بخشی از مقاله
تحلیل اثر گذاري فلسفه برنامه درسی چندفرهنگی بر خط مشی هاي نظام آموزش و پرورش ایران و نحوه رویارویی با مسایل و رویدادهاي آن
چکیده
تنوع، جزء لاینفک مشخصه هاي اساسی جهان امروز و عاملی موثر در تعاملات بین فردي و اجتماعی است اما جامعه جهانی امروز اسیر نگرش ها و رفتارهایی توام با پیش داوري و تبعیض است، غافل از اینکه پیدایش تنوع در جامعه غیرارادي است. لذا به جاي ستیز و مبارزه با آن باید به فکر برخورد موثر با این پدیده بود در گذشته اي نه چندان دور تصور بر این بود نظام هاي تعلیم و تربیت بدون توجه به تنوع و گوناگونی فرهنگ ها برنامه ریزي کنند اما امروزه با از میان رفتن مرزها و در نظر گرفتن تاثیر فرهنگ ها بر یکدیگر در امر برنامه ریزي و به ویژه در طراحی برنامه درسی به این مهم باید توجه شود. در چنین شرایطی علی رغم حضور اقلیت هاي گوناگون در نهاد مدرسه، آموزش و پرورش براي پاسخ گویی به چنین نیازي ناگزیر است که به تدوین برنامه درسی چندفرهنگی بپردازد.در این راستا هدف از این مقاله، توصیف عناصر برنامه درسی چندفرهنگی و تحلیل عقاید موافق و مخالف همراه با تبیین ویژگی ها و توانمندي معلم برنامه درسی چندفرهنگی و تحلیل تاثیر برنامه درسی چندفرهنگی برخط مشیهاي نظام آموزش و پرورش ایران و نحوه رویارویی با مسایل و رویدادهاي آن با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می باشد.در این زمینه تحقیقاتی صورت گرفته که عبارتند ، عسگریان (1385) در مقاله اي تحت عنوان "جایگاه فرهنگ هاي قومی در تربیت شهروند" در جوامع چندقومیتی مانند ایران، به کارگیري فرهنگ هاي قومی در آموزش رسمی و اشاعه آن از طریق برنامه درسی، زمینه پیوند اقوام و نژادهاي جامعه را به وجود می آورد و وحدت بخشی فرهنگی و وحدت ملی را ایجاد می کند. خسروي((1387 در مقاله خود تحت عنوان "آموزش چندفرهنگی ،الزامی براي جهانی شدن" مشخص شد که اصطلاح چندفرهنگی مفهومی است که در سال هاي اخیر ، بر آن تاکید شده و منظور از آن است که با وجود گسترش ارتباطات بین کشورها و حرکت آن ها به سوي نظامی جهانی یا حداقل منطقه اي مسئله اقوام و تفاوت هاي فرهنگی بین آن ها همچنان اهمیت خاصی دارد.عراقیه،فتحی واجارگاه،فروغی ابري،فاضلی (1388) در مقاله خود تحت عنوان "تلفیق راهبردي مناسب براي تدوین برنامه درسی چندفرهنگی"با ذکر این نکته که بسیاري از کشورها مانند ایران به طور مستقیم درگیر تنوع اقوام و فرهنگ هاي مختلف هستند وظیفه آموزش عالی را فراهم کردن بسترهاي مناسب در برنامه هاي درسی براي آشنایی با فرهنگ هاي مختلف بیان می کند.سیسچیلی(2009)1 در تحقیق خود ضمن اشاره به نیاز امروز معلمان در فهم آموزش چندفرهنگی نقش محتوا را در تحقق اهداف آموزش چندفرهنگی بیش از سایر عناصر برنامه درسی ارزیابی کرده است.باگچ(2010)2 این مقاله تحت عنوان" مفهوم آموزش چندنژادي در میان معلمان و نحوه اجرا در مدارس و دانشگاهها " است این مطالعات در راستاي اجراي مفهوم آموزش چندنژادي در مدارس آزمایشگاهی وابسته به دانشگاه کمپس آمریکاي جنوب شرقی است در این مدارس یک سري قوانین خاص براي این روش در نظر گرفته شد تا شانس این طرح را در ساختار تمام مدارس و یا حتی تمام دانشگاهها افزایش دهد . یکی از جنبه هاي مهم ساختاري نحوه استفاده زبان در چگونگی بیان نقاط همگرا و واگراي فرهنگ هاي مختلف است در تدریس مقاطع ، دانشگاهها و مدارس موثر واقع شود. جانسون( 2011) 1 در مقاله ي خود تحت عنوان " آیا آموزش و پرورش مبتنی بر فرهنگ هاي مختلف باعث بهبود نگرش دانش آموزان نسبت به نژادهاي گوناگون می شود" به این نتیجه رسیدند که کودکانی که تحت آموزش مبتنی بر فرهنگ هاي متفاوت قرار می گیرند کمتر به خاطر اختلافات و تفاوت
هاي نژادي آسیب می بینند.
با توجه به آنچه ذکر شد، سوالات زیر در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
-1عناصر برنامه درسی چندفرهنگی چیست؟
-2عقاید موافق و مخالف برنامه درسی چندفرهنگی چیست؟
-3معلم برنامه درسی چندفرهنگی چه ویژگی ها و توانمندي هاي نیازدارد؟
-4 تاثیر فلسفه برنامه درسی چندفرهنگی بر خط مشیهاي نظام آموزش و پرورش ایران و نحوه رویارویی با مسایل و رویدادهاي آن چگونه می باشد؟
-5 پیشنهادات اجرایی براي به کارگیري برنامه درسی چندفرهنگی کدام است؟ واژگان کلیدي: برنامه درسی چندفرهنگی،عناصر برنامه درسی، خط مشیهاي نظام آموزش و پرورش
منابع:
- آشوري،((1381، تعریف ها و مفهوم فرهنگ ، انتشارات: آگاه
- جوادي ، محمدجعفر((1379،آموزش چندفرهنگی به عنوان یک رویکرد در آموزش ، فصلنامه تعلیم و تربیت ، سال 16، شماره 3
- خسروي،محبوبه (1387)، آموزش چندفرهنگی الزامی براي جهانی شدن آموزش،همایش هشتم انجمن مطالعات برنامه درسی ایران.
- رابستون، (1382) در آمدي بر جامعه با تاکید بر نظریه هاي کارکردگرایی،ستیز و کنش متقابل نمادي، ترجمه: بهروان،مشهد: انتشارات قدس رضوي
- رفیع پور،((1380، آناتومی جامعه ، انتشارات: رشد
- روح الامینی،محمود،((1378، زمینه فرهنگ شناسی ، تهران: انتشارات عطار
- سازگارا،پ (1383)،نگاهی به جامعه شناسی با تاکید بر فرهنگ، تهران: انتشارات کویر
- سجادي،م،((1384 کثرت گرایی فرهنگی ، هویت و تعلیم و تربیت (تبیین و ارزیابی)، اندیشه هاي نوین تربیتی ، دوره 1 شماره 1
- شیخاوندي (1389)،بازتاب هویت اقوام ایرانی در کتاب هاي درسی دوره هاي ابتدایی و راهنمایی
، قابل دسترسی در سایت www.fakouhi.com ، تاریخ دریافت مقاله 91/4/7
- صادقی،علیرضا (1389)، بررسی سند برنامه درسی ملی جمهوري اسلامی ایران براساس رویکرد آموزش چندفرهنگی،فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال پنجم،شماره 18
