بخشی از مقاله
چکیده
انسان امروزی در معرض فضای جدیدی به نام فضای مجازی قرار دارد که در معنا به مجموعههایی از ارتباطات درونی انسان ها از طریق کامپیوتر و سیستم های مخابراتی، بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی، گفته می شود.با توجه به ارتباط تنگاتنگ و متقابل ژئوپلیتیک و فضای مجازی،ژئوپلیتیک این فضا دارای قابلیت های بالقوه ی موثر بر ابعاد زندگی اجتماعی بشر می باشد.از جمله این ابعاد،حقوق شهروندی است که در صورت توسعه ی مناسب،می تواند تاثیر شگرفی بر حیات بشری داشته باشد
در این مقاله شهر فومن به عنوان محدوده ی مطالعه مدنظر قرار گرفته و تحلیل اطلاعات از طریق نرم افزارspssانجام شده و درجهت پاسخگویی به این سوال بوده است که:مولفه های ژئوپلیتیک فضای مجازی چه تاثیری بر توسعه حقوق شهروندی شهروندان فومن دارد؟یافته های تحقیق حاکی از آن است که از منظر شهروندان فومن تاثیر این مولفه ها بر توسعه حقوق شهروندی آنان،زیاد بوده است.
مقدمه
فضای دوم - که در مقابل فضای اول یعنی جهان فیزیکی قرار دارد - در مباحث ژئوپلیتیک تحت عنوان ژئوپلیتیک فضای مجازی کاربردی اساسی دارد.در فضای مجازی تمام اطلاعات راجع به افراد، فرهنگ ها، ملت ها، کشورها و به طور کلی هر آنچه که در کره خاکی به صورت ملموس و فیزیکی وجود دارد، به شکل دیجیتالی وجود داشته و قابل استفاده و دسترسی کاربران است.این فضا، تغییرات بنیادینی در زندگی بشر و تعاملات آنان ایجاد کرده است که بالطبع عواقبی را نیز برای حقوق شهروندی به همراه داشته است.
شهروندی موجب بوجود آمدن مجموعه ای از حقوق برابر مبتنی برعدالت در یک جامعه می شود. از این رو، حقوق شهروندی، حقوقی است که به انسان از این جهت که در جامعه خاصی زندگی میکند، تعلق میگیرد. شهروندی به عنوان فعالیت مطلوب نیز اشاره به این مطلب دارد که گستردگی و کیفیت شهروندی در هر فرد نتیجه مشارکت او در فعل و انفعالات جامعه خود می باشد.
به طور کلی شهروندان دارای مجموعه ی گسترده ای از حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی هستند ، حفظ و احترام به حقوق شهروندی به عنوان حقی برای تمامی شهروندان از جمله حقوق انکار ناپذیر است.حقوق شهروندی چیزی نیست که از طرف حاکمیت به مردم اعطا شود. در واقع خود حکومت - در جوامع مردم سالار - تبلور حقوق شهروندی است. به عبارت دیگر، حکومت زاییده تحقق بخشی از حقوق شهروندی است.ژئوپلیتیک فضای مجازی می تواند به عنوان یک فرصت بالقوه در توسعه حقوق شهروندی در ابعادی کوچکتر از سطح کلان نیز مورد مطالعه قرار بگیرد.
درمقاله شهر فومن به عنوان نمونه ی کوچکی از بسترِ محقق شدنِ این روابط گسترده،به عنوان جامعه ی آماری مورد توجه و بررسی قرار گرفته است . در این راستا مقاله حاضر در صدد است که به تعیین تاثیر مولفه های ژئوپلیتیک فضای مجازی بر توسعه حقوق شهروندی در شهر مذکور بپردازد.
-1مبانی نظری
-1-1ژئوپلیتیک
دانشی که بعد ها ژئوپلیتیک نامیده شد،در پایتخت های امپراتوری ها و قدرت های بزرگ در اواخر قرن نوزدهم در دانشگاه ها،انجمن های جغرافیایی و مراکز آموزشی شکل گرفت
رهیافتی به سیاست که از آلمان اواخر قرن نوزدهم ریشه گرفت و ضمن تاکید بر قید و بند ها و محدودیت های تحمیلی محل و محیط بر سیاست خارجی،به تاکید بر تداوم واقع گرایی سیاسی مدرن کمک کرد.کارل هاوس هوفر،هالفورد مکیندر عضو لیبرال پارلمان انگلستان و اسپایکمن و اس ب کوهن نویسندگان آمریکایی،این اندیشه را به سیاستگذاران منتقل کردند که کنترل مجموعه سرزمین های اروپایی آسایی - اوراسیایی - یا هارتلند شرط اولیه سلطه جهانی است و این مسئله بر دلمشغولی های پی در پی آلمان،انگلستان و ایالات متحده نسبت به قدرت روسیه در آسیا،نگرانی دموکراسی های صنعتی از توسعه آلمان و نگرانی ایالات متحده و متحدان آن از گسترش کمونیسم به سوی اصطلاح حاشیه های آسیای جنوب شرقی،اروپای شرقی و جنوبی و خاومیانه ظی جنگ سرد،تبدیل شد
با پایان گرفتن جنگ جهانی دوم،جهان به صورتی که نظریه پردازان و مبلغان ژئوپلیتیک ترسیم کرده بودند،چهره ای جدید از خود نشان می دهد.دستاوردها و فرض های قطعی پیشین زیر سوال می رود متغیرهای ژئوپلیتیک سنتی تحت تأثیر دگرگونی های سیاسی بعد از جنگ،اعتبار و صحت خود را از دست دادند
واژه ژئوپلیتیک که ابتدا در سال 1899 م. توسط دانشمند سوئدی به نام رودولف کیلن وضع شد به بخشی از معلومات حاصله ناشی از ارتباط بین جغرافیا و سیاست اطلاق گردید.
در فرهنگ لاروس از ژئوپلیتیک به عنوان "علم" یاد شده است.این فرهنگ نامه ژئوپلیتیک را علم مطالعه روابط میان جغرافیای کشورها و سیاست هایشان تعریف می کند
ژئوپلیتیک به مطالعه اثر عوامل جغرافیایی روی سیاست های دگرگون شونده جهانی می پردازند و از جهتی،عبارت است از مطالعه ترتیب و توالی قدرت در جهان تقسیم شده و از هم گسیخته،مطالعه ای که هم شکل جهانی است ترتیب و توالی را در نظر دارد و هم اشکال منطقه آن را بررسی می کند.
در مطالعه موقعیت های ژئوپلیتیک در مناطق گوناگون و یا در کشورها،معمولا منابع و امکاناتی که جلب توجه قدرت ها را می نمایید،همانند منابع طبیعی معدنی و ثروتی و یا موقیعت جغرافیایی و استراتژیک بر سر راههای عمده بازرگانی بین المللی در خشکی یا دریا و یا قرار گرفتن در کنار تنگه های حساس استراتژیک مورد نظر قرار می گیرد
-2-1فضای مجازی
وینر بنیان گذار علم سایبرنتیک اظهار می دارد که این واژه را از واژه ی یونانی کوبرنتس به معنای سکان دار اقتباس کرده است
درباره معنا و مفهوم واژه ی سایبرنتیک در میان علما اختلاف زیادی وجود دارد. کیزا فضای سایبرنتیک را محیطی برخاسته از اطلاعات نامرئی تعریف می کند؛ که می تواند اشکالی متفاوت به خود بگیرد اما فضای سایبرنتیک مفهومی وسیع تر از تعریف کیزا را در بر دارد و به نظر می رسد که علاوه بر دامنه های متداخل و در عین حال منفکِ ارتباطات دیجیتال و تکنولوژی های اطلاعات- اینترنت و پست الکترونیک، به اضافه ی تمام زیر مجموعه های آن ها شامل سرویس تابلو اعلانات، اتاق های گپ زنی و .. که به نوعی در تعریف مختصر کیزا قرار میگیرد.
