بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری امروزه مفهومی بسیار گسترده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... پیدا کرده و به عنوان یک صنعت تلقی می شود که بسیاری از کشور ها آن را به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمدی خود در نظر می گیرند. گردشگری از اهمیت بسیاری برخوردار است چرا که بخشی مهمی از بازار گردشگری، منبعی برای اشتغال و درآمد و ابزار مهمی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی جوامع بشمار می رود.
سرمایه گذاری در صنعت گردشگری دارای اثرات و تبعات، اقتصادی، اجتماعی و حتی کالبدی است از این رو باتوجه به اینکه در داخل و پیرامون برخی شهرهای ایران، آثار ارزشمند تاریخی از نیاکانمان به یادگار مانده است در کنار این آثار جاذبه های طبیعت گردی همراه با جلوه های زیبای زندگی و فعالیت انسانی شامل کشتزارها، باغات، صنایع دستی و ... امکان و فرصت مناسبی برای توسعه جوامع بر پایه گردشگری پدید آورده است.
هدف این پژوهش بررسی تاثیرات مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی گردشگری روستایی در روستای شهرستانک است . که داده های این تحقیق از پرسشنامه و منابع آماری بوده است که تعدا پرسشنامه ها نزدیک به 200 تا از طریق فرمول کوکران محاسبه و تکمیل شده است.که نتایج پژوهش نشان می دهد رابطه معناداری بین گردشگری و وضعیت اقتصادی و اجتماعی منطقه وجود دارد که این معنا داری در سطح sig=0و به صورت /99 در صد بیان می شود . که با توسعه گردشگری وضعیت اجتماعی، بهبود قابل ملاحظه ای به نسبت و ضعیت اقتصادی داشته است .به طوری گردشگری باعث سوداگری زمین و افزایش قیمت زمین و مسکن در این منطقه شده است.
-1مقدمه
در جهان در حال تحول ما هر زمان گروهی از فعالیت های اقتصادی - اجتماعی طرف توجه بیشتر واقع می شوند و منافع و اهمیت یا محدودیت ها و موانع پیش روی آنها مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. شاید از این منظر بتوان دهه پایانی قرن بیستم را عصر توجه به گردشگری خواند
صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از کشورها، این صنعت پویا را منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیر ساختها می دانند. صنعت گردشگری در سراسر دنیا، به ویژه در کشورهای در حال توسعه که منابع دیگر اقتصادی مانند تولید یا استخراج منابع طبیعی را ندارند، بسیار مورد توجه است.
امروزه گردشگری بزرگترین و گستردهترین بخش اقتصادی در دنیا می-باشد - . - Davenport & Davenport, 2006: 15 و در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اقتصاد تجاری جهان است. افزون بر این بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گذران توسعه نیز از گردشگری به مثابه رکن اصلی توسعه پایدار و افزایش اشتغال به مثابه افزایش خدمات یاد می کنند
در حال حاضر اکثر کشورهای جهان در رقابتی نزدیک و تنگاتنگ، در پی بهره گیری از توانمندی های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند
گردشگری روستایی به عنوان ابزاری برای دستیابی به رشد اقتصادی و اجتماعی و نیز بازآفرینی مد نظر قرار گرفته است
گردشگری روستایی منبع با ارزش اشتغال زایی و ایجاد درآمد می تواند وسیله مهمی برای توسعه پایدار روستایی و توسعه اجتماعی -اقتصادی جوامع روستایی باشد
بنابراین توسعه گردشگری در نواحی روستایی از یک طرف می تواند نقش مهمی در متنوع سازی اقتصاد جوامع روستایی و بستر و زمینه ساز توسعه پایدار روستایی باشد و از طرف دیگر وسیله ایی برای تحریک رشد اقتصاد ملی - از طریق غلبه بر انگاره های توسعه نیافتگی و بهبود استانداردهای زندگی مردم محلی - به حساب آید. به هر حال اگر گردشگری روستایی بتواند کلیه نقش های محوله را بخوبی ایفا نماید می تواند خالق و محرک یک فرآیند توسعه یافته برای حصول به پایداری توسعه در نواحی روستایی و نیز پایداری جوامع محلی در کلیه زیر شاخه های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و همچنین خود صنعت توریسم باشد
نواحی روستایی شهرستانک دارای جاذبه های متعدد و متنوعی است که در چارچوب مناسبات روستایی و شهری بر نواحی روستایی هر ساله پذیرای گردشگران زیادی است و از این رو برای انجام این تحقیق مناسب بوده است.
در رابطه با اهداف تحقیق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-1تاثیر اقتصادی و اجتماعی گردشگری در مناطق روستایی.
-2شناخت پتانسیل ها و جاذبه های گردشگری روستای شهرستانک.
-3تاثیر اقتصادی و اجتماعی گردشگری در روستای شهرستانک.
-2مبانی نظری
امروزه صنعت عظیم گردشگری به ویژه گردشگری داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و موثری در ارتقاء ساختار اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشورها به خصوص در کشورهای رو به توسعه بازی می کند. بطوریکه حجم مبادلات بین المللی گویای آن است که این صنعت در جهان بیش از 20 درصد کل مبادلات بین المللی با جریان گردشگری داخلی اغاز می شود و در بعضی از کشورها درآمدهای ارزی ناشی از این صنعت یکه از منابع عمده در جهت تقویت اقتصاد ملی و توسعه روزافزون آنها محسوب می شود
از این رو این کشورها قادر شده اند مسائل مهمی نظیر درآمد ارزی و رونق اشتغال وتبادل و تعامل فرهنگی و ایجاد بازار مصرف تولیدات و خدمات و پر کردن اوقات فراغت و حضور آگاهانه و فعالانه در عرصه ارتباطات و اطلاعات جهانی را در جهت پیشرفت و توسعه کشورشان برای مردمانشان به ارمغان آورند. در این راستا گردشگری روستایی نیز جزئی اط صنعت عظیم گردشگری به حساب می آید که می تواند نقش عمده ای را در توانمندسازی مردم محلی و تنوع بخشی به رشد اقتصاد و نیز خلق فرصتهای شغلی جدیدی در ارتباط تنگاتنگ با سایر بخش های اقتصادی ایفا نماید
بررسی هادر مورد ایران نشان می دهد که، مجموعه برنامه های عمرانی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، موفق به ایجاد تعادل های منطقه ای نشده و به تشدید نابرابریها و قطبی شدن فضایی و بخشی یاری رسانده اند. در این دوره برنامه از بالا مسلط بوده است. پس از پیر.زی انقلاب، تحت لوای ارزشهای والای اسلامی، الویت مهمی برای برقراری تعادل های منطقه ای و محرومیت زدایی مطرح شد. با این وجود هنوز برنامه ریزی منطقه ای در ایران در پیوند با برنامه ریزی ملی از جایگاه قانونی و نقش کارآمدی برخوردار نیست
با توجه به این امر که ایران کشوری است با ویژگی های جغرافیایی و طبیعی گوناگون که خود منجر به توزیع منطقه ای منابع مادی، انسانی کشور شده است، نگرش های منطقه ای در راستای تدوین سند توسعه الزامی است. حقانیت برنامه ریزی منطقه ای نیز ناشی از توانایی آن در مقوله شناخت بهتر از فضا است. فضا مجموعه ای از انسانها، فعالیت ها و محیط های طبیعی و انسان ساخت است
حال با توجه به گسترش بیش از حد شهرهای کشور ما و افزایش مشکلات ناشی از شهرنشینی جدید و همچنین خالی شدن روستاها و سرازیر شدن جمعیت این سکونتگاهها به شهرها که مطمئناً ناشی از عوامل مختلفی است و یکی از این عوامل برنامه ریزی ناقص در گذشته بوده است. باید چاره ای اندیشیده شود تا از این مسائل و مشکلات کاسته شود.
به نظر می رسد با استفاده از تجربیات سایر کشورها بخصوص کشورهای رو به توسعه در زمینه گردشگری و توسعه روستایی و نیز رونق دادن و گسترش نواحی گردشگری روستایی در پیرامون شهرها بتوان به پویایی جمعیت و اقتصاد این نواحی و ایجاد مکان تفریحی و استراحتگاهی برای جوامع شهری جهت فراغت از مشکلات شهری کمک نمود تا از این طریق بتوانیم کمی از بار مسائل و مشکلاتی که روستاها و شهرها گریبانگیر آنها هستند بکاهیم. در این میان کشور ایران با وجود جاذبه های فراوان فرهنگی و تاریخی و طبیعی هنوز نتوانسته است جایگاه خود را به عنوان یک کشور گردشگر بپذیر در بازار جهانی صنعت گردشگری بیابد. از رو سهم ناچیزی از درآمدهای این صنعت نصیب کشورمان شده است
جدول شماره - : - 1 انواع گردشگری روستایی
