بخشی از مقاله
چکیده:
فن تفسیر، شیوه ای نوین در گردشگری امروز می باشد که با هدف رمز گشایی از اطلاعات سبب می شود تا گردشگر درک درستی از جاذبه داشته باشد و درک ارزش، موجب حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی خواهد شد.
هدف از این تحقیق تحلیل نقش استفاده از فن تفسیر در احیا و حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی برای رسیدن به توسعه پایدار گردشگری است. این مقاله با توجه به نوع هدف کاربردی بوده و از روش توصیفی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. روش گرداوری اطلاعات در این پژوهش روش کتابخانه ای و تحقیق میدانی بوده و با توجه به این امر کلیه پتانسیل های مرتبط با موضوع مورد بررسی قرار گرفته اند.
در روش کتابخانه ای کلیه روایتهای مردم منطقه مورد مطالعه در مورد فرهنگ و جاذبه ها با کتابهای موجود مورد مقایسه قرار گرفت و در روش میدانی 33 روستای اطراف تالاب انزلی بعنوان منطقه مورد مطالعه قرار گرفت و در ابتدا کلیه اطلاعات مربوط به فرهنگهای سنتی و فرهنگهای مرتبط با طبیعت بصورت مصاحبه از جامعه میزبان استخراج و مکتوب شد سپس با استفاده از فرمولی با عنوان "معادله تفسیر" NPS که معادله سازمان خدمات پارک ملی و اصول پانزده گانه فن تفسیر است کلیه اطلاعات رمز گشایی شدند.
نتایج بدست آمده حاکی از آن بوده است که امروزه به دلیل انقطاع فرهنگی و از سویی دیگر مبهم بودن واژه توسعه پایدار برای جامعه بومی اگر از فن تفسیر در تورگردانی استفاده شود و همچنین این فن به جامعه میزبان آموزش داده شود سبب میشود تا میزبان و گردشگر درک درستی از جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی داشته باشند و این درک موجب پی بردن به ارزش و حفاظت از جاذبه خواهد شد که این همان توسعه پایدار در گردشگری خواهد بود.
مقدمه:
توسعه پایدار گردشگری نوعی از گردشگری است که به مدیریت تمامی منابع منجر می شود و نیاز گردشگران فعلی و جامعه میزبان را بدون به خطر انداختن نسل آینده تامین می کند. - مرادی، مریم, رحمانی، بیژن،مقاله - امروزه گردشگری پایدار در بسیاری از کشورها، به منزله نمادی از هویت فرهنگی و یکی از بخش های مهم اقتصادی محسوب می گردد. سیاستگذاران توسعه در کشورهای جهان، گردشگری را روشی مطمئن با چشم انداز روشن برای توسعه پایدار معرفی کرده اند.
فن تفسیر یک فعالیت آموزشی است که قصد دارد با استفاده از اشیای اصل، از طریق تجربه مستقیم و دست اول، و با استفاده از رسانه های گویا، معانی و روابط را آشکار سازد؛ نه اینکه صرفا حقایق خشک و داده ها را منتقل نماید. تفسیر رویکردی از برقراری ارتباط است که هدف اولیه آن ساختن معانی و آشکار سازی روابط در ذهن بازدید کننده است و نه حفظ کردن اطلاعات و ارقام
فن تفسیر با اصول پانزده گانه اش می تواند آغاز راه تازه ای برای صنعت گردشگری باشد تا با این فرایند بتوانیم الگوی واقعی گردشگری دانش محور یعنی گردشگری مدبرانه را که هدفش توسعه پایدار گردشگری است پیش ببریم.
حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی در عصر حاضر که دوران مبارزه با آلودگیهای زیست محیطی است، یک ضرورت حیاتی است. انجام چنین کاری منافع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیار زیادی را در پی دارد که به عنوان عاملی مؤثر نقش خود را در ایجاد و برقراری توسعه پایدار ایفا میکند . بهرهبرداری از منابع طبیعی گرچه آثار منفی دارد و موجب تخریب محیط زیست میگردد، امّا نمیتوان آن را متوقف نمود، بلکه باید با پذیرش نظام خاصی از اخلاقیات با آن برخورد نمود. بدینسان میتوان تا حد ممکن از وارد آوردن آسیب به محیط زیست و جاذبههای فرهنگی و طبیعی موجود در آن جلوگیری کرد.
تاکنون حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی بیشتر به عهده کشورهایی بوده که چنین ثروتهایی را در اختیار داشتهاند، ولی پس از تصویب مقاولهنامهای با عنوان میراث جهانی، شامل ثروتهای فرهنگی و طبیعی که از مرزهای سیاسی و جغرافیایی فراتر رفته و ارزش جهانی کسب کردهاند، به جوامع بینالمللی این امکان داده شده است تا در حفظ عناصر آن همکاری کنند.
محیط زیست و میراث فرهنگی و طبیعی که هدیه الهی به بشر است به عنوان اندوختهای بارور و موزهای ماندگار و زنده برای انسان تشنه و حریص است، انسان مصرفکننده، سازنده و مخربی که سالهای متمادی همزیست با آن است، و اینک بیش از هر زمان دیگر به ارزش و اهمیت آن پی برده و برای حیات خود ناگزیر به حفاظت آن است و زمانی خواهد توانست به رشد و توسعهای موزون، هماهنگ و پایدار دست یابد که با برنامهریزی های آگاهانه و عالمانه خود در حفظ و نگهداری آن بکوشد
این مقاله با تمرکز بر اهمیت احیا و تاکید بر حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی، استفاده از فن تفسیر را در رسیدن به توسعه پایدار گردشگری تحلیل می کند. تقویت و توسعه فن تفسیر در گردشگری سبب قدر شناسی به واسطه درک جاذبه و حفاظت به واسطه قدر شناسی خواهد شد.
بیان مسئله:
روند تخریب منابع طبیعی، آلودگیهای زیست محیطی، از بین رفتن آثار فرهنگی و یادمانهای تاریخی، توسعه موزون را در یک کشور به توسعه ناموزون سوق میدهد. حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی برای تعادل بخشیدن به حیات انسانها و دستیابی به توسعه پایدار و سازمانیافته، که روند تکامل تمدن بشری را در پی خواهد داشت، از چنان اهمیتی برخوردار است که یک بسیج عمومی، جهانی، دولتی و مردمی را میطلبد.
مردم باید محیطهای طبیعی و فرهنگی را به عنوان نهاد همبستگی معنوی در اجتماعات محلی خود تلقی کنند و بپذیرند که همانگونه که با انهدام و تخریب محیط طبیعی زندگی بشر به خطر میافتد، ویرانی میراث فرهنگی و تاریخی نیز زندگی معنوی ما را به مخاطره میافکند. لذا باید به دقت بر روی آثار به جایمانده از گذشتگان که امروزه ما امانتدار آنها هستیم، تأمل کنیم و آنها را بشناسیم و ضمن حفاظت، مرمت و نگهداری آنها، با ارائه طرحهای نو، در حفظ و احیا آنها بکوشیم. زیرا اگر امروزه چنین کاری انجام نشود، نسل حاضر نمیتواند چیزی را به آیندگان بسپارد.
اهداف تحقیق:
از اهداف این تحقیق تلاش برای حفظ و حراست از میراث فرهنگی و طبیعی ماست که باید به نسلهای آینده انتقال دهیم و دیگری احیا فرهنگهایی که به دست فراموشی سپرده شده است هر دو این امور از ارکانهای مهم گردشگری پایدار محسوب می شوند که لازمه رسیدن به توسعه پایدار گردشگری است. ما بعنوان یک نسل بشری موظف هستیم دارایی های فرهنگی و طبیعی را به نسل آینده منتقل کنیم و فن تفسیر یکی از این روشها برای رسیدن به توسعه پایدار می باشد.
پیشینه تحقیق:
-بک،لاری،کیبل،تد، 1994-1938 - م - در کتاب "اصول تفسیر میراث ما "اصول پانزده گانه ای را برای آموزش فن تفسیر ارائه دادند که اگر جامعه میزبان و مفسر از این اصول در ارائه اطلاعات فرهنگی یا طبیعی استفاده کند سبب می شود تا گردشگر درک درستی از ارزش موضوع داشته باشد و این درک سبب ایجاد حس حفاظت در مخاطب و میزبان خواهد شد.
سم ایچ، هم، 2013 - م - در کتاب "تفسیر ایجاد هدفمندانه یک تفاوت" می نویسد که تفسیر سبب می شود اطلاعات رمز گشایی شوند و مخاطب پی به اهمیت موضوع ببرد و این امر باعث می شود تا از آن مراقبت کند. برای اینکه بتوانیم مخاطب را ترغیب به شنیدن کنیم نکاتی را باید در نظر بگیریم که این نکات به شرح در کتاب توضیح داده شده است.
رضوانی، علی اصغر - - 1395 در مقاله ای با عنوان "حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی ضرورت توسعه پایدار" مطرح می کند میراث فرهنگی و طبیعی ما میراث جهانی محسوب می شود و ما امروزه در دهکده جهانی هستیم و از مرزهای سیاسی خارج شده ایم و برای حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی دنیا یک عزم و همت جهانی لازم است.
میراث فرهنگی و طبیعی بیانکننده پیشینه تاریخی، تمدن و فرهنگ و جاذبههای طبیعی هر کشوری است که شکلگیری و به وجود آمدن آن در طی سالیان متمادی صورت گرفته است.اینگونه پدیدهها در گذشتههای دور نیز در گوشه و کنار کشورهای مختلف جهان وجود داشته ولی مطالعات چندانی بر روی آنها صورت نگرفته و در دهههای اخیر با پیشرفتی که در همه علوم حاصل شده است پژوهشگران به اهمیت آنها پی برده و کار مطالعاتی خود را در مورد بررسی، شناسایی و معرفی آنان به جهانیان شروع کردهاند.
پژوهش در مورد چنین پدیدههایی به قدری حایز اهمیت است که یونسکو از اینگونه آثار تحت عنوان میراث طبیعی نام برده و کلیه کشورهای جهان را بر آن داشته است که در حفظ و حراست از آنها بکوشند، زیرا این پدیدههای طبیعی فقط متعلق به یک کشور خاص نیست، بلکه متعلق به کره خاکی است و کره خاکی نیز زیستگاه تمامی مردم جهان است و در صورتی که به محیط زیست آسیبی وارد شود، بازتابهای این آسیب را تمامی انسانها احساس خواهند کرد.
سوالات تحقیق:
1. آیا فن تفسیر می تواند سبب ایجاد انگیزه برای حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی برای جامعه میزبان باشد؟
2. آیا فن تفسیر می تواند سبب ایجاد انگیزه برای حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی برای گردشگر باشد؟
3. آیا بین فن تفسیر و توسعه پایدار گردشگری ارتباط وجود دارد؟
4. چگونه میتوان از طبیعت و فرهنگ با کمک فن تفسیر محاظت کرد؟
منطقه مورد مطالعه:
منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، روستای اطراف تالاب انزلی بوده است که شامل روستاهای انزلی از شمال، رشت از شرق و صومعه سرا از جنوب بوده و حدود 33 روستا مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. این محدوده شامل سه پناهگاه حیات وحش و یک منطقه حفاظت شده می باشد. پناهگاه حیات وحش چوکام،سرخانکل،سلکه، و منطقه حفاظت شده سیاه کشیم که همه در اطراف تالاب قرار گرفته است.
از میان این روستاها 3 روستا بعنوان روستای هدف انتخاب شدند. معیار انتخاب این سه روستا، بکر بودن روستا از لحاظ نفوذ فرهنگ شهر نشینی و داشتن فرهنگ و طبیعت غنی و مشترک با بیشتر روستاهای اطراف تالاب و دیگری داشتن منابع انسانی مشتاق برای آموزش فن تفسیر وگردشگری،دسترسی نزدیک به شهر و ویژگی آخر نزدیکی به مناطق حفاظت شده و حیات وحش که نیاز به حفاظت دارند بوده است.
