بخشی از مقاله
چکیده
امروزه صنعت گردشگری چه در داخل و چه در خارج مرز ها،باعث جابه جایی میلیون ها تن می شود. روش این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی - تحلیلی است،که جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی صورت گرفته ، هدف اصلی این مقاله بررسی و تحلیل مدیریت توسعه پایدار گردشگری استان البرز می باشد.که اصل اساسی را بیشتر بر روی چالشها و تنگناهای که خطر جدی برای گردشگری محدوده مورد مطالعه داشته و دارد را مورد هدف خود قرار داده است.
لذا سیاستهای راهبردی در جهت ایجاد گردشگری پایدار در منطقه شامل: - بهسازی منابع موجود توریستی چه در زمینه طبیعی و چه در زمینه تاریخی ،بازسازی و مرمت آن قسمت از منابع طبیعی و تاریخی که تقریبا از بین رفته اند یا در حال از بین رفتن هستند، بهره برداری بهینه و اصولی از منابع موجود از طریق برنامه ریزی ، سرمایه گذاری ، نظارت و کنترلهای ضروری ضمن توجه به ایجاد مراکز خدماتی و تاسیساتی و آموزشهای لازم در این زمینه به مراکز عمده تفریحی - توریستی که نسبت به سایر مراکز از اولویت بهره برداری بیشتری برخوردارند ، آموزش افراد - گردشگران و ساکنین بومی - بطور مستمر جهت تعامل متقابل ؛تامین خدمات عمومی - اقامتی ،رفاهی، فرهنگی ، آموزشی - زیرساختها ،مدیریت یکپارچه؛برنامه ریزی جهت درآمد پایدار برای ساکنین می باشد.
1-1مقدمه
امروزه صنعت گردشگری چه در داخل و چه در خارج مرز ها،باعث جابه جایی میلیون ها تن می شود. توریسم و تجربه های گردشگری به مفهوم امروزی خود،محصول جامعه کنونی است، جامعه ای که به تعبیر هگل بر پایه مدرنی سم شکل گرفته ا ست و مدرنی سم نتیجه همان انقلاب صنعتی ا ست، به عبارتی صنعت گردشگری جدید زاده انقلاب صنعتی است.امروزه صنعت گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته و بسیاری از ک شورها از این رهیافت توان سته اند و ضعیت خویش را تا حد در خور توجهی بهبود بخ شند و بر م شکلات اقتصادی خویش از قب یل؛ پایین بودن سطح درآ مد؛ بی کاری؛اشت غال و کمبود درآ مد ارزی فائق آیند - موسایی:1386؛ - 13گردشگری به عنوان یکی از تاثیر گذارترین پدیده ها و محصولات مدرنیته به حساب می آید.
در زندگی مدرن گردشگری تبدیل به نیازی اساسی برای بشر تبدیل شده است - رابینز:1381؛ - 73 صنعت گردشگری متکی بر اشتراک 3 عامل اقتصاد؛ فرهنگ و سیاست می باشد که بسته به محیطهای انسانی و طبیعی گوناگون متفاوت است چرا که قطعا سیاست ؛ اقتصاد و فرهنگ در جوامع ان سانی مختلف تفاو تهای ا سا سی با هم دارند - قرخلو:1386؛ - 91از این رو هر ک شور و سرزمینی می توا ند با ارا ئه ف عالیت های خد ماتی م ناسب زمی نه پیشر فت و توس عه گردشگری را فراهم کند - - Timothy:2005,6 گردشگری به عنوان صنعنی بدون دود و همچنین علت و معلولی در روند جهانی شدن است - - Mowforth:2003,8 که بخش عمده اقتصاد جهانی و یکی از بزرگترین صتایع جهان محسوب میشود،
به عبارتی صنعت گردشگری به عنوان صنعت اشتغال زا، حامی فرهنگی جوامع محلی،ارتباط دهنده فرهنگی و عامل شکوفایی اقتصاد، نقش مهمی را در جامعه جهانی ایفا می کند. گرد شگری در هر جامعه ای متاثر از عوامل پیچیده ودر هم بافته سیا سی، فرهنگی و اقت صادی و همچنین ویژگیهای جغرافیایی است که دیگران مجذوب خود می کند امروزه گردشگری یکی از امید بخش ترین فعالیت ها ست که از آن به عنوان گذرگاه تو سعه یاد می کنند - سواربرگ:5، - 1998به عبارتی گرد شگری به عنوان اهرمی قدرتمند در الگوی تو سعه مورد تایید قرار گرفته ا ست - - Wawkins:2007,350 بنابراین این تحقیق جستاری است برتحلیلی از مدیریت توسعه پایدار گردشگری استان البرز ،که مشخص گردد که گرد شگری محدوده مورد مطالعه تا چه حد توان سته از ظرفیت گرد شگری خود برای گرد شگران ارائه کند و اینکه چالش های اساسی پیش روی گردشگری چه می باشد لذا سوالات اساسی در این پژوهش عبارتند از:
- 1آیا استان البرز توانهای بالقوه لازم گردشگری را برا ی جذب توریست دارد؟
- 2آیا استان البرز از نظر گردشگری با مشکلات و تنگناها مواجه است؟
- 3راهبردهای اساسی جهت مدیریت توسعه پایدارگردشگری استان البرز چیست؟
2-1مبانی نظر ی پژوهش
گردشگری: صنعت گردشگری مهم ترین کالای صادراتی و منبع درآمدی کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه بوده و با نرخ رشد سریع طی سالهای اخیر،پس از صنعت نفت مهم ترین منبع درآمد ارزی کشورهاست - امیدی، - 2:1390اهمیت این صنعت و نقش آن در توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی آن باعث شده تا بسیاری از برنامه ریزی و مدیران محلی،منطقه ای و ملی در هر کجای دنیا برای توسعه آن برنامه ریزی و تلاش نمایند - - Genning,2001:8 صنعت گردشگری فرایند تلفیق یافته ای از فضای فیزیکی و جامعه است که اشکال جدید آن نتیجه تغیر در ارزش ها و نگرش های زندگی انسان،تکنولوژی پیشرفته،رشد انفجار گونه اطلاعات و نیروهای سیاسی است.
گردشگری قبل از هر چیزی به عنوان یک فرم تفریح و سرگرمی در کنار سایر فعالیتهای گذران اوقات فراغت در نظر گرفته می شود - - Pisonero:2011,27 این صنعت با دارا بودن 10 درصد از تولید ناخالص داخلی به عنوان بزرگترین صنعت جهان مستقیما با فعالیتهای مربوط به خود در ارتباط می باشد.گردشگری مجموع پدیده ها و ارتباطات ناشی از کنش متقابل میان گردشگران؛ سرمایه؛ دولت و جوامع میزبان؛ دانشگاه ها و سازمانهای غیر دولتی در فرایند جذب حمل و نقل و کنترل گردشگران و دیگر بازدید کنندگان است - - Weaver:2003,3 صنعت گردشگری یکی از پرطرفدارترین فعالیتهای روبه رشد دنیاست که بعد از نفت و خودروسازی سومین صنعت بزرگ جهان محسوب می شود و بدون شک سودمندترین تجارت قرن بیست ویکم خواهد بود.
- - Fennel:2003,12 توریسم یکی از رشد یافته ترین صنایع نیمه دوم قرن بیستم بود و اغلب به عنوان یک کلید برای رشد اقتصادی هم در کشورهای توسعه یافته و هم برای کشورهای در حال توسعه می باشد - Fontand - Ahjen,1999:63 ب سیاری از برنامه ریزان و سیا ست گذاران تو سعه صنعت گرد شگری را به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد میکنند - شریف زاده و همکاران؛ - 52:1381 از جمله دستاوردهای عمده ای که گردشگری به همراه دارد می توان به اشتغال زایی - - Holjevac:2003,2 توسعه زیر ساختهای منطقه ای - - eccles:1996,44 تحرک اقتصادهای بحرانی اشاره کرد - - liu:2006,160 در زمینه گردشگری، رویکرد و تحلیل های فروانی وجود دارد. چند دیدگاه غالب عبارتند از:
3-1دیدگهای غالب در زمینه گردشگری دیدگاه حمایتی مثبت در این دیدگاه، گردشگری به مثابه یک صنعت مولد که یاری دهنده اقتصاد و توسعه کشورهاست، در نظر گرفته می شود - الوانی،. - 8
دیدگاه گسست - منفی -
طرفداران این دیدگاه عقیده دارند که طرح ها و برنامه های گردشگری، همه داشته های فرهنگی جامعه را در خدمت پول و درامد ارزی قرار می دهد و این درامد به بهای گزافی به دست می آید. از این روست که در قبال ایده ها و برنامه های توریسم و جهانگردی مقاومت و عکس العمل منفی نشان می دهند.
دیدگاه نظارتی
بر پایه این دیدگاه توسعه گردشگری اگر همراه با نظارت های دولت نباشد ، با مبانی توسعه پایدار و حفظ منابع طبیعی ، تاریخی ، فرهنگی وانسانی کشورها مغایرت خواهد داشت - همان، . - 80 -
دیدگاه سازگاری
این دیدگاه در دهه 80 مطرح شد. براساس این نظریه، دولت ها می کوشیدند تا با اتخاذ سیاست های مناسب گردشگری برای کشور خود، نوعی سازگاری و تطبیق میان مصالح جمعی و توسعه گردشگری اتخاذ کنند و به جای محدود ساختن گردشگری ، توسعه آن را با مصالح و منافع کشور هماهنگ سازند. این دیدگاه بر توسعه پایدار گردشگری تاکید می ورزید.
دیدگاه دانش مدار
این دیدگاه از دهد 80 به بعد مطرح شد. رویکردهای علمی بر گردشگری ، جایگزین دیدگاه های صرفا سیاسی و اقتصادی شد. در این دیدگاه، تصمیم های سیاسی درباره توسعه گردشگری ، بر مبنای تحقیقات و پژوهش های علمی اتخاذ و خط مشی های منطقی ، با توجه به ارزیابی علمی نتایج توسعه گردشگری، طراحی شدند. در دیدگاه دانش مدار، تاسیس دانشکده ها و پژوهشکده های گردشگری و توسعه تحقیقات گردشگری مورد
