بخشی از مقاله
چکیده
درجهان علمی امروز، اکوتوریسم به عنوان شاخه ای نوپا از توریسم مطرح شده که از جنبه های اقتصادی، زیست محیطی وفرهنگی قابل بررسی می باشد که نظر بسیاری از دانشمندان محیط زیست وجغرافیا را به خود معطوف کرده است. اکوتوریسم ساحلی در منطقه چابهار با توجه به شکنندگی محیط از نظر خشکی، آب وهوا، نزدیکی به خط استوا، وجود جاذبه های بکر ودیدنی و وجود بازارآزاد این منطقه قابل بررسی می باشد. هدف پژوهش در این تحقیق معرفی جاذبه های اکوتوریستی و بررسی اثرات مثبت و منفی گردشگری طبیعی این منطقه است. روش بکار رفته در این تحقیق توصیفی- تحلیلی، کتابخانه ای و میدانی می باشد و در پایان، یافته های تحقیق حاکی از آن است که در این منطقه با توجه به جاذبه های گردشگری متنوع، می توان ظرفیت اکوتوریسم ساحلی را با رعایت ضوابط و استانداردهای بین المللی بالا برد.
واژگان کلیدی: اکوتوریسم ساحلی، جاذبه ها، طبیعت، چابهار
مقدمه
کشور ایران به لحاظداشتن جذابیت های متعدد گردشگری به ویژه جاذبه های تاریخی، یکی از 10 کشور اول دنیاست، و به لحاظ مهمان پذیری ایرانیان در ردیف اولین کشورهای دنیا قرار دارد - بیک محمدی، 1387، . - 67 توریسم در جهان صنعتی امروزبه سرعت در حال رشد است وبه عنوان منبع درآمدی مهم برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه محسوب می شود. سازمان جهانی گردشگری میانگین نرخ رشد عایدات حاصل از توریسم بین المللی را در فاصله ی سال های 1998 و1997، 9 درصد اعلام کرده است. تعداد گردشگران بین المللی در سال 1991 به 664 میلیون نفر، یعنی حدود 10 درصد از جمعیت جهان رسید. انتظار می رود تعداد گردشگران بین المللی در سال 2010 به یک میلیارد نفر بالغ شود.
در میاناجزای مختلف گردشگری، اکوتوریسم از رشد قابل توجه وروزافزونی برخوردار است وابزاری مهم برای توسعه پایدار محسوب می شود. با میلیاردها دلار درآمد سالانه، اکوتوریسم صنعتی واقعی است که پتانسیل بالایی برای رقابت اقتصادی ایجاد می کند. به علاوه، اکوتوریسم در اغلب موارد به شکلی متفاوت ازسایربخش های گردشگری عمل می کند، زیرا این شاخه از توریسم، مزایای توسعه پایدارازجمله : حفاظت از منابع طبیعی، آموزش بازدید کنندگان در باره مقوله ی پایداری و کسب سود توسط مردم بومی را نیز دارا است. در طول ده سال گذشته پروژه های الهام گرفته از اکوتوریسم که در ابعاد کوچک و با تأثیرات مخرب کم انجام می شوند، در مناطق حساس از نظر طبیعی وفرهنگی بسیار موفق بودند.
از طرف دیگر، روش های به کار گرفته در اکوتوریسم مدل های مناسبی برای همه ی انواع توریسمنیز نیستند. مانند سایر انواع توریسم پایدار،اکوتوریسم مقوله ای متنوع است وهرسال با تکنیک وروش های جدیدی مطرح می شود. گروه های مختلف سرمایه گذاران باید در اجرای اکوتوریسم مشارکت کنند، از جمله سرمایه گذاران خصوصی، دولتی، سازمان های غیر دولتی وجوامع محلی. سرمایه گذاران باید مسؤلانه و مطابق با دستورالعمل ها، گواهینامه ها و مقررات، گردشگران را هدایت کنند. مردم بومی باید برای سرمایه گذاری درمدیریت اکوتوریسم آمادگی داشته باشند، در غیراین صورت، آنها منابع طبیعی وفرهنگی خود را به خطرخواهند انداخت و در نهایت موقعیت خود را در بازار بین المللی که به سرعت درحال رشد است، ازدست خواهند داد.
از آنجا که جوامع محلی وابسته به سرمایه ی اصلی اکوتوریسم، یعنی منابع طبیعی اند، خطرات ناشی از این صنعت نیز آنان را بیش از سایرین تهدید می کند. فرصت های موجود برای مشارکت جوامع محلی در توریسم، نگاه ها را به خود معطوف داشته و توقعات را بالا برده است، در حالی که عدم دقت وآمادگی کافی در عمل می تواند مشکلات زیادی به بارآورد. مردم بومی باید علاوه براین که ازاثرات توسعه ی گردشگری در منطقه آگاهی داشته باشند، از اشاعه ی آن رضایت کامل خود را ابراز کنند - مگان اپلروود، 1386، . - 9این مقاله به معرفی جاذبه های اکوتوریسمی در شهرستان چابهار، واقع دراستان سیستان وبلوچستان می پردازد. ناحیه مورد بررسی جنوب خاور ایران، در جنوب زون زمین شناسی مکران ساحلی در 761 کیلومتری زاهدان قرار دارد.
شهر چابهار بر روی یک پادگانه دریایی ساحل بنا شده که حدود 10 متر از سطح دریا ارتفاع و وسعتی حدود 14 کیلومتر مربع دارد. منطقه چابهار با توجه به برخورداری از شرایط خاص اقلیمی و زمین شناسی از جمله قرار گرفتن در عرض های پایین جغرافیایی و نزدیکی به منطقه استوایی و نوسانهای اندک دمایی در طول سال، دارای ریخت شناسی بی نظیری نیزهست و همین مسئله می تواند باعث تبدیل شدن این به منطقه زمین گردشگری ایران شود - بنا به گزارش روابط عمومی منطقه آزاد چابهار مندرج در راهنما و نقشه گردشگری - - 1384، تعداد گردشگران و مسافران در سال 1383به چابهار و منطقه آزاد تجاری-صنعتی 5732 نفربوده است - .
