بخشی از مقاله
چکیده
مقوله مسکن از مهم ترین بخش های توسعه در یک جامعه است که با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی خود اثرات گسترده ای در ارائه سلامت و سیمای جامعه دارد. در این میان آنچه که بر کیفیت و کمیت مسکن تاثیر مستقیمی دارد، ویژگی های اقتصادی - اجتماعی می باشد که بازتاب حقیقی کیفیت و رفاه زندگی افراد خواهد بود موفقیت برنامههای مسکن تا حدود زیادی بستگی به کارآمدی سیاست گذاری های اقتصادی در بخش کلان دارد که به تبع بر تولید و تقاضا در بخش مسکن اثر میگذارد.
نرخ بهره وامها، هدایت اعتبارات، مالیات، تعرفهها، سرمایهگذاری دولتی و خصوصی، مالکیت از جمله شاخصهای اقتصاد کلان هستند که در موفقیت و عدم موفقیت برنامههای مسکن اثرگذارند . سرمایهگذاری دربخش مسکن معمولا 2 الی 8 درصد از تولید ناخالص ملی و 10 الی 30 درصد از تشکیل سرمایه ناخالص در کشورهای درحال توسعه را به خود اختصاص میدهد .
عدم توجه اولیه به اهمیت شاخص مسکن بخصوص در مقوله مسکن شهری و انبوه سازی گاهی سازندگان را در گیر مشکلات عدیده ی ساخت و ساز کرده و عواقب ناشی از آن حتی وجب غفلت از سایر شاخص های کیفی میگردد. نویسنده پیش از این به بررسی اهمیت و اولویت بندی دو شاخص کیفی کالبدی و رفاهی پرداخته .
با توجه به تاثیر و اهمیت غیر قابل انکار شاخص های اقتصادی بر مقوله ی مسکن در این پژوهش سعی شده عوامل موثر براین شاخص برشمرده و بروش سلسله مراتبی تحلیل گردند .نهایتا داده ها بااستفاده از نرم افزار تحلیل سلسله مراتبی و با تعیین ضریب ناسازگاری به طور دقیقتر محاسبه و نتایج نهایی از طریق این نرم افزار ارائه گردیده است. در نهایت مشخص شد که معیار نهاد مالی - وام های مسکن - از اهمست بیشتری در این میان برخوردارند.
مقدمه
اهمیت مسکن در اقتصاد ملی با مطرح شدن آن به عنوان یکی از زیربخشهای عمده اقتصاد روشن میشود. در بین تمامی بخشهای اقتصادی در جوامع توسعه یافته و یا درحال توسعه، مسکن یکی از بزرگترین حجم سرمایهگذاریهای را به خود اختصاص میدهد .براین اساس، رابطه مستقیمی میان شاخص های اقتصاد کلان با سرمایهگذاری مسکن و توسعه، سرمایهگذاری مسکن و اشتغال، سیاستگذاری مسکن و ساختار تشکیلاتی و نیز دیدگاه مسکن به عنوان یک سرمایهگذاری اجتماعی- اقتصادی- اجتماعی، تولیدی و نه مصرفی وجود دارد .افزایش سرمایهگذاری دربخش مسکن باعث افزایش سرمایهگذاری در دیگر حوزههای اقتصادی و در نتیجه افزایش تولید و اشتغال میشود.
درمقیاس ملی نیز، مسکن بر تورم، تحرک نیروی کار و بودجه دولت از طریق مالیات و یارانه تاثیر میگذارد .موفقیت برنامههای مسکن تا حدود زیادی بستگی به کارآمدی سیاست گذاری های اقتصادی در بخش کلان دارد که به تبع بر تولید و تقاضا در بخش مسکن اثر میگذارد. نرخ بهره وامها، هدایت اعتبارات، مالیات، تعرفهها، سرمایهگذاری دولتی و خصوصی، مالکیت از جمله شاخصهای اقتصاد کلان هستند که در موفقیت و عدم موفقیت برنامههای مسکن اثرگذارند . مولف پیش از این به بررسی دو شاخص کیفی کالبدی و رفاهی پرداخته .
با توجه به تاثیر و اهمیت غیر قابل انکار شاخص های اقتصادی بر مقوله ی مسکن در این پژوهش سعی شده عوامل موثر براین شاخص برشمرده و بروش سلسله مراتبی تحلیل گردند .نهایتا داده ها بااستفاده از نرم افزار تحلیل سلسله مراتبی و با تعیین ضریب ناسازگاری به طور دقیقتر محاسبه و نتایج نهایی از طریق این نرم افزار ارائه گردیده است.
پیشینه پژوهش
انسان در آرزوی سرپناه مطمئن باتوسل به انواع روشها وتکنولوژی ها سعی در بهتر کردن روند شکل گیری وتوسعهی این آرزوداشته است.
محمدمهدی عزیزی درسال 1384 درمقاله ای تحت عنوان تحلیلی برجایگاه ودگرگونی شاخص های مسکن شهری درایران یکی ازعوامل درونی مهم موثر بر مسکن رانگرش به شاخصهای مسکن شهری وچگونگی بکارگیری آن در برنامه های مسکن دانسته است.عزیزی بیان کرده که تبیین رابطه ی علت ومعلولی شاخصهای مسکن وسایر عوامل میتواندضمن روشن کردن علت تحولات ودگرگونیهای شاخصهای مسکن درکشور موجبات ارتقای برنامه های مسکنوتوسعه شهری را فراهم آورد.
حکمت نیاوهمکاران درسال1384درپژوهشی به بررسی و تحلیل وضعیت مسکن درشهر تفت وبرنامه ریزی آتی آن پرداختند.حکمت نیا وهمکاران دراین پژوهش به مقایسهی وضعیت مسکن شهرتفت باسایر مناطق شهری استان ونیز با سایر مناطق کشور پرداختند.
مردم ورفتارشان بخشی از سیستم محیطهای مسکونی میباشند بطوریکه رفتارومحیط رانمیتوان از یکدیگر جدادانست.
دولت درایران باتوجه به اصل 44 قانون اساسی از تعاونیهای مسکن حمایت ویا سرمایه گذاری مستقیم کرده است.تعاونی های مسکن مهرباحذف قیمت زمین از قیمت تمام شده به ارائه ی واحد های ساختمانی برای افراد کم درآمد اقدام نموده است.
سعیدملکی سال1389 درمقاله ای به بررسی وضعیت شاخصهای اجتماعی مسکن در شهرستان اهواز پرداخت.او دراین تحقیق نتیجه گرفته که شاخصهای اجتماعی کیفی مسکن درشهرستان اهوازطی سالهای 1345تا1385 روندی روبه رشدداشته است.
مسائل مدیریتی راکه ممکن است حداقل یکی از شاخص های آن به شاخصهای فرعی وجزئی تر تقسیم شوند مسائل سلسله مراتبی میگویند که یکی از روشهای تحلیل سلسله مراتبی فراینئ تحلیل سلسله مراتبی ahp میباشد که به تصمیم گیرنده برای تصمیم گیری بامعیارهای ذهنی ومتضاد کمک میکند.
نفیسه رادجهانبانی وپروین نادری درسال 1390 به درتحقیقی به بررسی تطبیق کیفیت محیطی درمحله های شهری بارویکرد توسعه ی پایدارپرداختند وبه منظور ارزیابی دادههاازروش ahp بهره جستند.
