بخشی از مقاله
چکیده
روابط متقابل میان شهرها و نواحی روستایی، به طور گسترده به عنوان عامل اصلی در فرایند تغییرات اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی شناخته شده است. علی رغم این واقعیت، بیشترنظریه های توسعه و رویه های اجرایی تلویحاً به دوگانگی، جمعیت و فعالیت نواحی شهری و روستایی تاکید دارند. توسعه شهری و روستایی نیازمند آن است تا به عنوان فرایند مکمل برای کسب منافع کمیاب مورد توجه قرار گیرد.منافع چنین رویکرد یکپارچه ای مطمئناً از هزینه های آن بیشتر است.
دامنه روابط موجود میان شهر و روستا به صورتهای گوناگون بر شکل پذیری، رشد و توسعه سکونتگاههای روستایی و همچنین بر روابط درونی و بیرونی آنها اثر میگذارد. با توجه به نقش این روابط در فرایند تحولات و توسعه کانونهای شهری و روستایی، علاوه بر بررسی انواع و علل روابط، شناخت آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی -فرهنگی و فضایی -کالبدی بر شهر و روستا و تلاش برای کاهش اثرات منفی این روابط در راستای ساماندهی آنها، زمینه ساز توسعه پایدار نواحی روستایی و شهری خواهد بود.
این تحقیق به مطالعه موردی در عملکرد متقابل و پیوندهای فضایی بین شهر سنندج و 18سکونتگاه روستایی آن در دهستان ژاورود شرقی پرداخته است.
مقدمه
روابط متقابل و پیوند میان شهرها و نواحی روستایی به طور گسترهای به عنوان عامل اصلی در فرایند تغییرات اجتماعی و فرهنگی مطرح میباشد. باوجوداین واقعیت،بیشتر نظریه های توسعه و رویه های اجرایی به دوگانگی جمعیت و فعالیتهای نواحی شهری و روستایی تأکید دارند.پیوندهای روستا- شهرقسمتی از واقعیتهای زندگی روزانه یک خانوار ساکن نواحی روستایی است. از این رو پیوندهای روستایی -شهری در تنظیم و بیان سیاست های توسعه با هدف کاهش فقر و حمایت ازنقش مثبت مراکز شهری درتوسعه نواحی روستایی پیرامونی مورد تأکید کارشناسان توسعه قرار دارد.
مطالعه وبررسی روابط شهر و روستا به منظور درک مسائل شهرگرایی و پیدایش راه حل های مناسب جهت برقراری یک روند توسعه متعادل شهری و روستایی ضروری به نظر می رسد. در پیدایش و شکل گیری شهرهای شرقی در خاورمیانه به طور عام و ایران به طورخاص عوامل متعددی مانند عوامل سیاسی، اقتصادی،فرهنگی واجتماعی با اتکای به شرایط مساعد محیط طبیعی و حوزه های نفوذ شهری که عمدتاً روستاهاهستند، نقش مؤثری داشته است
روابط و مناسبات بین سکونتگاهها و بهویژه بین شهر وروستا که خود را عمدتاً به شکل جریانهای جمعیت،کالا، سرمایه، عقاید، اطلاعات، و نوآوری نشان میدهد،پدیدهای فضایی- مکانی و جغرافیایی بوده و شناخت،تبیین و کشف قانونمندیهای کلی حاکم بر آن، درچارچوب روابط متقابل انسان و محیط صورت میگیرد،و از اهمیت نظری و کاربردی ویژهای برخوردار است
همچنین با توجه به نقش این روابط در فرایند تحولاتو توسعه کانونهای شهری و روستایی، علاوه بر بررسی انواع و علل روابط، شناخت آثار و پیامدهای اقتصادی،اجتماعی - فرهنگی، و فضایی -کالبدی بر شهر و روستا و تلاش برای کاهش اثرات منفی این روابط درراستای ساماندهی آنها، زمینه ساز توسعه پایدار نواحی روستایی و شهری خواهد بود.
در غالب بررسیهای مربوط به روابط شهر و روستا معمولا شهر بهعنوان جزو تعیین کننده در نظر گرفته میشود. برنامهریزان شهری با تمرکز بر گروههای شهری توجه اندکی به کشاورزی و برنامهریزی با جهت گیری به سمت نواحی روستایی داشتهاند. در حالی که برنامهریزان توسعه روستایی نیز با تأکید بر روستا و اراضی کشاورزی کمتر به فضای شهری و تأثیر آن در توسعه روستایی پرداختهاند. به همین دلیل است که مفاهیمی چون شهرنشینی، حاشیه نشینی شهری بیشتر مطرح میشود تا روستانشینی، اشتغال روستایی و واپسماندگی روستایی
نحوه و دامنه روابط موجود میان شهر و روستا به صورت های گوناگون بر شکل پذیری، رشد و توسعه سکونتگاه های روستایی و همچنین برروابط درونی وبیرونی آنها اثر میگذارد.
پرسش ها ، پیش فرض ها و اهداف پرسش ها
- نقش روابط شهر و روستا در توسعه دهستان ژاورود شهرستان سنندج چیست؟
- نوع تأثیر رابطه شهر و روستا بر توسعه دهستان ژاورود شهرستان سنندج چگونه است؟
- چه عواملی در رابطه بین شهر و روستا در توسعه دهستان ژاورود شهرستان سنندج مؤثرند؟
پیش فرض ها
افزایش مهاجرت روستا _شهر در دهستان ژاورود به دلیل عدم خدمات رسانی مناسب در سطح دهستان. کاهش نقش سکونتگاه های روستایی - دهستان ژاورود - در روابط متقابل با نواحی شهری - سنندج. -
اهداف
- شناسایی عامل مهاجرت روستاها به شهر سنندج و کنترل آنها.
- فراهم نمودن راهکاری جهت افزایش نقش واحد های سکونت گاهی روستایی - دهستان ژاورود - در روابط متقابل با شهر - سنندج. -
روش تحقیق
روش پژوهش در این مقاله توصیفی _تحلیلی و مبنی بر مطالعات کتابخانه ای - اسنادی - ومیدانی است.در شیوه ی کتابخانه ای، کتابها، مقاله ها، اسناد وگزارش هایی مورد وارسی قرار گرفته اند .در مطالعات میدانی، با استفاده از فنون مشاهده مستقیم،با انجام مصاحبه ، داده های لازم گردآوری شده اند.
پیشینه تحقیق
یکی از بخش های مهم هر پژوهش بخش مربوط به پیشینه و ادبیات تحقیق است. زیرا یکی از کارهای ضروری در هر پژوهش مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق است زیرا سرچشمه علوم را می توان در پیشینه آن کاوش کرد. تاکنون تحقیقات گوناگونی در رابطه با روابط شهر و روستا انجام شده است که در زیر به برخی از آنها اشاره میشود.
