بخشی از مقاله
چکیده
یکی از راههای مهم آگاهی از فرایند انبوه سازی مسکن وتحلیل چگونگی آن استفاده از شاخص های مسکن است.این شاخصها بیانگر وضعیت کمی وکیفی مسکن از یک سو وبهبود بخش مدیریت وبرنامه ریزی مسکن از سوی دیگر برای یک افق بلند مدت است. مهمترین این شاخص ها را میتوان در بخش های رفاهی و کالبدی تقسیم بندی کرد.
دراین پژوهش ابتدا به مروری بر مفهوم و جایگاه مهمترین شاخص های رفاهی اجتماعی و کالبدی مسکن پرداخته میشود. سپس به تحلیل و رتبه بندی معیار ها بروش سلسله مراتبی ahp پرداخته میشود. نهایتا نتایج محاسبات از طریق نرم افزار سلسله مراتبی اکسپر چویس آنالیز دقیق شده و پس از آن رتبه بندی نهایی آنها انجام میشود. بنابراین پؤوهش حاضر تحلیلی توصیفی میباشد. پس ازانجام محاسبات مشخص شد که شاخص امنیت در میان معیار های رفاهی و شاخص دوام مصالح از میان معیار های کالبدی مهمترین شاخص شناخته شد.
مقدمه
در دهه های اخیر با ظهور انگاره های جدید، رشد و توسعه شهری به صورت هوشمند مطرح شده است و توسعه درون زا جزیی از آن به شمار می آید. این در حالی است که سیاست های جاری در کشور، فارغ از توجه به این انگاره ها تنها در پی پاسخگویی آنی به نیازهای جامعه است و بدین ترتیب عواقب آتی چنین تصمیماتی در رشد و توسعه شهر نادیده گرفته میشود. در همین میان قشرهایی نیز از حداقل امکانات زیستی محروم هستند.
.توجه به کمیت انبوه سازی گاها سازندگان رااز پرداختن به کیفیت وشاخص های آن غافل میسازد. حال آنکه برخورداری از حداقل شاخص های کیفی مسکن حقی آشکار برای هر خانواده در جهت زندگی آسوده تر است. در این پژوهش سعی شده است تا با برشمردن مهمترین شاخص های رفاهی و کالبدی مسکن به معرفی آنها و بررسی جایگاه و اهمیت آنها در پروژه ها پرداخته شود و سپس بروش تحلیل سلسله مراتبی AHP به رتبه بندی معیار های فرعی موثر بر این شاخص ها پرداخته میشود.نهایتا باوارد کردن داده ها در نرم افزار تحلیل سلسله مراتبی اکسپر چویس به اولویت بندی معیار ها همت گمارده شد.
بیان مسئله
مسکن به عنوان یک مکان فیزیکی سرپناه اولیه واساسی هرخانواده است که دراین سرپناه برخی نیاز های اولیه خانوار تامین میشود.لازم بذکراست که مفهوم مسکن علاوه بریک سرپناه صرف کل محیط مسکونی را نیزدربرمیگیرد که خود شامل کلیه خدمات وتاسیسات اجتماعی وتسهیلات ضروری برای بهداشت, آموزش,امنیت وزندگی آسوده تراست
هر یک ازشاخص های مذکور ازچند معیار بشرح زیر متاثر میشوند:
ا-معیارهای شاخص رفاهی واجتماعی
ا- - 1تسهیلات درمانی
ا- - 2دفع فاضلاب
ا- - 3تسهیلات آموزشی
ا- - 4تراکم خانواردرواحد
ا- - 5تراکم نفردرواحد
ا- - 6امنیت
ب-شاخصهای کالبدی
ب- - 1سطح زیربنای واحد
ب- - 3دوام مصالح
مروری برادبیات تحقیق
محمدمهدی عزیزی درسال 1384 درمقاله ای تحت عنوان تحلیلی برجایگاه ودگرگونی شاخص های مسکن شهری درایران یکی ازعوامل درونی مهم موثر بر مسکن رانگرش به شاخصهای مسکن شهری وچگونگی بکارگیری آن در برنامه های مسکن دانسته است.عزیزی بیان کرده که تبیین رابطه ی علت ومعلولی شاخصهای مسکن وسایر عوامل میتواندضمن روشن کردن علت تحولات ودگرگونیهای شاخصهای مسکن درکشور موجبات ارتقای برنامه های مسکنوتوسعه شهری را فراهم آورد.
حکمت نیاوهمکاران درسال1384درپژوهشی به بررسی و تحلیل وضعیت مسکن درشهر تفت وبرنامه ریزی آتی آن پرداختند.حکمت نیا وهمکاران دراین پژوهش به مقایسهی وضعیت مسکن شهرتفت باسایر مناطق شهری استان ونیز با سایر مناطق کشور پرداختند.
الهام امینی درسال1386 شاخص های کیفیت مسکن مناسب درمحلات شهری رابرشمرده که عدم پرداخت به آنهاامکان توفیق دربرنامه ریزی برای جزئیات آنرا تاحد بسیاری کاهش میدهد.پرداختن به محیط اطراف مسکن نیز به اندازه واحد مسکونی درتامین شرایط اجتماعی لازم میباشد
دردنیای امروز مسکن بسیاری ازجنبه های زندگی انسان راتحت الشعاع قراراده است به طوریکه بیش از درآمدخانوارها رابه خود اختصاص داده است.مردم ورفتارشان بخشی از سیستم محیطهای مسکونی میباشند بطوریکه رفتارومحیط رانمیتوان از یکدیگر جدادانست.
آرمین خطیب زاده وهمکاران درسال 1391 به ارائهی متدولوژی اولویت بندی براساس تحلیل سلسله مراتبیAHP پرداختهاند. نصیبه صمدی وهمکاران درسال1391 درپژوهشی به بررسی نقاط ضعف,قوت,فرصتها وتهدیدهای پیش روی مسکن مهر بااستفاده ازروش AHP پرداخته اند.صمدی وهمکاران در این تحقیق مهمترین تهدید را تغییر در سیاستهای بانکی ومهمترین نقطهی قوت راتجربهی زیاد نتیجه گرفتهاند.
روش انجام تحقیق
1 فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP
شاخصهای کیفی مسکن از نوع شاخصهای چند معیاره وددارای زیرشاخههای فرعی میباشند.بنابراین برای امتیازدهی وبررسی اولویت بندی ازیک روش تحلیل سلسله مراتبی با عنوان AHP استفاده شده است.
روش تصمیم گیری سلسله مراتبی یکی از پر کاربردترین ابزارهای تصمیم گیری چند معیاره می باشدکه اولین بار توسط توماس ال ساعتی در 1980 مطرح شد دامنه تنوع زمینه های استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی تاکنون بسیار گسترده بوده است.
در نهایت میتوان گفت همانطور که تصمیم گیری جزو جدانشدنی مدیریت است، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی نیز به بخشی جدانشدنی از فرآیند تصمیم گیری بدل شده است.
جدول 1 جدول مقدیر ارزشی ال ساعتی
