بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به روند روز افزون جمعیت که در شهرها رخ داده، سیمای پایداری شهرها نیز دگرگون شده است به همین دلیل ساماندهی فضایی-کالبدی شهرها امری اجتناب ناپذیر است که در این میان استقرار بهینه کاربری مختلف شهری و مدیریت صحیح آن ها می تواند نقش مهمی را در ساماندهی بهینه شهری ایفا نماید .
لازم است با ارزیابی صحیح تجارب کسب شده از نسلهای پیشین، و با توجه به تفکر شهر سازی حاکم، از منابع حیاتی و امکانات موجود در محیط استفاده کرده، با هدف ایجاد تعادل در محیط زیست شهری و دستیابی به توسعه جامع و پایدار، به ساماندهی شهر در یک قالب ساختاری مناسب بپردازیم.
این پژوهش به بررسی خدمات شهری از جمله خدمات بهداشتی درمانی، آموزشی، فضای سبز و مذهبی با استفاده از تحقیقات کتابخانه ای و عملیات میدانی به ارزیابی آن پرداخته ایم. هدف اصلی تحقیق بررسی وضع موجود فعالیتهای شهر پیرانشهر جهت ارایه راهکارهای مناسب به منظور تحقق توسعه پایدار می باشد که با استفاده از نرم افزار spss, انجام شده است.
مقدمه
ویژگی عصر ما شهرنشین شدن جمعیت ، افزایش جمعیت شهرها و به تبع آن توسعه شهرهای کوچک و بزرگ است . به سال1900 میلادی از هر هشت نفر فقط یک نفر در مناطق شهری زندگی میکرده است و در سال2025از هر سه نفر،دو نفر در شهرها ساکن خواهند بود
افزایش جمعیت،افزایش شهرنشینی،منابع طبیعی محدود،صنایع وابسته به طبیعت،نبود سیاستهای مؤثر کنترل،نبود آگاهی های لازم از سیاست های زیست محیطی و فقر کلی حاکم بر اکثر کشورهای جهان سوم مشکلات جدی تری را برای شهرها در این کشورها پدید آورده است
به خاطر فرسودگی محیط شهری، حدود 600 میلیون نفر از جمعیت این کشورها در شرایط خطرناک و تهدیدکنندهای بسر میبرند. حدود یک میلیارد نفر - یک سوم - جمعیت شهری این کشورها در مسکن زیر استاندارد - زاغه ها - زندگی میکنند - پیشین: - 281و یا به عبارتی بیش از یک میلیارد نفر فاقد سرپناه مناسب اند و حداقل 250 میلیون نفر از ساکنان این شهرها دسترسی به آب لوله کشی ندارند وحدود400میلیون نفر دیگر فاقد تسهیلات بهداشتی هستند.تراکم زیاد،عدم وجود آب لولهکشی،مناطق حاشیهنشین،مناطق فقیر نشین و...از این قبیل اند
در ایران طبق آمار سرشماری سال1390، 71 درصد از جمعیت کشور ساکن مناطق شهری بوده اند.بنابراین لحاظ کردن اصل پایداری و توجه به توسعه پایدار در طرح ها و برنامههای توسعه شهری یک هدف مستمر است که نیل به آن،برابری بین نسل ها از نظر اجتماعی، جغرافیایی،حفاظت از محیط طبیعی و زندگی در چارچوب تحمل آن،استفاده حداقل از منابع غیرقابل تجدید،نیروی حیات اقتصادی و تنوع، جامعه خوداتکاء، رفاه فردی و رفع نیازهای اساسی انسان بیان شده است.
این تحقیق نیز با توجه به اهمیت موضوع و ضرورت تحقیق،شهر پیرانشهر - نواحی شهری - را به عنوان یکی از شهرهای کشور از دیدگاه توسعه پایدار شهری مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.همچنان که این رویکرد دارای ابعاد پیچیده اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی،کالبدی و زیست محیطی می باشد در اینجا نواحی شهری پیرانشهر از نظر پایداری و ناپایداری و نابرابری های منطقه ای و ناحیه ای در برخورداری از شاخص های توسعه پایدار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
اهداف تحقیق :
هر تحقیق در پی دستیابی به اهدافی است. بر همین اساس ، این پژوهش در پی شناخت و دستیابی به برنامه ریزی توسعه پایدار در شهر پیرانشهر، دستیابی به میزان ارتباط مسایل مطرح در اکولوژی شهری با روند توسعه پایدار و ارایه الگوی پایداری در شهر پیرانشهر می باشد.
هدف کلی به طور مستقیم از مسئله پژوهش مشتق می شود.در واقع هدف کلی،خود مسئله پژوهش است که معلوم می دارد پژوهش چه چیزی را دنبال میکندو قصد دست یافتن به چه چیزی را دارد
در کنار اهداف کلی مطرح شده، اهداف جزی تری از جمله شناخت تراکم،ارایه کلیات برنامه ریزی توسعه پایدار برای شهر پیرانشهر و درک ارتباط مقوله های زیست محیطی ،اجتماعی و کالبدی با روند توسعه پایدار و لزوم پایداری آن، نیز قابل دستیابی است.
روش تحقیق:
اهمیت و به کارگیری روش علمی در هر نوع تحقیقی انکارناپذیر است. زیرا تحقیقاتی که در هر رشته از علوم انجام می شود، اگر از روی نظم وترتیب و اصول و قاعده نباشد، مسلما یا محقق ز ان نتیجه نخواهد گرفت یا احیانا تگر نتیجه ای را بگیرد، پس از زحمات زیاد و پس وپیش رفتهای پی در پی فراوان وخسته کننده خواهد بود
لذا با توجه به ماهیت پژوهش در راه رسیدن به هدف که همانا تحلیل توسعه فضایی شهر پیرانشهر از منظر پایداری است از روشها و متدهای زیر استفاده شده است:
مطالعات کتابخانه ای : در این روش از کتابخانه دانشگاهها، موسسات و سازمانهای مختلف و مرتبط با موضوع استفاده گردیده است. مطالعات فیش برداری و خلاصه نویسی از کتابها، جزوات، مقالات، مجلات مرتبط با موضوع و اقدامات اولیه جهت شناخت بهتر از موضوع به ویژه در نحوه تبین نظری بوده است. مطالعات میدانی: با توجه به بومی بودن نگارنده و شناخت کلی از وضع محدوده مورد مطالعه تا حدودی دارای زمینه های قبلی بوده که در حین تدوین رساله توانسته کمک مؤثری در تکمیل موضوع مورد بررسی قرار دهد. ارتباط با ادارات مختلف مانند فرمانداری، شهرداری، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش و ... تجارب رزنده ای در زمینه مطالعات میدانی در اختیار نگارنده قرار داده است.
روش تجزیه و تحلیل داده ها: برای تکمیل و بررسی بهتر موضوع و به نتیجه رسیدن مطالب آن، معمولا سعی شده است در حد امکان، اطلاعات گرد آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و دیدگاههای نگارنده در آن گنجانده شود. استفاده از امار و اطلاعات سازمان ها، بررسی و تکمیل جداول، نمودارها و نقشه های توصیف کننده وضعیت کلی شهر پیرانشهر مورد بررسی باشند. در تجزیه وتحلیل و تکمیل داده ها تأثیر بسیاری داشته اند. نرم افزارهای مورد استفاده، Arc map، Excelو Spss می باشند.
معرفی محدوده مورد مطالعه
شهرستان پیرانشهر در استان آذربایجان غربی با پهنه ی حدود 6کیلومترمربع در جنوب غربی این استان در36درجه 42 دقیقه و15 ثانیه عرض شمالی و 45دقیقه و30ثانیه طول شرقی نسبت به مدار نصف النهار گرنویچ قرار دارد.
شهرستان پیرانشهر از شمال غربی با شهرستان اشنویه، شمال شرقی با شهرستان نقده، شرق با شهرستان مهاباد، جنوب با شهرستان سردشت و از غرب با کشور عراق - حکومت اقلیم کوردستان - منتهی می گردد. شهر پیرانشهر با مساحتی حدود 632هکتار در مختصات 45درجه و 8 دقیقه طول شرقی و 36درجه و 41دقیقه عرض شمالی قرار دارد و مرکز شهرستان پیرانشهر می باشد.
