بخشی از مقاله
چکیده
امروزه گردشگری مفهوم و جریانی کاملاً متفاوت با گذشته پیدا کرده است و زمینه اقتصادی آن بیش از بیش افزایش یافته است . گردشگری اکنون بعنوان یک امر اقتصادی نگریسته می شود ، در نتیجه لزوماً باید در جریان کار و فعالیت خود تابع هدف معین باشد این صنعت بعد از صنعت نفت، مهمترین گزینه برای درآمد ارزی در کشور خواهد بود. چون کشور ایران دارای یک موقعیت بسیار استثنایی و ممتاز از نظر جذب گردشگر می باشد که از جمله طبیعت زیبا با خصوصیات اقلیمی و آب و هوایی ویژه که درآمدهای ارزی هنگفتی را به دنبال خواهد داشت
این تحقیق بااستفاده از داده های 4 ایستگاه سینوپتیک استان سمنان وبه روش شاخص اقلیمی گردشگری TCI انجام شد و با استفاده از نرم افزارهای ArcGISوEXCel کار محاسبات وتحلیل مکانی با تکیه بر منطقه بندی شرایط اقلیمی گردشگری در مقیاس زمانی ماهانه انجام گرفت . در نتیجه زمان مناسب برای گردشگری تعیین شده و که از لحاظ شرایط اقلیمی باعث جذب بیشتر گردشگران شده که به نوبه خود باعث توسعه اقتصادی کشور و منطقه می شود.
مقدمه
صنعت گردشگری با ویژگیهای خاص خود، صنعتی پویا با آیندهای روشن تلقی می شود. سرمایهگذاری در این صنعت در تمام کشورهای دارای جاذبههای جهانگردی روبه افزایش است. امروزه جذب گردشگران خارجی به رقابتی فزاینده در بین نهادهای درگیر در صنعت گردشگری تبدیل شده است. زیرا این صنعت نهتنها در پیشبرد اقتصاد ملی و درآمدهای ارزی نقش دارد بلکه صنعتی است پاکیزه و عاری از آلودگی و در عین حال ایجادکننده مشاغل جدید. گردشگری برای کشورهای دارای جاذبههای جهانگردی نظیر ایران میتواند به مهمترین منبع کسب درآمد ارزی تبدیل شود. مشروط بر اینکه برنامه ریزی صحیح و همهجانبه توأم با آیندهنگری برای آن تنظیم و اجرا شود.
سرمایه گذاری جهانی در صنعت گردشگری حاکی از آن است که گردشگری صنعتی از زمره صنایع توزیعکننده درآمد است و هنگامی که جهانگرد وارد کشور میشود، در مقابل خدماتی که به وی ارائه می شود، باید هزینه پرداخت کند و این پرداخت ارزی خواهد بود. لذا این صنعت می تواند جایگزین اقتصاد تکمحصولی یعنی درآمد نفتی گردد. این صنعت که بعد از صنعت نفت، مهمترین گزینه برای درآمد ارزی در کشور خواهد بود. چون کشور ایران در این موارد یک موقعیت بسیار استثنایی و ممتاز از نظر جذب جهانگرد داشته که آن درآمدهای ارزی هنگفتی را به دنبال خواهد داشت و موضوعات مورد علاقه جهانگردان در ایران به فراوانی یافت میشوداز طرفی کشور ایران یکی از پنج کشور مهم جهان در عصر حاضر است که آثار و آداب و سنن باستانی در حدی قابل توجه وجود دارد و تنها کشوری است که با داشتن این همه جاذبههای جهانگردی، بخش صنعت جهانگردی را به راحتی میتوان در آن مقبول ساخت. صنعت گردشگری در ایران از ظرفیت بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است.
بر اساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دهم جاذبه های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه های طبیعی را در جهان داراست و یکی از امن ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است. در سال 2006، در حدود 750 هزار گردشگر خارجی از ایران بازدید کردند و این در حالی است که در این سال 842 میلیون جهانگرد در دنیا سفر کرده اند. به نظر کارشناسان ، این صنعت از توسعه ای که شایسته آن است برخوردار نبوده است.
از دلایل آن می توان به آماده نبودن بسترهای اقتصادی مناسب در ایران برای جذب سرمایه گذاری در ساخت هتل و سایر صنایع جانبی این حوزه اشاره کرد. بی خبربودن سرمایه گذاران از زمینه های موجود در ایران و تبلیغات ضعیف و نیز انتشار اخبار منفی از ایران، محدودیت های اجتماعی و مذهبی برای گردشگران خارجی از دیگر موانع در راه رشد صنعت گردشگری در ایران است. در حال حاضر مهمترین مانعی که بر سر راه صنعت جهانگردی میباشد، رابطه ایران با جهان خارج است
ضرورت انجام تحقیق
ایران جزء ده کشور اول جهان از لحاظ جاذب ههای گردشگری و جزء 5 کشور اول جهان از نظر تنوع گردشگری می باشد.این درحالیست که از لحاظ جذب گردشگری تقریبا در رده های آخر جهانی قرار گرفته است. طبق آمار سال 2002 سازمان جهانی گردشگری - W.T.O - . فقط 24 درصد از تعداد و 16 درصد از درآمد های گردشگری دنیا اختصاص به ایران دارد
در چشم انداز بیست ساله کشور در افق1404 کسب 2 درصد از در آمد جهانی توریسم و 1.5 درصد گردشگران بین المللی یعنی 20 میلیون گردشگر به عنوان هدف در نظر رفته شد هاست. تحقق این اهداف در صورتی امکان پذیر خواهد بود که اولا پتانسیل گردشگری کشورشناسایی گردد،دوماً این پتانسیل ها هم در سطح بین الملل و هم در داخل کشور شناسانده شود.تنوعات مکانی _زمانی آب و هوای ایران به عنوان یک منبع گردشگری می تواند محسوب شود که استفاده بهینه از این پتانسیل ها با هدف ارتفاع کیفیت گردشگری به توسعه گردشگری منجر می شود .با توجه به اینکه که در نیمه سرد سال که منطقه سمنان از لحاظ شرایط اقلیم آسایشی در شرایط نامناسب هستند ودرفصل گرم به دلیل برخورداری ازآب و هوایی مطبوع می تواند به عنوان مقصد گردشگران توصیه گردد.
داده ها و روش شناسی تحقیق
اقلیم گردشگری، رابطه کیفیت اقلیم یک منطقه در ارتباط با رضایت و آسایش مسافران و گردشگران یک منطقه را بررسی می کند. در این بین شاخص اقلیم گردشگری - TCI= tourism climate index - ، عناصر اقلیمی را در برابر کیفیت تجربه توریستی گردشگران ارزیابی می کند. به طور کلی این شاخص بیان می کند که در یک مقطع زمانی، ترکیب عناصر مختلف اقلیمی آیا برای گردشگران و مسافران و یا حتی بومیان یک منطقه مناسب می باشد یا نه. این روش در سال 1985 توسط میسزکوفسکی برای ارزیابی اقلیم جهت فعالیت های گردشگری ابداع شد. در این روش عناصر مختلف اقلیمی برای یک منطقه بررسی شده و بر حسب مدل، ضریبهای مختلفی گرفته و در نهایت امتیاز هر ماه یا هر مقطع زمانی که در نظر گرفتیم، محاسبه می شود.
میانگین آمار مربوط به شاخصهای اقلیمی مورد نظر را استخراج می کنیم.
برای محاسبه ضریب هر عنصر، یک جدول یا نموداری ویژه وجود دارد و ضریب هر عنصر از آنها استخراج می کنیم.
حال ضرایب به دست آمده را در فرمول اقلیم گردشگری جاگذاری و فرمول را محاسبه می کنیم.
عددی که به دست می آید بین 0 تا 100 می باشد. عدد به دست آمده را با جدول نهایی تعیین کیفیت اقلیم گردشگری بررسی کرده و در نهایت ویژگی اقلیم گردشگری منطقه در آن مقطع زمانی به دست می آید.
میسزکوفسکی در ابتدا 12 متغیر اقلیمی را در ارتباط با این موضوع مطرح کرد که سپس به 7 متغیر اقلیمی کاهش یافت .این متغیر ها شامل :
میانگین حداکثر دما؛
میانگین دما؛
میانگین حداقل رطوبت نسبی؛
میانگین رطوبت نسبی؛
مجموع بارش ماهانه؛
میانگین ساعات آفتابی؛
میانگین سرعت باد.
در ادامه با ترکیب برخی از فاکتور ها به 5 شاخص تقلیل می یابد. در زیر به این شاخص ها و تاثیرات آن در گردشگری اشاره شده است:
