بخشی از مقاله
چکیده
ارزش در واقع بار معنایی خاصی است که انسانها به اعمال، حالتها و پدیده ها نسبت می دهند و برای آن در زندگی خود جایگاه و اهمیت ویژه ای قائل می شوند. ارزشها به انواع مختلف اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، فرهنگی و ... تقسیم می شوند. در این تحقیق، 6 هنجار و ارزش اجتماعی که مورد پذیرش عمومی و شهروندان شهر مرزی زاهدان می باشد، مورد بررسی قرار گرفته است تا با شناسایی ارزشهایی که مورد اتفاق جامعه است به شناساندن ارزشهای صحیح و ایجاد فرصت-هایی برای تجدید نظر در ارزشها و باورهایی که مانع رشد تحکیم و توسعه روابط شهروندی آنها میگردد، راهکارها ی لازم را ارائه نماییم. در این تحقیق ما بر این بودیم که ارزشهای اجتماعی و عوامل مؤثر بر توسعه و تقویت روابط شهروندی آن در منطق سه شهر زاهدان را بررسی نمائیم. بدین منظور، به تعداد 300 نفر بعنوان حجم نمونه انتخاب گردید.
نتایج به دست آمده حاکی از این است که رابطه معنادار و مثبتی بین سطح تحصیلات و نگاه شهروندان به ارزش ها وجود دارد؛ به نحوی که %96 شهروندان عامل تحصیلات را تاثیرگذارترین ارزش اجتماعی بر تحکیم و توسعه روابط شهروندی در شهرهای مرزی زاهدان می دانند و پس از آن عامل قانونمداری و رعایت حقوق شهروندی با %89، صداقت و درستکاری %85، ثروت %82، شغل %74 و محل سکونت %72 مورد ارزشگذاری با میزان بسیار زیاد بر تحکیم و توسعه روابط شهروندی موثر بودهاند، شدهاند. لذا، در این تحقیق، 6 عامل مذکور با ارزشگذاری میانگین %83 از عوامل با ارزش بسیار زیاد در سطح منطقه سه شهر مرزی زاهدان مورد ارزیابی قرار میگیرد.
-1مقدمه
افراد جامعه در قالب الگوها وارزشها، طرح زندگی خود را می ریزند اما در فرایند گذشت زمان به تناسب گسترش ارتباطات،توسعه وتغییر زندگی ،زمانی فرا می رسدکه افراد جامعه وجامعه با اختیار ویا به اجبار باید در این الگوها تامل وتجدید نظر نمایند.زیرا در روند توسعه ،ارزشهای طبقاتی ،خانوادگی،نژادی وسنتهای اجتماعی اعتبار خود را از دست میدهند وارزشهای جدیدی بر جامعه حاکم می گردد.
از این رو در بررسی ارزشهای اجتماعی جدید عواملی همچون افزایش سواد آموزی ،کسب مهارت وتخصص ،نوگرایی ، اشتغال ، رعایت حقوق شهروندی، مسکن مناسب ، حفظ محیط زیست و... باید از اولویت های یک جامعه باشد.دگرگونی در ارزشهای اجتماعی را نمی توان بر حسب عوامل اجتماعی همچون جغرافیا یا آب وهوا تبیین کرد، بلکه تکوین وپذیرش افکار اجتماعی به چیزی بستگی دارد که خود از جنس اندیشه نیست،افکار محرک نیستند، بلکه واکنش مستقیم یا تصعید یافته منافع مادی اند
نخستین همبستگی در ارزشهای اجتماعی در جامعه ای رواج دارد که افکار وگرایشهای مشترک اعضای جامعه از نظر کمیت وشدت از افکار وگرایشهای شخصی اعضای آن جامعه بیشتر باشد.این همبستگی می تواند به رشد فردیت پرورش یابد
تفاوت میان توافق ارزشی ویکپارچگی ساختاری را می توان با اصطلاحات دورکیم بیان کرد ،او میان همبستگی مکانیکی وهمبستگی ارگانیک تمایز قایل بود
با روندی که ارتباطات درجهان امروزی در بین جوامع بشری گسترش می یابد جوامع به سرعت در حال تغییر پذیری بوده وتحت تاثیر القائات رسانه های جمعی حوامع در حال گسست از سنتها وآشنایی با فرهنگ وشیوه زندگی کشورهای دیگر به ویژه غربی هستند ،چه این که ما می توانیم نکات مثبت ارزشها وفرهنگهای سایر ملل را در جامعه خودبپذیریم ودر کنار آن با حفظ سنتها واصالتهای انسانی خوبی که در فرهنگ اجتماعی خودمان داریم بتوانیم به سعادت وتعالی جامعه خود کمک نماییم.
-2طرح مسئله
به طور کلی برای ایجاد توسعه دریک جامعه وجود ارزشهایی لازم و ضروری است و با وجود این ارزشهاست که انگیزه های فردی افرادرا برای ایجاد تغییر و رشد در خود و جامعه پدید می آورد.وقابلیتهای افراد را شکوفا می سازد و در صورتی که ارزش های حاکم بر جامعه مثبت و موثر باشند و انگیزه آنها را برای دنیایی امروزی که هر لحظه در تغییر است تقویت نمایند و عواملی همچون ،کسب مهارت،تخصص ، نوآوری، کارآفرینی ، احترام به حقوق دیگران، پذیرش رقابت آزاد اقتصادی سواد آموزی از عوامل اساسی ارزشها قلمداد نمایندتا بتوانندقدمهای اساسی در پیشرفت وتوسعه مفهوم شهر وندی بر دارند.
زندگیمان چیزی جز یک کل انسانی نیست واگر خواسته باشیم در باره زندگی وجامعه مان دانشی به دست آوریم با ید آن را این چنین در نظر بیاوریم ، اگر زندگی مان را از زندگی جامعه بگسلانیم در واقع رشته حیاتمان را بریده ایم
لذا مسئله اصلی اینجاست که آیا موارد ذکر شده به عنوان ارزشهای والا و مثبت که نیاز یک جامعه برای توسعه است از طرف افراد جامعه نیز از ارزشهای اصلی محسوب می گردند. یا اینکه با توجه به تغییرات سریع و گسترده ای که در سطح جوامع در حال رخ دادن است ارزشهای دیگری جایگزین موارد یا د شده گردیده است و لذا شناخت دغدغه ها و نظریات اعضاء جامعه در خصوص اهمیت ارزشهایی که باور آنها می باشد و به آنها پایبند می باشد
از عوامل اساسی توسعه یک جامعه می باشد چرا که براساس این شناخت است که می توان متناسب با نیاز و خواست آنها برای جامعه برنامه ریزی کرد. در این راستا ما دراین تحقیق برآنیم که مسئله مولفه های ارزشهای تاثیرگذار برتحکیم وتوسعه روابط شهروندی در شهرهای مرزی را از نظر شهروندان شهر زاهدان را در بوتهنظرسنجی و بررسی قرار دهیم تا بدین طریق تاثیر تغییرات اجتماعی فرهنگی ،اقتصادی را بر برتحکیم و تقویت توسعه روابط شهروندی مورد ارزیابی قرار دهیم.
-3اهمیت و ضرورت
در دنیای امروزی که به باور اکثریت جامعه شناسان تبدیل به یک دهکده جهانی شده است و هر لحظه در حال دگرگونی و تغییرات سریع و گسترده قرار دارد و شبکه های تلویزیونی و ماهواره ای و اینترنتی و سایر رسانه های جمعی با شبکه ای گسترده که در تار و پود جوامع تنیده شده اند و از دور افتاده ترین مناطق تا کلان شهرها را در معرض بارانی از اطلاعات و آگاهی ها قرار می دهند شناخت ارزشهای مثبت شهرهای مرزی به ویژه زاهدان و باورهایی که مورد قبول اعضاء جامعه می باشد و حراست از این ارزشهای متعالی در مقابل هجمه های گسترده ای که از طرف شبکه ها جهانی بر آنها وارد می شود تا ارزشهایی دیگر جوامع به خصوص جوامع غربی را به عنوان ارزش برتر بر سایر جوامع دنیا بقبوللانند از نیازهای اساسی جوامع می باشد تا بتوانند ارزشهای مثبت خود راکه برگرفته از چندین هزار سال تاریخ خود می باشد حفظ نمایند .
اهداف
هدف از این تحقیق بررسی تحلیل مولفه های تاثیرگذار برتحکیم وتوسعه روابط شهروندی در شهرهای مرزی شهرزاهدان میباشد.لذا در این تحقیق برآنیم که با بررسی عوامل اساسی ارزشهای اجتماعی مسلط از دیدگاه ساکنین منطقه سه شهر زاهدان روند تغییرات در سطوح ارزشهای اجتماعی را با استفاده از نتایج دیدگاه های آنها در این تحقیق مشخص نماییم.
پیشینه تحقیق
پیشرفت به معنای صعود از نردبان کیفیت ارزشها و کیفیت ارزشی دارای ابعاد مادی و معنوی می باشد که متاثر از ریشه های فرهنگی، اجتماعی ،اقتصادی و نیز ویژگی های جوامع بین المللی می باشد - اردبیلی، ، - 24: 1380 در بررسی اعتماد و ارزشهای اجتماعی، همبستگی اجتماعی عامل مستقیمی در افزایش اعتماد اجتماعی و پایبندی اعضای جامعه به ارزشهای موجود و کاهش احساس بیگانگی اجتماعی شده و زمینه ساز توسعه اجتماعی می باشد.
نحوه ی زندگی، نگرش ها ، رفتارهاو انگیزش های فرددر شرایط مادی زندگی او تعیین کننده می باشد و شرایط مادی و تجربیاتی از قبیل تحصیل، شغل و محل سکونت به فرد امکان دست یابی به موقعیت های بهتر و بروز رفتارهای مناسب در اجتماع از طرف فرد را باعث می گردند. نقش خانواده در ایجاد فرصت های یادگیری و احترام به ارزشهای اجتماعی و اصول اخلاقی را بسیار مهم میباشد.
در مطالعه ای دیگر57 نگرش وارزش اجتماعی-فرهنگی مثبت ومنفی در ایران به طور دقیق مورد مطالعه قرار گرفته که در آن %66 افراد از وضعیت مسکن خود رضایت داشته اند و%64/2 از ایرانیان برای ثروت ارزش خیلی زیادی قائل هستند،%57/7کار دولتی وشغل را دارای ارزش زیادی می دانند،%60/3 اعتقاد دارندکه از هر قانونی نباید اطاعت کردو%97/7برای سلامت به عنوان یک ارزش خیلی زیادامتیاز داده اند. یکی از چالشهای اساسی در دو دهه اخیر مساله جهانی شدن وجهانی سازی است که بر هویت ونظام ارزشی جوامع تاثیری عمیق گذاشته است
