بخشی از مقاله
چکیده
هدف کلی این تحقیق توصیفی- همبستگی، تحلیل عاملی تصورات کشاورزان شهرستان کرمانشاه از تعاونی بود. جامعه آماری این پژوهش کشاورزان روستاهای شهرستان کرمانشاه بودند - N=24391 - که تعداد 350 نفر از آنان با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش پایایی و روایی ابزار تحقیق، به ترتیب از آلفای کرونباخ و پانل متخصصان استفاده شد. بر اساسافتهی ها، کشاورزان تصورات نسبتاً خوبی از تعاونی دارند.
نتایج تحلیل عاملی بیانگر چهار عامل: احساس مسئولیت پذیری اجتماعی، همدلی و مشارکت، احساس تعلق و مالکیت و ارتقای اقتصادی به عنوان مهم ترین عوامل شکل دهنده ی تصورات کشاورزان از تعاونی بود. با توجه به نتایج، مسؤلان بخش تعاون، بهتر از گذشته می توانند از تصوراتنسبتاً خوب کشاورزان از تعاونی کمال استفاده را در جهت توسعه تعاون به عمل آورند و با برنامه ریزی مناسب، زمینه عضویت و مشارکت واقعی روستاییان را در شرکت های تعاونی پدید آورند.
مقدمه
فعالیت های تعاونی- گونه در جوامع روستایی ایران سابقه ای دیرینه دارد و از گذشته های دور تاکنون کشاورزان تمایلات مثبت خود را به همکاری، همیاری و مشارکت در بیشتر فعالیت های اقتصادی و اجتماع ی نشان داده اند. بارزترین اشکال این گونه فعالیت ها را می توان در نسق بندی اراضی زراعی، گروه های هم آب، لایروبی نهرها و قنات،کشت، وجین، آبیاری، درو و برداشت و شیوه های جمعی گله داری مشاهده کرد که به صورت سنتی بین روستاییان به خصوص کشاورزان معمول بوده و به تناسب نیازهای جامعه روستایی و بافت اجتماعی، اقتصادی، آداب و سنن روستاییان به وجود آمده است .
- ساعدی، . - 1384 امروزه نیز تعاونی ها اهرمی مناسب برای توسعه اقتصادی و اجتماعی و ابزاری برای گردآوری نیروها و منابع توسعه به شمار می آیند - شعبانعلی فمی و همکاران، . - 1385 بنابراین، با تشکل یافتن کشاورزان در قالب تعاونی ها، علاوه بر افزایش تولید و توزیع عادلانه منافع آن و بهبود شرایط و وضعیت اجتماعی کشاورزان، می توان به ایجاد زمینه مساعد برای مشارکت مؤثر کشاورزان در فرآیند توسعه و شرکت آن ها در امور مختلف اقتصادی و اجتماعی امیدوار بود - جلالی و کرمی، . - 1385 بسترسازی برای شکل گیری تعاونی ها و برانگیختن احساس نیاز در روستاییان برای تشکیل تعاونی ها به عنوان نخستین و مهم ترین مرحله، در فرآیند تداوم حرکت های بعدی آن اهمیت بسیار دارد.
از طرفی، اولین گام در جهت بسترسازی برای شکل گیری تعاونی ها در مناطق روستایی به منظور پیشرفت و توسعه کشاورزی و عمران روستایی، آگاهی از تصورات کشاورزان از تعاونی می باشد. در واقع، تنها شرط لازم برای مشارکت در تعاونی ها، وجود نیاز به همکاری برای رسیدن به اهداف معین نیست، بلکه تصورات و تمایلات افراد نسبت به تعاونی نیز از شرایط اساسی است - نوکوویک1، . - 2008 به عبارت دیگر، هنجارها، ارزش ها، تصورات و باورهای تمایل به کارگروهی شرایط را به سمت کنش جمعی متقابل و مشارکت سوق می دهند - ازکیا و فیروز آبادی، . - 1387 در مورد مشارکت اجتماعی و اقتصادی روستاییان ایران دیدگاه های مختلفی وجود دارد.
برخی از محققان معتقدند که روستاییان ایران دارای روحیه تعاون و جمع گرایی هستند و در امور مختلف اقتصادی و اجتماعی با همدیگر همکاری و همیاری دارند. از سوی دیگر، برخی برخلاف گروه اول، معتقدند که روستاییان ایرانی تمایلی به مشارکت و کار جمعی ندارند و نظریه تکروی روستاییان ایرانی، را مطرح نموده اند.
چنانچه خانم لمپتون معتقد است که » دهقانان در فن همکاری مانند مالکان و دیگر طبقات ایران ناآزموده و بی تجربه اند و از این رو دلیلی در دست نیست که نشان دهد آنان در آینده نزدیک خواهند توانست امری از امور تعاونی را با کامیابی انجام دهند« - فرهادی،. - 1373 فرانسیسکو بنت نیز معتقد است که تعاون اقتصادی میان دهات ایران به طور کلی وجود ندارد و در گذشته هر روستا، از همسایگان خود جدا و با آنان در رقابت بوده است - غفاری، . - 1380 در حالی که، خسروی - 1358 - با نادرست خواندن روحیه فردگرایی در بین دهقانان ایرانی، معتقد است که وضع خاص زراعت در ایران و مشکل آب و نحوه استفاده از آن، کار در واحدهایی مانند بنه، حراثه و غیره را ایجاب کرده است و هیچ وقت روحیه فرد گرایی در بین روستاییان وجود نداشته، بلکه حس همکاری و تعاون در بین آن ها نیرومند بوده است - به نقل از ازکیا و فیروز آبادی، . - 1387 سلیم - 1384 - نیز معتقد است که روحیه همکاری در میان روستاییان کشور وجود دارد. به طوری که، آنان بسیاری از فعالیت های اقتصادی و اجتماعی خود را با رغبت و همکاری یکدیگر انجام می دهند. بنابراین، انگیزه همکاری و مشارکت در امور مختلف اجتماعی و اقتصادی، بین مردم روستا در قالب فعالیت های تعاونی-گونه، به صورت فرهنگ تعاونی در این آب و خاک رشد و نمو پیدا کرده است.
