بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه اهمیت دریا و ساحل و لزوم تحقیق و بررسی در بخش گردشگری ساحلی و سرمایه گذاری و توسعه آن بر هیچ کس پوشیده نیست. گردشگری ساحلی پدیده ای است که در استان های مجاور دریا به سرعت در حال پیشرفت و رشد می باشد، که هم اکنون جزو بزرگترین منابع اقتصادی به شمار می رود که تبعات مستقیم و غیر مستقیمی بر جوامع و محیط زیست به همراه دارد. از آنجا که گردشگری غالب شهرستان های مجاور دریا در استان مازندران، گردشگری ساحلی است و جذب گردشگران به این مناطق نسبت به دیگر جاذبه های موجود بیشتر می باشد پیامدهای مثبت و منفی بیشتری نیز در این مناطق شاهد خواهیم بود اعم از پیامدهایی که می تواند بر منابع اکولوژیکی تاثیر گذار باشد و چه بسا تغییرات اکوسیستم سواحل را به همراه داشته باشد علاوه بر آن از تاثیر گردشگری ساحلی که بر اقتصاد، عوامل انسانی و فرهنگ مناطق بومی نمی توان چشم پوشی کرد. و تمامی این عوامل در منطقه ساحلی تنکابن نیز قابل مشاهده می باشد. با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق سعی شده تا با کمک روش کتابخانه ای عوامل موثر در گردشگری پایدار در سواحل و پیامدها و اثرات گردشگری در این بخش را شناسایی و برای توسعه آن برنامه ریزی نمود.
واژگان کلیدی: گردشگری، گردشگری ساحلی، تنکابن، پیامدهای مثبت و منفی، منابع اکولوژیکی
مقدمه:
گردشگری، نه تنها پدیده ای به سرعت در حال رشد است، بلکه از عوامل موثر در توسعه نواحی وتامین کننده مزایای مستقیم وغیر مستقیم بسیاری برای میزبان است - صالحی. - 35:1391 از آنجایی که ارتباط بین محیط زیست و گردشگری بسیار نزدیک است - همان - می توان به اثرات منفی آن نیز اشاره نمود مثل تخریب منابع طبیعی اطراف سواحل، تغییرات در منابع اکولوژیکی موجود در سواحل و... از میان جاذبه های طبیعی، جاذبه هایی که وجود آنها به اتکای منابع آبی است؛ اعم از سواحل دریاها واقیانوس ها، رودخانه ها وچشمه سارها مورد توجه فراوان گردشگرانی از سراسر جهان، خاصه گردشگران غربی بوده اند - رنجبریان. - 142 :1391 واز سوی دیگر، چنین رویکردی موجب نگرانی هایی درباره تخریب محیط زیست شده است - صالحی. - 15 :1389
به هر حال به موازات توسعه گردشگری، اشکال متنوعی از تفریحگاههای ساحلی ظاهر شده اندکه با اشکال سنتی آن انطباق ندارند. چرا که در گذر زمان، شرایط و الزاماتی که توسعه گردشگری را شکل داده، تغییرکرده است - ضیایی . - 94: 1390 برای اینکه شرایط مناسب برای توسعه گردشگری شود باید منابع و جاذبه ها؛ زیرساخت ها؛ سرمایه گذاری، نیروی کار، ترویج و ارتقاء در یک مکان و همزمان موجود باشند که این امر در مورد توسعه گردشگری سواحل نیز صدق می کند. و هدف ما نیز از این مقاله تحلیل بر مبانی توسعه گردشگری سواحل با توجه به منابع اکولوژیکی آن می باشد.
مبانی نظریه ای تحقیق
گردشگری ساحلی و پایداری آن
امروزه گردشگری به عنوان یک صنعت پویا و با ویژگی های منحصر به فرد شامل بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی و تولید در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است - . - Z. Hadiani, 2012,2 و؛ گردشگری ساحلی را می توان به عنوان طیف گسترده ای از صنعت گردشگری - . - kellens,2012,55 دانست؛ که تأثیرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی مهمی را با خود به همراه دارد و هر یک در جای خود قابل بحث و بررسی است - حاجی نژاد - 2 :1388، یکی از فرآیندهای؛ انعطاف پذیر و منطبق با مدیریت منابع برای توسعه پایدار زیست محیطی نواحی ساحلی - تبریزی. - 51 :1389 می باشد؛
فرنج در تعریف ناحیه ساحلی می گوید: کلاً» به نواحی از زمین که توسط دریا تأثیر می پذیرند وبر عکس شامل نواحی از دریا که از فعالیت های ساحل تأثیر می پذیرند گفته می شود.« - پرهیزگار. - 6: 1384 ناحیه ساحلی به چهار زیر ناحیه تقسیم بندی می شود که این زیر ناحیه ها با یکدیگر اندر کنش دارند. این نواحی عبارتند از: آب های ساحلی، - پرهیزگار. - 6 : 1384 منطقه ساحل، منطقه پهنه کرانه ای، منطقه پس کرانه ای - شکرگزار . - 231- 233 :1389 منابع طبیعی و فرهنگی که پایه و اساس گردشگری را در ساحل شکل می دهند، شامل مسائل عمده ذیل میباشند: 1. آب و آبزیان .2 پوشش گیاهی، .3 توپوگرافی،.4 زمین شناسی و خاک، .5 اقلیم،.6 ویژگی های تاریخی، .7 ویژگی های نژادی، اطلاعات و راهنماها، .8 فعالیت های ساختمانی و .9 صنعت و تأسیسات - کشوری . - 4:1389
گردشگری پایدار
با توجه به جذابیت پیامدهای اقتصادی توسعه گردشگری، مطالعات اولیه طی دهه 1960، بیشتر بر آثار مثبت اقتصادی این پدیده متمرکز بوده اما در دهه 1970 پیامدهای اقتصادی توسعه گردشگری با دید گسترده تری مورد ارزیابی محققان قرار گرفته است. در این دوره، عمدتاً رویکرد منفی به توسعه گردشگری حاکم بود به طوری که محققان غالباً، بر آثار منفی توسعه این فعالیت تأکید می ورزیده اند - خانی . - 54 :1388 برخی از اثرات منفی در گردشگری نسبت داده شده اند: از دست دادن حقوق طبیعی و تخریب مناطق طبیعی، دسترسی محدود به منابع طبیعی و بازارهای توریستی، سلطه های خارجی، تضاد با فعالیت های طبیعی درآمد - I. . - A. Akpabio,2008,250 نتایج حاصل از مطالعات تجربی نشان داده است که در هر صورت توجه به اصول گردشگری پایدار، گردشگری آثار مثبتی بر محیط بر جای خواهد گذاشت - شیعه. - 3 : 1389 چرا که؛ گردشگری یک فعالیت اقتصادی گسترده است و صنایع مختلفی در چارچوب جریان گردشگری، به طور مستقیم و غیر مستقیم، مشغول به فعالیت هستند - مافی . - 3:1389 بسیاری از فعالیت های اقتصادی با فعالیت های گردشگران مرتبط هستند که از - فرزین . - 10 :1391 بررسی جنبه های اقتصادی گردشگری به دلیل نقشی که در اقتصاد دارد اهمیت روز افزونی پیدا کرده است. منظور از جنبه های اقتصادی گردشگری،
