بخشی از مقاله
چکیده
در نخستین گام مدل های آسایش اقلیمی بیکر،ترجونگ،فشار عصبی،TCIودمای معدل بعنوان 5 مدل آسایش اقلیمی شاخص انتخاب گردیدند که با فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP مورد سنجش قرار گرفتند 5مدل فوق بعنوان گزینه ها و چهار معیار زیرجهت سنجش انتخاب گردید که به شرح زیر می باشند.
:Aمیزان توجه به پارامترهای موثردر شاخص با توجه به اقلیم مازندران
:Bمیزان دقت وپارامترهای موثر در شاخص بر شرایط فیزیکی افراد
C :تعداد پارامترهای مختلف موجود در شاخص
:Dمیزان توجه و اهمیت متخصصان اقلیمی به شاخص های منتخب در خصوص انتخاب شاخص بهینه برای مازندران
پس از طی مراحل وزن دهی نتیجه حاصل از محاسبات دستی و نرم افزارEXPERT CHOICE نشان داد که بهترین مدل آسایش اقلیمی برای استان مازندران مدلTCIمی باشد. بر اساس محاسبات انجام شده برای 15 ایستگاه هواشناسی استان مازندران نتایج زیر برای 12ماه سال حاصل شده است که می تواند اطلاعات مفیدی را در ماه های مختلف سال در اختیار گردشگران برای انتخاب مقصد بهینه گردشگری قرار دهد .
مقدمه
گردشگری پدیده ای است که به رابطه انسان به محیط اشاره دارد و از آن جهت صنعت است که کارکرد تجاری و پولی دارد. روز به روز انسان های بیشتری با این پدیده در حال گسترش، ارتباط پیدا میکنند، بهگونهای که بزرگترین صنعت خدماتی جهان در سده بیست و یکم، صنعت گردشگری میباشد. هرچه استانداردهای زندگی انسانها ارتقا یاید، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، این صنعت نیز، بیشتر توسعه مییابد. در استان مازندران که از استانهای توریستی کشور با پتانسیل بالا و صد البته محروم می باشد که تنها از 28 اسفند 92 تا 15 فروردین نودوسه پذیرای9 میلیون و 195 هزار و 330 نفر توریست بود که به طور میانگین چهار شب و پنج روز اقامت داشتند و مانند دو سال گذشته بیشترین مسافر نوروزی را به خود اختصاص داده است.
در این مدت 447 غرفه صنایع دستی مشغول به فعالیت بودند که بیش از یک میلیارد تومان فروش داشتند، وحدود 600هزار نفر از این مراکز بازدید کردند. گردشگران از محصولات استان برای سوغات، استفاده خوبی کردندو محصولات دریایی، کشاورزی، پوشاک و صنایع دستی و ... در سبد سوغات مسافران قرار گرفت. در این بازه زمانی روستاهای هدف گردشگری مازندران حدود 700 هزار گردشگر را به سوی خود جذب کردند. طبق آمار ونظرسنجی سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان مازندران بالغ بر 90 درصد جامعه آماری رضایت خوبی از سفر به مازندران داشتند و اعلام کردند باز هم مازندران را به عنوان مقصد سفر انتخاب می کنند.
اگر نتوانیم تنوع سفر استان را افزایش دهیم، در راستای حمایت های عمومی که برای استفاده از مناطق کمتر بازدید شده دارد اتفاق می افتد، غفلت ما ممکن است باعث خسارت برای استان باشد. اگر مشکلات جوی و اقلیمی افزایش یابد، جذابیت سفر به مازندران از بین می رود و ما باید برای مسافران سالن های نمایش، جشنواره های مختلف و برنامه های آیینی، برنامه های موسیقی و ... را برای گردشگر فراهم کنیم و چراغ سالن های فرهنگی روشن باشد تا مسافر فکر نکند در شرایط جوی بارانی و نامناسب، باید در هتل و اقامتگاه بماند.
یکی از مواردی که می تواندبه امر برنامه ریزی کمک شایانی نماید شناخت شرایط زیست اقلیم یک مکان ،ایالت ویا کشور می باشد ودر واقع آب و هوای هر ناحیه مرکب از کلیه عوامل وعناصر در نظر گرفته شود.تمام پدیده های روی زمین که در زندگی انسان موثر هستند،در قلمرو مطالعه و تحقیق جغرافیا قرار می گیرند.آب و هوا یکی از مهم ترین و موثرترین این پدیده های زندگی انسان است.
بیان مسأله
توریسم تحت تاثیر عوامل اقلیمی می باشد که همین عوامل باعث انتخاب مکانی مناسب برای اقامت گردشگران شده است. لذا آشنایی با توان اقلیمی در پهنه های گردشگر پذیر نقش بسزایی در مدیریت و برنامه ریزی توریسم را دارا می باشد. واضح است عزیمت به مناطق گردشگری با شرایط نامناسب اقلیمی مشکلاتی را برای گردشگران به ویژه اگر از قشر آسیب پذیر مانند سالخوردگان ،بیماران،معلولان وکودکان باشند در بر خواهد داشت.
بنابراین سعی می شود زمان و مکان مناسب جهت گردشگری مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد.رابطه میان اقلیم وگردشگری در دو شاخه از جغرافیا یعنی جغرافیای گردشگری واقلیم شناسی مورد بحث قرار گرفته است.این دو علم هردو نشان داده اند که چگونه اقلیم و هوا می توانند پشتیبان فعالیت های گردشگری باشد.جغرافیای گردشگری همچنین بر ضرورت تجزیه وتحلیل توان گردشگری از بعد شرایط اقلیمی تاکیید می ورزد از سوی دیگر مطالعه ویژگی های اقلیمی وتفاوت ها و تنوعات زمانی و مکانی حاکم بر آنها ورابطه آنها با فعالیت های انسانی روشهایی را در راستای تجزیه وتحلیل شرایط محیطی درچارچوب برنامه ریزی گردشگری ارائه می دهد.
اقلیم از دیدگاه برنامه ریزی گردشگری بسیار اهمیت داردوگردشگران معمولا در جستجوی اقلیم مطلوب یا اقلیم آسایش هستند که در آن فرد هیچگونه احساس نارضایتی وعدم آسایش حرارتی واقلیمی نکند واین عامل نقش مهمی در تصمیم گیری برای انتخاب مقصد گردشگری دارا است. با توجه به مدل های اقلیمی گوناگون نخست باید مدل اقلیمی متناسب با منطقه انتخاب و سپس نقشه آسایش اقلیمی را برای جذب گردشگران در فصول مختلف و شرایط مطلوب برای گردشگران تهیه کرد.
پیشینه پژوهش
-1اسماعیلی و همکاران - - 1389در مقاله ای تحت عنوان - - ارزیابی شرایط اقلیم آسایشی بندر چابهار در جهت توسعه گردشگری - - با استفاده از شاخص های دمای فیزیولوژیک متوسط نظرسنجی پیش بینی شدهPMVواسترس گرماییHISبه ارزیابی اقلیم آسایشی بندر چابهار درمقیاس روزانه پرداخته اند. نتایج حاصله از آن حاکی است که شرایط اقلیمی در ماه های آذر ،دی،بهمن و اسفند فراهم است.
-2دهقانی - - 1389در مقاله ای تحت عنوان - - اقلیم و آسایش گردشگری در جزیره قشم به روش - - TCIبه بررسی و مطالعه اقلیمی جزیره قشم پرداخته است. نتایج حاصله از آن حاکی است که مناسب ترین ماه ها از لحاظ آسایش انسانی ماه های ژانویه،فوریه و دسامبر است.
-3زیتونلی - - 1385درپایان نامه ای با عنوان - - ارزیابی شاخص های آسایش اقلیمی با تاکیید بر نقش توریستی استان گلستان - - ضمن بررسی متغیرهای آب و هوایی استان گلستان به ارزیابی شاخص های اقلیمی دمای موثر،اولگی وترجونگ پرداخته است.
-4خلیلی - 1378 - درمقاله ای تحت عنوان - - ارزیابی زیست اقلیمی تبریز و نیاز حرارتی انسان - - دامنه تحریکات زیست اقلیمی تبریز را مشخص کرده ونهایت آسایش را بین6تا12درجه سانتی گراد مشخص کرده است.
-5تپلاین و همکاران - - 2007در پژوهشی با عنوان - - پتانسیل اقلیم حیاتی و توریسم درپارک ملی تایوان - - بیان نمودند که تغییرات ممکن آب وهوای جهان روی صنعت جهانگردی تاثیر خواهد گذاشت.همچنین در این پژوهش پارامترهای درجه حرارت وباران به طور مجزا و سپس به طور همزمان مورد مطالعه قرار گرفته شدودر نهایت درجه حرارت آسایش و منتها درجه حرارت قابل تحمل برای جهانگردی در این پارکها مشخص شده است.
-6اهیر و همکاران - - 2007در پژوهشی بنیان های هواشناسی حیاتی را برای توریسم مورد بررسی و مطالعه قرار داده اند.در این پژوهش وضعیت هواشناسی حیاتی بوسیله فراوانی حس گرمایی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است ودرجه حرارت معادل یا هم
