بخشی از مقاله
باید توجه داشت امنیت سطوح مختلفی دارد و یکی از سطوح امنیت، امنیت عمومی و اجتماعی ا ست. اگر امنیت اجتماعی را شامل تمهیداتی جهت حفظ زندگی اعضای یک جامعه و سپس حفظ راه و روش زندگی آنان بدانیم، بنابراین امنیت اجتماعی ناظر بر توانایی پاسداشت یا دفع تهدید از عنصری است که افراد یک جامعه را به همدیگر مرتبط و با حکومت همگرا می¬ سازد و این مو ضوع با هویتی به نام شهروندی نیز پیوند می¬خورد .[3] مفهوم احساس امنیت یکی از شاخصه های کیفیت زندگی در شهرها ست و آ سیب های اجتماعی از مهمترین پیامدهای مختلف امنیت به شمار می¬روند. الین می¬گوید: "اگر، مردم فضایی را به دلیل عدم راحتی و یا ترس استفاده نکنند، عرصه عمومی از بین رفته است .“یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده حضور مردم در فضاهای عمومی، ترس یا احساس ناامنی است.
ناامنی مکانها و فضاهای عمومی، نشاط و سلامتی را در زندگی روزمره مختل می¬کند و با ایجاد مانع بر سر راه رشد فرهنگی و مشارکت عمومی، هزینه¬های زیادی را بر جامعه تحمیل می-نماید .[12] یکی از مقولاتی که در زمینه د ستیابی به تو سعه پایدار شهری کمتر مورد توجه علمی و عملی قرار گرفته، مقوله امنیت ا ست. ضرورت پرداختن به مقوله امنیت در چارچوب تو سعه پایدار از آنجایی مهم می¬نماید که ا صولاً تو سعه و امنیت رابطه متقابل و دوسویه دارند .[22] بر این اساس می¬توان اظهار کرد که امنیت، پیش زمینه یک اجتماع سالم و احساس امنیت، بسترساز توسعه جوامع انسانی است.
امروزه برخورداری از امنیت پایدار متأثر از قلمروهای پیرامونی و داخلی ا ست که حفاظت و حراست از آن یک ارزش به حسای می¬آید .[21] هدف از انجام این پژوهش ارزیابی و بررسی احساس امنیت شهری شهروندان شهر بوکان در ارتباط با فضای شهری از لحاظ فیزیکی و کالبدی، نقش و عملکرد نیروی انتظامی و ر سانه ها، جنسیت، سواد، شغل می¬باشد و در نهایت در مورد مشارکت شهروندان با نیروی انتظامی در ارتباط با افزایش حس امنیت اجتماعی و سنجش اثر امنیت اجتماعی بر توسعه پایدار شهری در منطقه مورد مطالعه پرداخته شده ا ست. مهمترین سؤالات پژوهش در برگیرنده موضوعات ذیل است:
1. تا چه حدی فضاهای شهری بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان تأثیرگذار است؟
2. آیا امنیت اجتماعی شهروندان می¬تواند در فرایند توسعه پایدار شهری جهت بهبود امنیت پایدار تاثیرگذار باشند؟
3. عملکرد نیروی انتظامی و رسانه¬ها تا چه حدی در میزان احساس امنیت شهروتدان تأثیرگذار است؟ امنیت که از اصلی ترین عوامل پایداری جوامع امروزی به شمار می¬آید، همواره از بنیادی ترین نیازهای بشر بوده است و وقوع انواع جرایم از مهمترین معظلات آنها. شناخت و کنترل امنیت در شهرها م ستلزم نگاه دقیق و همه جانبه¬ای ا ست تا از آن طریق بتوان ابعاد گوناگون امنیت را درک کرد .
[4] برقراری و پایداری امنیت در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیا سی و نظامی و جغرافیایی از مطلوبیت ویژه¬ای برخوردار بوده واختلال درآن پ یا مد¬ ها و باز تاب¬ های نگران کن نده وخطرناک وبع ضاً غیر قابل جبرانی را در پی خواهد دا شت .بر این اساس در مطالعات و پژوهش-های شهری، همواره امنیت به عنوان یکی از معیارهای ا صلی کیفیت و از شاخص های مهم سنجش کیفیت زندگی شهری مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته است. از این رو، امنیت اجتماعی برای آحاد جامعه از بسیاری موضوعات دیگری ممکن است مهم تلقی شود، ضروری تر ا ست.
بنابراین یکی از ا صلی ترین مولفه هایی که امنیت را ارتقاء می بخشد و جامعه را سالم و مطلوب می¬سازد، سرمایه اجتماعی است که با فضاسازی امنیت اجتماعی در جامعه رابطه دارد .[19] در زمینه بررسی احساس امنیت اجتماعی و تاثیر آن بر تو سعه پایدار شهری مطالعاتی صورت گرفته که در زیر به برخی از آنها اشاره می¬گردد: کریمی و وفایی[13] در تحقیقی با عنوان - امنیت سازی با توسعه پایدار در مناطق مرزی شهر مریوان - با استفاده از روش تحلیلی – تو صیفی به این نتیجه ر سیده¬ اند که تو سعه پایدار ارمغان امنیت و امنیت پایدار ارمغان تو سعه ا ست و امکانات در منطقه مطابق الگوی مناسب توزیع نشده و در جهت تحقق تو سعه پایدار نمی¬با شد. با عنایت به اینکه نظام برنامه ریزی ایران به صورت بخشی می باشد و این نوع برنامه ریزی به ویژگی های مناطق مرزی بی توجه است.
- لطفی و هم کاران، - 1392 در پژوهی ت حت عنوان - ارز یابی مولفه¬های سرمایه اجتماعی و تاثیر آن در امنیت زنان در منطقه 3 ساری - با ا ستفاده از روش تو صیفی و تحلیلی به این نتیجه رسیده¬اند که بین 5 مؤلفه سرمایه اجتماعی، تنها مؤلفه م شارکت اجتماعی در و ضعیت منا سب و چهار مؤلفه اعتماد، انسجام، روابط اجتماعی و آگاهی در وضعیت متوسط رو به بالا قرار دارند و نتایج ضریب همبستگی پیرسون از وجود همبستگی معنی دار میان مؤلفه¬های سرمایه اجتماعی و احساس امنیت بانوان حکایت دارد که بیشترین همبستگی بین مؤلفه¬ها، سهم مؤلفه¬ی انسجام اجتماعی با مقدار 0/309 می باشد.
عبدلی و همکاران[7] در مقاله¬ای با عنوان - تحلیلی بر میزان احساس امنیت اجتماعی گردشگران شهری در اصفهان - با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به این نتیجه رسیده¬اند که میزان تحصیلات، سن، سواد، وضعیت تاهل، میزان درآمد، نقش نیروی انتظامی و رسانه¬ها به مقدار بسیار زیادی بر میزان احساس امنیت اجتماعی گردشگران تأثیر داشته و در این میان وضعیت فیزیکی، کالبدی شهری کمترین تأثیر را از نظر گردشگران شهر اصفهان داشته است. همچنین 47/7 درصد از گردشگران از امنیت اجتماعی در شهر اصفهان رضایت داشته و 18/7 درصد ناراضی بوده اند. در کل بیش از 80 درصد از پاسخ گویان معتقدند که در فر صت منا سب دوباره از این شهر دیدن می¬کنند.
نبوی و همکارن[20]، در مقاله¬ ایی تحت عنوان - بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر احساس امنیت اجتماعی - با استفاده از روش پیمایشی به این نتیجه رسیده است که: متغیرهای گرایش به مشارکت در تأمین امنیت، تلقی از عملکرد پلیس و پایگاه اجتماعی– اقتصادی به صورت مستقیم و متغیر اح ساس محرومیت ن سبی به طور معکوس بر اح ساس امنیت اجتماعی افراد تأثیرگذار هستند. متغیرهای تلقی از عملکرد قانون و جن سیت، تنها بر بعد امنیت جانی اثرگذار می¬با شند. یافته¬های به دست آمده در زمینه رابطه متغیرهای مستقل با متغیر وابسته، موافق با مطالعات انجام شده¬ی پیشین است.
[19] در پژوهشی با عنوان - بررسی رابطه امنیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی در شهر اردبیل - با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پر سش نامه به این نتیجه ر سیده ا ست که هر چه میزان سرمایه اجتماعی در جامعه بیشتر باشد به همان میزان احساس امنیت اجتماعی بیشتر خواهد بود. در تحلیل نهایی شاخص اعتماد اجتماعی بیشترین همبستگی را با احساس امنیت اجتماعی نشان داده است. از میان مشخصات فردی، جنسیت، وضعیت اشتغال، هزینه های ماهیانه خانوار و منطقه محل سکونت در میزان احساس امنیت تاثیرگذار بوده اند.
فرضیات تحقیق
با عنایت به سولات تحقیق، فرضیات این تحقیق عبارت خواهند بود از:
.1 به نظر می¬رسد فضاهای شهری تأثیر بالقوه¬ایی بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان دارد.
2. به نظر می¬ر سد امنیت شهروندان در تو سعه پایدار شهری تاثیر بسیاری دارد.
3. به نظر می¬رسد عملکرد نیروی انتظامی و رسانه¬ها در میزان احساس امنیت شهروتدان تأثیرگذار است.
اهداف پژوهش
•تحلیل احساس امنیت اجتماعی شهروندان و تأثیر آن بر توسعه پایدار شهری
•بررسی عملکرد نیروی انتظامی و رسانه¬ها در ارتباط با احساس امنیت
•سنجش میزان مشارکت شهروندان با پلیس در برقراری نظم و امنیت در شهر بوکان
•ارزیابی امنیت در ف ضاهای شهری و برر سی و ضعیت احساس امنیت شهروندان در محدوده مورد مطالعه معرفی منطقه مورد مطالعه
شهر بوکان مرکز شهر ستان بوکان ا ستان آذربایجان غربی با پهنه¬ای حدود 8 کیلومتر مربع در جنوب ا ستان در م سیر راه میاندوآب سقز در 36 درجه و 31 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 12 دقیقه طول خاوری ن سبت به ن صف النهار گرینویچ قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد 1370 متر می باشد. طبق آمار سرشماری نفوس و مسکن جمعیت این شهر 171773 نفر می¬با شد .[15] درباره نام این شهر نیز همانند دیگر شهرها نظرات زیادی وجود دارد . این شهرستان از شمال به حومه شهرستان میاندوآب، از شرق به شاهیندژ، از جنوب به سقز کردستان، و از سمت غرب به مهاباد متصل شده است .
