بخشی از مقاله
چکیده
تاریخ زندگی بشر همواره با موضوع جنگ همراه بوده است و جنگ نرم یکی از انواع روشهای جنگی دارای سابقه و تاریخچه کهن است که در آن، به جای استفاده از تجهیزات و ادوات سخت
افزاری جنگی، از ابزارها و شیوه های نوین همچون جنگ روانی، فعالیت فرهنگی، اقدامات تبلیغاتی و.... برای از میان برداشتن طرف مقابل استفاده میگردد و پیروزی بر حریف بدون وجود جبهه نظامی
تلفات ناشی از لشکرکشی و سلاح و مهمات، به دست میآید که همین موضوع مقابله با جنگ نرم
را دشوارتر از انواع دیگر جنگ ها مینماید.بدین ترتیب آشنایی با چیستی جنگ نرم و قابلیتهای
پدافند غیرعامل و مطابقت دادن این قابلیتها با مولفههای جنگ نرم، میتواند مخاطرات و معضلات
ناشی از این نوع از جنگ را تا حدود زیادی کاهش دهد و جامعه را از گزند آسیبهای جبران ناپذیر ناشی از جنگ نرم مصون نماید. لذا در این مقاله تلاش گردیده که با استفاده از روش تحقیق توصیفی
تحلیلی به تبیین مفاهیم پدافند غیرعامل و اهداف آن و جنگ نرم و انواع آن پرداخته و با اشاره به مبانی پدافند غیرعامل با رویکرد جنگ نرم و ذکر ملزومات مورد نیاز در عرصه پدافند غیرعامل
فرهنگی، با بهرهگیری از اطلاعات مکتسبه از روشهای کتابخانهای، منابع اینترنتی و تا حدودی اطلاعات میدانی، در نهایت این نتیجه تحصیل گردید که "با وجود پیچیدگیهای فراوان مولفههای به
کار رفته در جنگ نرم، بهرهگیری از شیوههای پدافند غیرعامل (با رویکرد فرهنگی) یکی از راههای موثر و مناسب در مقابله با جنگ نرم است.
واژگان کلیدی: جنگ نرم، انواع جنگ نرم، قدرت نرم، پدافند غیرعامل.
-1 مقدمه
همانگونه که عنوان شد تاریخ زندگی بشر همواره با موضوع جنگ همراه بوده است و اندیشمندان رشتههای مختلف، بخشی از تحقیقات خود را پیرامون آن و تاثیراتی که بر
زندگی انسانها می گذارد اختصاص داده و در کنار تلاش برای جلوگیری از وقوع جنگها، بخشی از تلاش خود را معطوف به یافتن راههای مقابله با آن نمودهاند که پدافند غیرعامل یکی از مهمترین و موثرترین این راههای کشف شده است و تبدیل به یک اصل مهم، حیاتی و بسیار تعیین شده گردیده است.
پدافند غیر عامل با مفهوم کلی دفاع در برابر تهاجم، بدون استفاده از سلاح و درگیر شدن مستقیم، سابقهای بس طولانی در تاریخ بشری به قدمت خلقت انسان دارد. انجام اقدامات دفاع غیرعامل در جنگهای امروزی در جهت مقابله با تهاجمات دشمن و تقلیل خسارات ناشی از حملات زمینی، هوایی و دریایی مهاجم، موضوع بنیادی است. از طرفی دیگر پس از اتمام جنگ جهانی دوم و تغییرات ایجاد شده در محیط بینالملل، غالب جنگها از جنگ سخت تغییر وضعیت یافته و نوع جدیدی از جنگها که در ادبیات سیاسی جهان به جنگ سرد مشهور شد در ادبیات بینالملل بنا نهاده شد. جنگ سرد ترکیبی از جنگ سخت و جنگ نرم میباشد که طی آن دو ابر قدرت در عین تهدیدهای سخت از رویارویی مستقیم با یکدیگر پرهیز میکردند لیکن این وضعیت نیز دائمی نبود و با فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد کارشناسان بخش جنگ در ایالات متحده با استفاده از تجارب دو جنگ جهانی و دوران جنگ سرد دریافتند که میشود با هزینه کمتر و بدون دخالت مستقیم در سایر کشورها به اهداف سیاسی، اقتصادی و...
دست یافت که در ادبیات سیاسی جهان به جنگ نرم شهرت یافت.
لذا با توجه به غالب بودن جنگ نرم در عصر حاضر، باید شناخت درستی از ویژگیها، خصوصیات، اهداف، ابزارها، تاکتیک ها و راههای مقابله با آن داشته باشیم و راههای مقابله با آن را نیز به درستی بشناسیم تا با استفاده مناسب از روشهای مقابلهای مذکور (که یکی از موثرترین آن ها، پدافند غیرعامل است) و بهرهگیری از برنامهریزی منسجم و نیز دخالت دادن وجوه نرم افزاری مدیریت بر امور جنگ نرم (با رویکرد فرهنگی)
بتوانیم تبعات و مشکلات ایجاد شده بعدی ناشی از آن را به کمترین میزان ممکن تقلیل دهیم.
بنابراین در این نوشته بر آن هستیم تا با شناخت دقیق از چیستی پدافند غیرعامل و خصیصههای مختلف آن و نیز آشنایی با مفهوم و ابعاد جنگ نرم، با بهرهگیری از تحلیل مبانی پدافند غیرعامل با رویکرد جنگ نرم و بیان برخی الزامات مورد توجه در مقوله موصوف، با قابلیتهای قابل استفاده پدافند غیرعامل در مقابله با جنگ نرم دشمن که میتوان با استفاده از آن هجمه نرم ایجاد شده را خنثی و یا تبعات منفی آن را به حداقل رساند، آشنا شده و در نهایت به این فرضیه که استفاده از پدافند غیرعامل میتواند نقش مهمی در مقابله با جنگ نرم دشمن داشته باشد، به صورت مستند و مستدل پاسخ دهیم.
-2 چیستی و چرایی پدافند غیر عامل
بر اساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، پدافند غیرعامل عبارت است از مجموعه اقدامهای غیرمسلحانهای که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیبپذیری، تداوم فعالیتهای ضروری، ارتقای پایداری ملی و آسان شدن مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامهای نظامی دشمن میگردد. (اسکندری، (1389:44
پدافند غیرعامل به مجموعه اقدامهایی گفته میشود که مستلزم به کارگیری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن میتوان از وارد شدن خسارتهای مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی، غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری کرده و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد. (خواجه امیری، (11 :1388
در تعریف دیگری از پدافند غیرعامل آمده است: به مجموعه اقدامهایی که انجام میشود تا در صورت بروز جنگ، خسارتهای احتمالی به حداقل میزان ممکن برسد پدافند غیر عامل گفته می شود. هدف از اجرای طرح های پدافند غیر عامل کاستن از آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تجهیزات حیاتی و حساس و مهم کشور علی رغم حملات خصمانه و مخرب دشمن و استمرار فعالیت ها و خدمات و تامین نیازهای حیاتی و تداوم اداره کشور در شرایط بحرانی ناشی از جنگ است. (صدر، (1387:26
پدافند غیرعامل از یک سو توان دفاعی را در زمان بحران افزایش میدهد و از سوی دیگر، پیامدهای بحران را کاهش داده و امکان بازسازی مناطق آسیب دیده را با کمترین هزینه فراهم می کند. (عابدینی و همکاران، ( 1386:5 به کارگیری تهمیدها و ملاحظههای پدافند غیرعامل علاوه برکاهش شدید هزینه ها، کارایی دفاعی طرح ها، اهداف و پروژه ها را در زمان تهاجم دشمن بسیار افزایش خواهد داد. (محمدی و موحدی صفت، (130 :1387
مطابق قانون برنامه چهارم توسعه، یکی از محورهای اساسی موضوع امنیت ملی، بحث پدافند غیر عامل است. با عنایت به این که این موضوع از مباحثی است که دانش فنی آن در داخل کشور در حال شکل گیری است، شناخت دقیق تر مفاهیم و جایگاه این مبحث می تواند اقدامی موثر در این باره باشد. توجه به وجود زمینه تهدیدهای بالقوه و خطرهایی که امنیت ملی ، استقلال و تمامیت ارضی کشور را نشانه گرفته، ضرورت عقلی دفاع به صورت کامل مشهود است. آمار و سوابق جنگ های گذشته نشان می دهد پدافند غیرعامل در حال حاضر به تنهایی قادر به مقابله با سلاح های پیشرفته و مخرب آفندی برای جلوگیری از اثرهای ویرانگر آن ها بر مراکز حیاتی و حساس و نیروی انسانی نیستند به این علت به کارگیری اصول و معیارهای پدافند غیرعامل می تواند به زنجیره دفاعی، کمکی شایان توجه و موثر نماید.
همچنین پدافند غیرعامل را میتوان از زاویه مدیریت بحران مورد تحلیل قرار داد و یا آن را با رویکرد آسیبپذیری بررسی نمود که در این صورت شناخت جایگاههایی که به عنوان نقطه ضعف سامانه هستند، به عنوان ورودی سامانه محسوب میگردند و در نهایت ضلع دیگر مباحث پدافند غیرعامل بحثهای ایجاد ایمنی و امنیت عمومی است که به صورت آموزش و همکاری همگانی متبلور میگردد. (حبیبیان و عسگری، :1391 (32
-3 اهداف بهرهگیری از دفاع غیر عامل
به کارگیری پدافند غیر عامل نیز مانند هر اقدام و تلاش دیگری، دارای اهداف مشخص و با برنامهریزی قبلی انجام میپذیرد که در زیر به برخی از مهمترین این اهداف اشاره خواهیم نمود:
-1 کاهش قابلیت و توانایی سامانههای شناسایی، هدفیابی و دقتگیری تسلیحات آفندی دشمن.
-2 تقلیل آسیبپذیری و کاهش خسارات و صدمات تاسیسات، تجهیزات و نیروی انسانی مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی کشور در برابر تهدیدات و حملات دشمن.
-3 حفظ سرمایههای کلان ملی کشور.
-4 حفظ توان خودی جهت ادامه فعالیتها و تداوم عملیات تولید و خدمات رسانی.
-5 سلب آزادی و ابتکار عمل از دشمن و ایجاد شرایط سخت و دشوار برای وی در صحنه عملیات.
-6 صرفهجویی در هزینههای تسلیحاتی و نیروی انسانی.
-7 افزایش آستانه مقاومت مردمی و قوای خودی در برابر تهاجمات دشمن.
-8 تجمیل هزینه بیشتر به دشمن از طریق وادار نمودن وی به تلف نمودن منابع محدود خود بر روی اهداف کاذب و فریبنده و سلب صرفه جویی قوا از وی.
-9 بالا بردن توان دفاعی کشور.
-10 توزیع ثروت، جمعیت و سرمایه های ملی در کل فضای سرزمینی کشور از طریق اعمال سیاست تمرکز زدایی، آمایش سرزمینی و پراکندگی زیرساخت های کلیدی و مراکز حساس و مهم تولیدی محصولات کلیدی(نیروگاهی، پالایشگاهی، صنعتی، نظامی، غذایی، آبرسانی و ...)
-11 ایجاد آمادگی های لازم برای مقابله با دشمن در شرایط تهدیدات نامتقارن.
-12 حفظ تمامیت ارضی، امنیت ملی و استقلال کشور. (صفوی، (13 :1385
-4 نقش پدافند غیرعامل در امنیت ملی
از هنگامی که انسانها بر آن شدند تا از دل کوهها و جنگلها بیرون آیند و در کنار هم به صورت دسته جمعی زندگی کنند، نیاز به امنیت را بیشتر احساس کردند. با نگاهی به تاریخ بشر، از آغاز تاکنون به نظر می رسد که این احساس و تقاضا برای امنیت همیشه مطرح بوده و بشر به گونههای مختلف سعی در تحصیل آن داشته است.
امنیت یک موضوع اجتماعی است و از پدیدههای زندگی جمعی محسوب میگردد. به عبارت دیگر امنیت اغلب در ارتباط با پدیدهها و افراد دیگر معنا پیدا میکند. گذشته از
این که بخش عمدهای از نگرانیهای فرد، مربوط به محیط اطراف اوست و موضوع حفاظت از خویش در قبال آن تجلی مییابد.
در باب اهمیت امنیت و نقش آن در پیشرفت فردی و اجتماعی، همین بس که بدون امنیت هیچ برنامهای قابل اجرا نیست یا حداقل دچار مشکل میشود. در سطح ملی، امنیت مفهومی فراتر از بقا و صیانت ذات کشور دارد. به عبارت دیگر ممکن است در یک زمان تمامیت ارضی استقلال و حاکمیت یک کشور را دستخوش آشوب و هراس و سردرگمی نماید. عدم احساس آرامشی که از این طریق به وجود میآید مهمترین مانع در مسیر حرکت کشور به سمت اهداف از پیش تعیین شده است. (مقام معظم رهبری : (1375
تمامی کشورهای دنیا در سیاست داخلی و خارجی خود و نیز افراد، گروهها و احزاب موجود در کشورها بدون توجه به سلائق اختلاف فردی، گروهی، طبقاتی، سیاسی و اجتماعی در خصوص چهار مولفه مشروحه زیر اتفاق نظر دارند:
حفظ جان و مال مردم
حفظ تمامیت ارضی
حفظ سامانه اقتصادی و سیاسی.
حفظ استقلال و حاکمیت کشور
اقدامات دفاع غیرعامل در سطوح نظامی و غیر نظامی، نقش موثر و اجتناب ناپذیری در هر یک از مولفههای امنیت ملی به شرح زیر ایفا میکند. (موحدینیا: (70 :1385
مولفههای امنیت ملی
تاثیرات اقدامات دفاع غیرعامل
حفظ جان و مال مردم کاهش تلفات جمعیت نظامی و غیر نظامی کشور در برابر
تهدیدات و حملات نظامی دشمن به عنوان با ارزشترین سرمایههای یک کشور
حفظ تمامیت ارضی
تقویت توان رزمی و دفاع نیروهای مسلح و بالا بردن
آستانه مقاومت کشور در حفظ سرزمین و ایجاد
بازدارندگی
حفظ سامانه اقتصادی
کاهش آسیبپذیری و خسارات تاسیسات تجهیزات و
و سیاسی
نیروی انسانی مراکز حیاتی حساس و مهم اقتصادی
سیاسی ارتباطی تولیدی و ... در جهت استمرار خدمات و
عملیات.
حفظ استقلال و
حفظ مراکز عمده هدایت و رهبری سیاسی و نظامی
حاکمیت کشور
اجتماعی زیرساختهای حیاتی و خساس و مهم در برابر
تهدیدات آشکار و نهان دشمنان از جمله عوامل عوامل
اساسی و حاکمیت کشور می باشد
-5 تعریف جنگ نرم
مفهوم جنگ نرم (Soft Warfare) در مقابل جنگ سخت )Warfare Hard) است و تعریف واحدی که مورد پذیرش همگان باشد ندارد و تعاریف مختلفی در این حوزه ارایه گردیده است.
معروفترین تعریف جنگ نرم را به جوزف نای3 ، پژوهشگر برجسته آمریکایی در حوزه “قدرت نرم” نسبت میدهند. وی قدرت نرم را “توانایی شکل دهی ترجیحات دیگران” تعریف کرد. تعریفی که قبل از وی » پروفسور حمید مولانا« در سال 1986 در کتاب “اطلاعات و ارتباطات جهانی، مرزهای نو در روابط بین الملل” به آن اشاره کرده بود. با
3 -J. Nai
این وجود مهمترین کتاب در حوزه جنگ نرم را جوزف نای در سال2004 ، تحت عنوان “قدرت نرم؛ ابزاری برای موفقیت در سیاست جهانی” منتشر نمود. (اسدی، (85 :1391
»جان کالینز «4 تئوریسین دانشگاه ملی جنگ آمریکا، جنگ نرم را، "استفاده طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مخصوص، برای نفوذ در مختصات فکری دشمن با توسل به شیوههایی که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی مجری می شود"، میداند.
ارتش ایالات متحده آمریکا در آییننامه رزمی خود جنگ نرم را، استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و دیگر اقداماتی دانسته که منظور اصلی آن تاثیرگذاری بر عقاید، احساسات، تمایلات و رفتار دشمن، گروه بیطرف و یا گروههای دوست است به نحوی که برای برآوردن مقاصد و اهداف ملی پشتیبان باشد".
بنابراین با مد نظر داشتن تعاریف یادشده، جنگ نرم را میتوان هرگونه اقدام نرم، روانی و تبلیغات رسانهای که جامعه هدف را نشانه گرفته و بدون درگیری و استفاده از زور و اجبار به انفعال و شکست وا میدارد. جنگ روانی، جنگ سفید، جنگ رسانهای، عملیات روانی، براندازی نرم، انقلاب نرم، انقلاب مخملی، انقلاب رنگی و... از اشکال جنگ نرم است. (همان: (88
-6 اهداف، ابعاد و ابزار جنگ نرم
جنگ نرم مانند جنگ سخت اهداف مختلفی دارد. اگر چه هدف نهایی هر دو تغییر کامل نظام سیاسی یک کشور است، لیکن با اهدافی محدودتر هم اجرا میگردد. در هر صورت هدف اصلی این نوع از جنگ، اعمال فشار برای ایجاد تغییر در اصول و رفتار
4 -J.Colinse
یک نظام است. اهداف جنگ نرم به اهدافی که بانی راهاندازی جنگ نرم آن را دنبال میکند وابسته است و میتوان آنها را به چند شیوه تقسیم بندی نمود.
در یک شیوه میتوان آن را به اهداف بلند مدت و میان مدت تقسیمبندی کرد. به طور مثال در ارتباط با کشورمان، هدف بلند مدت دشمنان از جنگ نرم، براندازی نظام است. مهمترین هدف جنگ نرم دشمنان، تغییر باور و فکر افراد جامعه است. در این ارتباط نیز دشمنان قصد دارند دین، ملیت و ارزش هارا در نسل جوان از بین ببرند و این ارزش ها را تبدیل به نفرت کنند. (مرادی، (130 : 1389
همه افراد جامعه می توانند بخشهای مشخصی باشند که مورد نظر راهاندازان جنگ نرم قرار گرفتهاند که در حالت کلی میتوان گفت: گروههای هدف در جنگ نرم، "نخبگان" و "توده مردم" هستند.
الف- نخبگان کشور هدف: این سطح از جنگ نرم، جنگ نرم در سطح راهبردی کشور است که به سطح رهبران و نخبگان فکری و سیاسی یک کشور باز میگردد و بالاترین سطح رویارویی جنگ نرم تلقی میشود. هدف اصلی در این سطح تضعیف و کاهش قدرت تاثیرگذاری و جریان سازی نخبگان در محیط داخلی و بین المللی است. به هر میزانی که بازیگران بتوانند در این سطح قدرت نخبگان را کاهش دهند یا آنها را با خود هماهنگ نمایند، امکان پیروزی بیشتری خواهند داشت. (خلیلی، (115 : 1391
ب- مردمان کشور هدف: این سطح از جنگ نرم، عنصر مردمی، قدرت ملی کشور هدف قرار می گیرد. هدف از جنگ نرم، سلب اراده و انگیزه از مردم و بی تفاوت نمودن جمعیتهای همراه و تبدیل آنها به جمعیتهای معارض، مخالف و بی تفاوت و شکل دادن به نافرمانیهای مدنی یا ایجاد شکاف بین مردم و حاکمیت است. جنگ نرم در این سطح میتواند در میزان حمایت مردم از سیاستهای نظام و نخبگان موثر باشد. (همان: (115
از نظر ابعاد، جنگ نرم دارای سه بعد اساسی به شرح زیر است:
بعد فرهنگی: مهمترین بعد جنگ نرم است و تهاجم فرهنگی مقدمه جنگ نرم به شمار میآید زیرا عاملان جنگ نرم در پی آن هستند که با استفاده از سازوکارها و روش های فرهنگی، ارزش های بنیادی جامعه (خدامحوری، ولایت مداری، دشمن ستیزی، خودباوری و ...) و نگرش های پایه (نگرش به بیگانگان، نگرش به نوع حکومت و ...)را دستخوش تغییر قرار دهند. نتیجه نهایی این بعد از جنگ نرم، استحاله فرهنگی و تغییر هویت است.
بعد سیاسی: در این بخش، عاملان جنگ نرم درصددند تا نوع نگرش، موضعگیری و کنش شهروندان یک جامعه را در برابر حکومت و نهادهای سیاسی آن، دستکاری نمایند و آنان را برای دست یازیدن به کنشهای اعتراض آمیز نظیر راهپیمایی، اعتصاب و جز آن، ترغیب کنند تا از این طریق شهروندان را وادار به نافرمانی مدنی نمایند تا بر اثر آن، رفتار حکومت یا حتی نوع حکومت را به تدریج دستخوش تغییر قرار دهند و مشروعیت، مقبولیت و کارآمدی نمونه سیاسی موجود را مورد تردید قرار دهند.
بعد اجتماعی: بعد سوم از جنگ نرم، بعد اجتماعی است و از جمله مولفههای بعد اجتماعی جنگ نرم، کنشهای اجتماعی روابط و تعاملها، آداب و رسوم و رفتارهای جمعی است. عاملان جنگ نرم در پی آن هستند تا بر هویت مردم جامعه انسجام اجتماعی، روحیه ملی، سرمایه اجتماعی، الگوهای رفتاری دلبستگی ملی و ...، تاثیر بگذارند. (فریزاد، (15 :1389
در ارتباط با ابزارهای جنگ نرم باید گفت که این نوع از جنگ با پشتوانه قدرت نرم انجام میگیرد. بنابراین تمامی ابزارهای حامل قدرت نرم را باید به عنوان ابزارهای جنگ نرم مورد توجه و شناسایی قرار داد. این ابزارها انتقال دهنده پیام ها با اهداف خاص هستند. در عصر ارتباطات با تنوع ابزاری برای انتقال پیام از یک نقطه به نقطه دیگر
هستیم. رسانهها شامل رادیو، تلویزیون، مطبوعات، عرصههای هنر (سینما، تئاتر، نقاشی، گرافیک و موسیقی) ، انواع سازمانهای مردم نهاد و شبکههای انسانی در زمره ابزار جنگ نرم به شمارمیآیند.
با توجه به اینکه در جنگ نرم از ابزار مختلفی استفاده میشود میتوان گفت که به همان نسبت نیز گروههای مختلفی را مورد هدف و مبارزه قرار میدهد.
-7 اصول و روشهای مقابله با جنگ نرم
برای مقابله با جنگ نرم، نخست باید ویژگیهای این نوع جنگ را آنالیز کرده و خوب بشناسیم و بدانیم که جنگ نرم با جنگ سخت، چه تفاوتهایی دارد. آنچه در جنگ سخت مورد هدف قرار میگیرد، جان انسانها، تجهیزات، امکانات و بناهاست که معمولا در این مواقع با استفاده از همین مسائلی که مورد هدف قرار گرفته است، افکار عمومی علیه دشمن فعال میشود، در حالی که در جنگ نرم آن چه هدف قرار میگیرد، افکار عمومی است.
برای دستیابی به این هدف، باید بیش از گذشته رسانهها را مورد توجه قرار دهیم و افکار عمومی داخلی و جهانی را نسبت به دروغپردازی رسانههای خارجی، آگاه کنیم.
این دو مهم فقط با تقویت رسانههای خودی و تلاش برای بینالمللی کردن این رسانهها، میسر است. دیپلماسی رسانهای در سیاست خارجی هر کشور به دو صورت تحقق مییابد، یکی مدیریت رسانهها توسط سازمانهای دیپلماتیک کشور و دیگری به صورت خودجوش و در راستای سیاستهای کلان کشورها.
هر ملتی و کشوری دارای منابع قدرت نرم است که شناسایی و تقویت و سازماندهی آنها میتواند براساس یک طرح جامع تبدیل به یک فرصت و هجوم به دشمنان طراح
جنگ نرم شود. به عنوان مثال، منابع قدرت نرم در ایران را میتوانیم »ایدئولوژی اسلامی«، »قدرت نفوذ رهبری«، »حماسهآفرینیها« و »درجه بالای وفاداری ملت به حکومت« برشمریم.
بنابراین با توجه به آنچه عنوان گردید، برخی از مهمترین مولفههای کاربردی مقابله با جنگ نرم را میتوان به صورت زیر عنوان نمود:
گسترش دامنه و شمول فعالیتهای فرهنگی.
افزایش محصولات فرهنگی تأثیرگذار بر جامعه و جوانان.
ایجاد راههای مشروع برای ارضاء نیازهای مردم.
استفاده از دیپلماسی عمومی.
استفاده از راهبردهای ویژه در مورد اقوام و اقلیتها: اقلیتهای جامعه اغلب به سبب داشتن احساس نابرابری، مستعد مخالفتورزی علیه نظام حاکم هستند و دشمنان فرامنطقه ای یکی از میدان های فعالیت خود را در کشورهایی که دارای تنوع قومیت هاست، قرار می دهند. اما زمانی که نظام مستقر با انجام راهبردهای مناسب در مناطق محروم و دور از مرکز و اختصاص بودجه های لازم در قالب طرح های توسعه همه جانبه خصوصا طرح های اشتغال زا و به کارگیری مدیریت های توانمند در این مناطق و با روحیه جهادی و بسیجی مشغول خدمت به مردم شدند، می توانند آن احساس را کم کنند یا از میان بردارند.
