بخشی از مقاله
چکیده
همواره ترافیک در فضاهای شهری مشکلات حادی را به وجود می آورد از مشکلات روحی روانی گرفته تا آلودگی های ناشی از اتومبیلهای ایستاده در ترافیک و برای حل این مشکل باید مطالعات جدی روی سیستم حمل و نقل، جاذب های سفر، دلایل سفر، ساعات اوج سفر، پارکینگ ها و ... صورت پذیرد تا دلیل اصلی آن مشخص شود و در جهت رفع آن به ارائه راهبرد پرداخته شود. با توجه به رشد تقاضا و جمعیت مردم در شهری، مسائلی نظیر توسعه پایدار در امر برنامه ریزی شهر ها ضرورت پیدا می کند به نحوی که امروزه در شهر های پیشرفته سعی می شود با برنامه ریزی مناسب سیستم حمل و نقل هوشمند و پیشرفته ای برای شهرها انتخاب شود تا مشکلات ترافیکی، آلودگی های صوتی و هوا، مصرف بالای انرژی و همچنین مهمترین دلیل، میزان زمان هدر رفته کاهش یابد.
اطلاعات این تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی از منابع معتبر جمع آوری گردیده و همچنین دلایل ایجاد ترافیک در محدوده شناسایی شده و مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین به کمک SWOT به تحلیل محدوده مورد نظر و ارائه استراتژی SWOT، سپس ارائه سیستم حمل و نقل جدید جهت توسعه پایدار سیستم حمل و نقل برای هسته مرکزی ارومیه پرداخته شده است. در این مقاله سعی شده تا با استفاده از شناخت وضع موجود محدوده و تحلیل SWOT، استراتژی SWOT و راهبرد های کلان به ارائه سیستم پیشنهادی پرداخته شود. با توجه به نقشه های موجود و بررسی وضع موجود محدوده به نظر می رسد سیستم های، قطار سبک شهری، حمل و نقل شخصی، دوچرخه، حمل و نقل BRT، تاکسی، مسیر HOP، تاکسی هوشمند برای این محدوده مناسب باشند.
-1 مقدمه
قبل از اختراع چرخ مردم برای حمل و نقل از پیاده روی استفاده می کردند، بعد از اختراع چرخ تحولی عظیم در سیستم حمل و نقل بشر رخ داد که هم سرعت انتقال را افزایش می داد و همچنین با پیشرفت تکنولوژی راحتی و رفاه مردم را نیز افزایش می داد و از طرفی دیگر مردم به این سیستم رفته رفته عادت کرده و به سوی راحتی خود در حال گام برداشتن بوده اند در این میان شبکه ی ارتباطی دورن شهری و بعد از آن برون شهری اولین قدم را در شکل گیری مورفولوژی شهرها گذاشته اند بطوریکه در این بین سیستم حمل و نقل شهری نیز باید مورد توجه مدیریت و برنامه ریزی قرار گیرد تا از ایجاد مشکلات احتمالی نظیر ترافیک، هدر رفتن وقت، آلودگی صوتی و محیط و ... جلوگیری کند و همچنین در راستای توسعه پایدار عمل گام بردارد.
انواع سیستم های حمل و نقل همگانی در کنار یکدیگر، باید شرایطی از قبیل ایمنی و راحتی برای جابجایی مسافران فراهم نمایند. همچنین نیاز است به کارگیری سیستم های مختلف از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر باشد. از طرفی سیستم حمل و نقل در مجموعه مورد نظر باید در جایگاه مناسب خود قرار گیرد و در حوزه مسئولیت خویش به نحو مناسبی انجام وظیفه نماید، تا کارآیی کل سیستم بهینه گردد. همچنین با توجه به محدودیت هایی که از نظر اقتصادی وجود دارد، سیستم های حمل و نقل باید در عین حال که نیازهایی جابجای مسافران را تأمین می نمایند، از نظر منابع مالی نیز قابل توجیه باشند. در نتیجه با ایجاد ارتیاط و هماهنگی مناسب در جنبه های مختلف سیستم های حمل و نقل همگانی و در نظر گرفتن نیازهای موجود می توان سیستم حمل و نقل یکپارچه ای را ایجاد نمود تا در کنار افزایش مطلوبیت سیستم حمل و نقل همگانی در جامعه باعث بهبود پارامترهای ترافیک نیز گردد. - وزارت کشور،1386، - 1
-2 بیان مسئله
همواره ترافیک در فضاهای شهری مشکلات حادی را به وجود می آورد از مشکلات روحی روانی گرفته تا آلودگی های ناشی از اتومبیل های ایستاده در ترافیک و برای حل این مشکل باید مطالعات جدی روی سیستم حمل و نقل، جاذب های سفر، دلایل سفر، ساعات اوج سفر، پارکینگ ها و ... صورت پذیرد تا دلیل اصلی آن مشخص شود و در جهت رفع آن به ارائه راهبرد پرداخته شود. وسایل نقلیه موتوری هنوز اصلی ترین وسیله حمل و نقل در جهان می باشند علی رغم مسائل و مشکلات ناشی از تراکم، تأخیر، پارکینگ، آلودگی و ایمنی پیش بینی می شود که در آینده وسائل نقلیه موتوری حاکم بر حمل و نقل زمینی باشند.
بعد از اینکه اندازه، موقعیت وحدود مشکلات و یا نیاز هایی که برای توسعه آنی می بایست در نظر گرفته شوند، بخوبی شناسایی و درک شدند، راه حلهای منطقی برای حل مسائل حمل و نقلی و توسعه خدمات و تسهیلات آن می توانند ارائه شوند. بعضی از مفاهیم از اطلاعات جمع آوری شده واقعی و بی غرض، روشهای موضوعی تحلیل آنها به دست می آیند که در نهایت منجر به ارائه تصویری روشن از ماهیت مسئله و اثرات آن بر روی سیستم حمل و نقل موجود می شوند. با یک چنین روشی می توان نیاز سیستم حمل و نقل به اصطلاح و یا توسعه را به وضوح تعریف و یا مورد ارزیابی قرار داد. - بلباسی،1393، - 41
ارومیه یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران است و شکل گیری آن به صورت از قبل برنامه ریزی شده نیست و به خاطر همین موضوع در قسمت مرکزی آن شاهد مشکلات متعددی هستیم که از جمله آن می توان به ترافیک آن اشاره کرد. در این تحقیق سعی شده تا مشکلات ترافیکی هسته مرکزی ارومیه شناسایی و به کمک SWOT به تحلیل و ارائه راهکارهایی در جهت کاهش میزان ترافیک این فضای شهری پرداخته شود.
-3 فرضیه
.1به نظر می رسد دسترسی های هسته مرکزی شهر ارومیه آشفته باشد.
.2به نظر می رسد هسته مرکزی ارومیه دارای زیر ساخت های مناسب برای تغییرات سیستم حمل و نقل را داشته باشد.
-4 روش تحقیق
اطلاعات این تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی از منابع معتبر جمع آوری گردیده و همچنین دلایل ایجاد ترافیک در محدوده شناسایی شده و مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین به کمک SWOT به تحلیل محدوده مورد نظر و ارائه استراتژی SWOT، سپس ارائه سیستم حمل و نقل جدید جهت توسعه پایدار سیستم حمل و نقل برای هسته مرکزی ارومیه پرداخته شده است.
-5 مبانی نظری
-1-5 شبکه دسترسی شبکه ارتباطی شهرها از شبکه ارتباطی سواره سریع که جنبه غیرمحلی دارد و شریان های ظریف شبکه دسترسی که مبدا و مقصد ترافیک در آن می باشد و جنبه محلی دارد تشکیل شده است. - قریب، 1393، - 14
-2-5 حمل و نقل ترابری معادل فارسی واژه حمل و نقل و به معنی جا به جایی و انتقال انسان و کالا از جایی به جای دیگر به کار رفته است عناصر
حمل و نقل عبارتند از انسان یا مسافر بعنوان عامل سفر، زیر ساختها به عنوان بستر انجام سفر شامل جاده ها، راه آهن، راه آبی و هوایی و پایانه ها و ایستگاه ها و ... و وسیله نقلیه به عنوان ابزار انجام سفر همانند خودرو، موتور سیکلت، اتوبوس، قطار، کشتی و ... شناخته شده است. حمل و نقل درون شهری به دو دسته حمل و نقل عمومی - شامل اتوبوس، مینی بوس، قطار شهری - و خصوصی - همانند خودروی شخصی، وسایل نقلیه دوچرخه و پیاده روی - طبقه بندی کرد. - وزارت کشور، - 1382
-3-5 توسعه پایدار واژه توسعه پایدار اولین بار بطور رسمی توسط برانتلند در سال 1987 میلادی 1366 - شمسی - در گزارش »آینده مشترک ما«
مطرح گردید. واژه توسعه پایدار به مفهوم گسترده آن شامل»اداره و بهره برداری صحیح و کارا از منابع پایه، منابع طبیعی، منابع مالی، نیروی انسانی برای نیل به الگوی مصرف مطلوب همراه با بکارگیری امکانات فنی و ساختار و تشکیلات مناسب برای رفع نیاز نسل های امروز و آینده بطور مستمر و قابل رضایت« می باشد. - مکنون، - 1374
-4-5 حمل و نقل پایدار حمل و نقل پایدار مجموعه ای از سیاست ها و دستورالعل های یکپارچه، پویا، پیوسته و در بردارنده اهداف اقتصادی، اجتماعی و
زیست محیطی است که توزیع عادلانه و استفاده موثر از منابع جهت رفع نیاز های حمل و نقل جامعه و نسل های آتی را به همراه دارد همچنین در گزارش بانک جهانی در سال 1996، حمل و نقل پایدار و ارکان آن را این چنین تعریف کرده:
-1 رکن اقتصادی و مالی که شامل مناسب بودن ساختار سازمانی، اقدامات و سرمایه گذاری برای زیرساخت های حمل ونقل است -2 رکن زیست محیطی و اکولوژیکی که شامل بررسی چگونگی سرمایه گذاری برای حمل ونقل و انتخاب اشکال مختلف حمل و نقل که روی کاهش مصرف انرژی و انتشار آلاینده ها اثر می گذارد، است.
