهای خارجی است و با واژه گردشگری تفاوت دارد. -گردشگری: به معنای جهان را گشتن و سیر آفاق کردن بوده وسفرهای داخل را در بر نمیگیرد.گردشگران امروزه برای تفریح،تفرج،سیاحت و زیارت،گذراندن اوقات فراغت و استراحت،آشنایی با سایر فرهنگها،بازدید از ابنیه تاریخی و باستانی و لذت بردن از منابع طبیعی به سفر میروند. به عبارتی گردشگری به سفری موقت و کوتاه اطلاق شده که ضمن آن گردشگر به منطقه ای خارج از محل سکونت و کار خود به منظور سیر و سیاحت سفر کند - طبائیان، 1381، . - 8 بدین ترتیب گردشگری مجموعه ای متشکل از گردشگر،عرضهکنندگان خدمات و کالا،دولت و جامعه میزبان میباشد که با یکدیگر در تعامل و ارتباط بوده و هدف جذب و جلب گردشگر را به دنبال دارند.
- اقامتگاه: مکان یا قسمتی از مکان یا تعدادی مکان مشخص است که در آن مجموعهای از عوامل زیر نظر مدیریت واحد به فعالیت پذیرش مسافر یا مهمان برای اقامت موقت و ارائه خدمات و تسهیلات اشتغال دارد - طبائیان، 1381، . - 8
- جاذبه جهانگردی: برای جلب جهانگردان از کشورهای مختلف و با انگیزههای متفاوت،کشورهای واردکننده جهانگرد از منابع جهانگردی خود سود میبرند و با معرفی آنها و تبلیغ در مورد این منابع و تجهیز آنان،گروههای مختلف جهانگرد را به سوی کشور خود جذب میکنند - مفیدی، 1386، . - 18
-3گردشگری و اقتصاد
جوامع انسانی به صورت روزافزون بر این نکته پی بردهاند که برای روند اقتصادی جامعه خود باید ابتکار عمل داشته باشند و درصدد جستجوی راههای تازهای برآیند.در این میان جهانگردی عاملی برای پیشرفت اوضاع اقتصادی کشورها محسوب میشود،در پرتو ایجاد رابطه متقابل بین جامعه میزبان و جامعه مهمان میتوان به گسترش روابط بشری کمک نموده و از آنجا که جهانگردی بر اساس ارائه خدمات میباشد، میتواند موجب اشتغال و درآمد یک جامعه شود.
از سال 1950 میلادی که مسافرت،جهانی و در سطح بینالمللی به صورت یک فعالیت عمومی درآمد،هر سال بر تعداد جهانگردان افزوده شد و نرخ این افزایش که به طور متوسط 7/2 درصد بوده اینک به 12/4 درصد رسیده است.در سال 1995 میلادی جهانگردان و کسانی که در سطح جهان با هدف گذراندن تعطیلات و تفریح به مسافرت رفتند به 563 میلیون نفر و درآمد حاصل از آن به بیش از 399 میلیارد دلار رسید.در دهه 1980 درآمد حاصل از جهانگردی در سطح بینالمللی سرعتی بیش از تجارت جهانی داشته و اینک از نظر افزایش صادرات،درصد بسیار بالایی را تشکیل میدهد و بسی بیش از مجموع فرآورده های نفتی و محصولات خودرو و قطعات آنهاست.
