بخشی از مقاله
چکیده
حجاب در لغت به معناي پوشش و حائل میان دو چیز است و در اصطلاح فقهی نیز به پوشش زن در برابر بیگانگان حجاب گفته میشود، فرهنگ نیز به معناي باورها، ایمان و عادات مردم است که میتوان با تلفیق فرهنگ و حجاب، حجاب را به عنوان باور و ایمانی دانست که از درون به بیرون به عنوان سبک زندگی پدیدار میگردد، از این رو آیتاالله خامنه اي عدم اختلاط و آمیزش بیقید و شرط زن و مرد در جامعه را حجاب نامیده و علاوه بر اینکه آن را مسالهاي ارزشی و منطبق بر طبیعت انسان میدانند، از حجاب با عنوان هویت مستقل فرهنگی زن مسلمان یاد میکنند.
اهمیت مساله حجاب به قدمت هزاران ساله آن باز میگردد، چنانکه رهبر معظم انقلاب، ملت ایران را قبل از ورود اسلام به این سرزمین ملّتی نجیب و عفیف میخوانند و حجاب را براي زنان ایرانی میراثی هزاران ساله میدانند و لذا با توجه به اهمیت مساله حجاب ایشان حفظ امنیت زن و مرد در جامعه، احترام وتشخّص زن و همچنین کنترل غرائز جنسی و از همه مهمتر استحکام بنیان خانواده را از فواید حجاب برمی شمارند. رهبر معظم انقلاب نیز بر نقش نهادهاي گوناگون از جمله صدا و سیما، دولت، حوزه و دانشگاه بر ترویج و گسترش فرهنگ حجاب تاکید مینمایند که در پژوهش حاضر با جمع آوري بیانات آیتاالله خامنه اي به توصیف و تحلیل آنها پرداخته شده است.
مقدمه
آیتاالله خامنه اي حجاب را هویت مستقل فرهنگی زن مسلمان میدانند که نه تنها مظهر حرمت و تشخّص زن بوده، بلکه موجب وقار، متانت و ارزشگذاري آنان بوده است. فرهنگ حجاب علاوه بر اینکه انزوا و محدودیت زنان در جامعه را در پی نداشته، بلکه در پناه آن زنان توانستهاند به بالاترین مدارج علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی برسند. ایشان چادر را به عنوان حجاب برتر و نماد ملی زن ایرانی به شمار میآورند که بهترین نوع پوشش نیز محسوب میگردد.
بنا بر شواهد تاریخی قدمت حجاب در ایران به دوران قبل از اسلام باز میگردد، به گونهاي که زنان در آن دوره از حجاب کامل و منحصر به فردي برخوردار بودند. از این رو آیتاالله خامنهاي حجاب را براي زنان ایرانی میراث هزاران ساله میدانند که این امر حاکی از عفت و متانت زنان در آن دوره است. پس از اسلام نیز مساله حجاب به حکم دین مورد تأیید قرار گرفت تا اینکه در اواخر دوران قاجار به دلیل تمایل پادشاه و درباریان به فرهنگ غرب کمکم جلوههایی از بی-حجابی ظهور یافت و با حکومت پهلوي این امر به صورت قانون منع حجاب اجباري به وقوع پیوست.
بنابراین فرهنگ حجاب، ارزشی است منطبق بر طبیعت انسان و به عنوان حکمی از سوي خدا بر همگان لازم و واجب شده و از این رو داراي آثار و فواید بسیاري در حوزة فردي و اجتماعی است. در پژوهش حاضر نیاز است که فرهنگ حجاب و عفاف از منظر آیتاالله خامنه اي مورد بررسی قرار گیرد، از این رو پاسخ به چند سوال مطرح است از جمله:
-1 فرهنگ حجاب و عفاف از نظر آیتاالله خامنه اي چیست؟
-2از نظر ایشان فواید و آثار فرهنگ حجاب کدام است؟
-3راهکارهاي ترویج فرهنگ حجاب از نظر رهبر معظم انقلاب چگونه است؟
معناشناسی حجاب
حجاب در لغت به معناي پوشش - ابن منظور، 1414،ج1، ص: - 29 و منع از وصول و دخول است.
و به ابرو از آن جهت که مانعی براي چشم در برابر شعاع خورشید است، حجاب گفته می شود؛ بر این اساس حجاب مانع ملاقات طرفین با یکدیگر از راه لامسه و باصره می شود. در اصطلاح فقهی حجاب پوشش زن در برابر بیگانه است و در کتب فقهی از واژة حجاب به این معنا کمتر استفاده شده و براي بیان این مقصود از واژة »ستر« و»پوشش« بیشتر استفاده کردهاند
آیت الله خامنه اي نیز حجاب را به معناي جلوگیري از اختلاط و آمیزش بیقید و شرط زن و مرد در جامعه میداند و در جاي دیگر از حجاب به عنوان ارزشی منطبق بر طبیعت انسان یاد میکنند ایشان حجاب را مسئله اي ارزشی و مقدمه اي براي رسیدن زن به مرتبه »معنوي عالی« میدانند
معناشناسی فرهنگ
فرهنگ در ادبیات فارسی به معناي علم، دانش، ادب، عقل و خرد و مجموعه آداب و رسوم و باورهاي یک قوم از حیث نژاد و دین و امور اجتماعی است
آیت الله خامنه اي فرهنگ را مجموعهاي از باورها، ایمان، عادات و آن چیزهایی که مردم در زندگی روزمره با آن سر و کار داشته و الهامبخش حرکات و اعمال آنان است؛ میدانند و همچنین در جایی دیگر فرهنگ را درك، برداشت، فهم، معتقَد و باور انسانها و روحیات و خلقیات آنها در زندگی مینامند، به گونهاي که آن چیزها انسان را به کار وادار میکند. ایشان به باورها و اعتقادات و آن چیزهایی که انسان در زندگی شخصی و اجتماعی خود با آنها روبهروست نیز، فرهنگ میگویند.
