بخشی از مقاله
چکیده
صنعت گردشگری در سالهای اخیر،به یکی از مؤلفه های اصلی واساسی در پیشرفت اقتصاد جهان تبدیل شده است به طوری که هر کشور با استعداد جذب گردشگر،می تواندضمن برنامه ریزی صحیح ومنسجم به منظور بالا بردن سطح کیفیت و امکانات موجود به یک قطب اصلی گردشگری مبدل شود. لذا ضرورت دارد تا به منظور برنامه ریزی بهتر، شاخصها وعوامل موثر شناسایی شوند. براین اساس هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش وتأثیر جاذبهها و پتانسیلهای گردشگری بخش مرکزی شهرستان بویراحمد در جذب گردشگران است. بر این اساس در این تحقیق با استفاده از روش شناسی توصیفی وتحلیلی ضمن جمع آوری اطلاعات گردشگری شهرستان و تکمیل پرسشنامه و دسته بندی آن،با استفاده از نرم افزارهای SPSS، Excel وآزمون های آماری خی دو، T- one sample تجزیه و تحلیل انجام شده است.
نتایج تحقیق نشان داد که بین عوامل و امکانات اقامتی، تسهیلات، شبکه ارتباطی برونی و نحوه برخورد مردم در جذب گردشگر تأثیر داشته است و برعکس ناآشنایی مردم در برخورد با گردشگران و شبکه ارتباطی درون منطقه رابطه معناداری را نشان نمی دهد. همچنین مشاهده گردید بین جذب گردشگران و صنایع دستی و دسترسی آسان رابطه ای وجود ندارد اما برعکس عوامل طبیعی به غیر از ارتفاعات ارتباط معناداری را با جذب گردشگران به این منطقه داشته است. همچنین بررسی رابطه جذب گردشگران و متغیرهای مدیریتی بیانگر آن است که از نظر گردشگران ارتباط معناداری بین آنها وجود دارد.
مقدمه
سیر و سیاحت به ویژه گذراندن به منظور گذراندن اوقات فراغت یکی از نیازهای اصلی بشر محسوب میشود به گونهای که این پدیده با تخصیص یک دهم جمعیت جهان بزرگترین جابجایی صلح آمیز تاریخ بشر محسوب می شود. پیشرفت فناوری حمل و نقل و ارتباطات، توسعه تولیدات صنعتی و افزایش درآمد، جهانی شدن و ابعاد مرتبط بر آن، افزایش اوقات فراغت، بهبود خدمات بازنشستگی، ارتقاء سلامت جوامع و دیگر عوامل تغییرات چشمگیری را در کشورهای صنعتی و به خصوص در شهرها ایجاد نموده و توانسته است جهانگردی را در هزاره سوم میلادی به عنوان یکی از مهمترین نیروهای محرک توسعه اقتصادی و یکی از سه صنعت درآمدزای جهان در کنار صنعت نفت و خودروسازی مطرح نماید گردشگری وگذراندن اوقات فراغت به شیوهای جدید»پدیدهای پیامدی« و همزمان جزء جدایی ناپذیر جامعه صنعتی وحلقه مهم در بازار تولید آن است در سالهای اخیر گردشگری منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنهی بازرگانی و تراز پرداخت بسیاری از کشورها شده است گردشگری به عنوان نوعی کاربری و همچنین صنعتی بالنده روز به روز اهمیت بیشتری می یابد، زیرا:
-1در بسیاری از موارد از جمله سودآورترین انواع کاربری و فعالیت هاست.
-2در شرایط صحیح نه تنها فاقد عواقب زیست محیطی است بلکه منجر به حفظ واحیای محیط و منابع زیست نیز می گردد.
-3اشتغال زاست وباعث افزایش و تکاثر درآمد می شود وتوسعه در دیگر بخشهای اقتصادی نیز موجب می گردد.
-4در شرایطی که برنامه ریزی ووضعیت اقتصادی کلان با مشکلات جدی مواجه گرددمحل گرایی واستفاده از توانهای محیطی مناطق، پارادایم مسلط بر الگوی توسعه است - کهزادی و همکاران، . - 13 :1390 در دهه های اخیر ،اهمیت گردشگری در سطح بین المللی هم از لحاظ تعداد گردشگران و هم از لحاظ درامد ارزی همواره و به طور بی سابقهای در حال افزایش بوده است. - . - Pigozzib.and sambrookr.2005, ThomasR و پیش بینی میشود تا سال 2010 سالیانه بیش از یک میلیارد جهانگرد در سراسر جهان سفر کنند،از کل درامدهای جهانی توریسم در سال 2004، از نظر منطقهای، 52 به کشورهای اروپایی، 21 درصد به قاره امریکا و20 درصد سفر به کشورهای اسیا و اقیانوسه تعلق داشته است.
- WTO,2005 b - در امد کشور ایران، علی رغم دارا بودن پتانسیلهای بسیار بالا گردشگری، معادل 1/777 میلیارد دلار یعنی تنها حدود یک هشتم کشور ترکیه گزارش شده است. - . - Wto,2004 b مطالعات صورت گرفته در مناطق مختلف جهان نشان میدهد که همزمان با این رشد سریع،تاثیرات منفی توریسم نیز در حال گسترش بوده است .بنابراین سیاستمداران و برنامهریزان هر کشور باید برای افزایش درامد از طریق گردشگری برنامهریزی کنند ولی در عین حال باید توجه داشته باشند که این افزایش نباید به بهای مخاطره افتادن توسعه پایدار گردشگری صورت گیرد.
گردشگران مقاصد مختلفی راجهت گذران فراغت وبازدیدانتخاب می کنند. این مقاصد شامل مناطق سکونتگاهی و یا غیرمسکونی میگردند. مناطق غیرسکونتی مانندکوهها و قلل مرتفع، جنگل ها، دریاچه ها، مناطق ویژه زمین شناسی و ... است. امکانات و خدمات گردشگری در مناطق مختلف باعث جذب هر چه بیشتر گردشگران می شود. اگر به مناطق مستعد گردشگری توجه بیشتری شود و با سرمایهگذاریهای خصوصی و دولتی امکانات رفاهی، اقامتی و تفریحی مناسبی برای این مناطق فراهم کنند هم به توسعه گردشگری مناطق و هم به توسعه مناطق روستایی کمک شده است. در این میان شهرستان بویراحمد با برخورداری از ویژگیهای طبیعی و آثار تاریخی - فرهنگی دارای ظرفیت بالقوه در جذب گردشگران از نقاط مختلف کشور میباشد.
جاذبه های گردشگری این منطقه شامل:
-1 جاذبه های طبیعی و اکولوژیکی: جاذبههای طبیعی مبتنی بر جذابیت محیطهای طبیعی شامل سواحل رودخانهای، مرتع و پوشش گیاهی منحصر به فرد، چشمانداز طبیعی، شکار، چشمه، منطقه حفاظت شده، اقلیم، آبشار، تنگههای کارستی و کوهستان و ارتفاعات است.
-2 جاذبه های تاریخی- فرهنگی: این جاذبهها شامل مکانهای تاریخی و فرهنگی میشود که از نظر گردشگران جذاب و دیدنی هستند و عبارتند از: امامزاده، مسجد، تپه و بناهای تاریخی، صنایع دستی، لباس و غذاهای محلی، آداب و سنن خاص، معماری و بافت روستا، بازیهای محلی.
-3 جاذبه های انسانساخت: عبارتند از مزارع کشاورزی، مجتمع رفاهی، مزارع پرورش ماهی، روستاهای دارای طرح گردشگری، باغات، پارک، سد، پیست اسکی.
مبانی نظری تحقیق
صنعت گردشگری که مبنای آن بر سفر استوار است دربردارنده اهداف جامعی در زمینه های سیاحتی، زیارتی و غیره می باشد. از این رو زمینه فعالیت آن از سایر فعالیت های اقتصادی بیشتر و هزینه سرمایه گذاری آن به مراتب کمتر از سایر فعالیتهای اقتصادی است، زیرا بسیاری از یافته های باستانی، آثار تاریخی، چشم اندازهای طبیعی با اندک سرمایه گذاری و رعایت صحیح ضوابط و معیارهای استاندارد صنعت گردشگری، می تواند به جاذبههای گردشگری ارزشمندی مبدل گردند هر چند گردشگری یک فعالیت بین المللی است، لیکن بسیاری از سازمان های گردشگری در بازار ملی یا محلی مشغول به کارند و بخش عمده ای از این فعالیت در داخل مرزهای ملی صورت میگیرد. بنابراین در چرخه اقتصاد ملی جایگاهی عظیم دارد.
معمولترین شکل مسافرت، سفرهایی است که توسط ساکنین یک کشور انجام می شود و هزینه جهانی گردشگری داخلی حدود ده برابر گردشگری بین المللی است - زیرک باش، . - 16:1386 بشر اولیه از آغاز، در سطح زمین به دنبال کنجکاوی، شناخت طبیعت و برای یافتن غذا، پناهگاه، فرار از خطر و کسب امنیت و گذران اوقات فراغت محیط زندگی بهتر پیوسته در زمین به جستجو و گردش مشغول بوده است. با گذشت زمان چنین حرکتها و جنبشهایی به صورت میل به گردش همراه با شور و نشاط، ماجراجویی و اکتشاف تغییر شکل داد و امروزه میل به سیر و سفر به عنوان توریسم مطرح گردیده است.
قدیمی ترین اشکال جهانگردی در اروپا بسیار رایج بوده، مسافرتهای اشراف و شاهزادههای جوان بوده است که به منظور آشنایی با شیوه های مختلف حکومت و زندگی مردم به نقاط مختلف صورت می گرفته است. بنابر آمار بانک جهانی، در سال 2000 تعداد گردشگران در سرتاسر جهان بالغ بر 701 میلیون نفر بوده و از این جریان گردشگری مبلغی حدود 475 میلیون دلار بطور مستقیم وارد چرخه اقتصادی جهان شده است البته برخی منابع درآمد گردشگری را سال 2000 حدود 621 میلیارد دلار دانستهاند و آن را در سالهای 2010 و 2020 به ترتیب معادل 1550 و 2000 میلیارد دلار برآورد کرده اند.
