مقاله تحلیل و ارزیابی پدافند غیر عامل در حمل و نقل روستایی

بخشی از مقاله

چکیده

از وظایف پدافند غیر عامل کاهش آسیبپذیری و افزایش ایمنی زیر ساختهای ملی و مراکز حیاتی، حساس و مهم کشوردر مقابل تهدیدات خارجی است. راهها به عنوان بخشی از مراکز حساس هر کشور محسوب میشوند. در زمان بحران وهجوم حفاظت از جادهها، تامین ایمنی عبور و مرور استفاده کنندگان از جاده و تداوم خدمات از عمده اهداف پدافند غیرعامل در راه محسوب میشوند. در اکثر مواقع تنها شیوه ارتباطی روستاها با دیگر مناطق، راهها هستند و در شرایط بحرانی به عنوان اولین گزینه برای جابه جایی مسافر و کالا مد نظر قرار میگیرد. در این مقاله سعی بر آن است با تحلیل و ارزیابی پدافند غیر عامل در حمل و نقل روستایی ، راهکارهایی جهت کاهش تلفات جان مردم و همچنین کاهش آسیبپذیری راههای روستایی در زمان هجوم ارائه گردد.

کلید واژه: پدافند غیرعامل، راههای روستایی، کاهش آسیب پذیری راههای روستایی

-1 مقدمه
پدافند غیرعامل به مجموعه اقداماتی اطلاق میگردد که مستلزم بکارگیری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن میتوان از واردشدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد. بکارگیری اقدامات پدافند غیرعامل در کنار پدافند عامل ضروری و اجتناب ناپذیر بوده و با تامین پدافند غیرعامل میتوان با اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم از وارد شدن خسارات سنگین به مراکز حیاتی، حساس و مهم کشور جلوگیری نموده و یا خسارات احتمالی را کاهش داد. سامانه حمل و نقل
روستایی، در هنگام بروز حوادث و هجوم به عنوان شریان اصلی انتقال، وظایفی از جمله خروج سریع مردم از منطقه آسیب دیده به مناطق امن و وارد کردن نیروهای نظامی و امداد و نجات به منطقه آسیب دیده و همچنین ایمن سازی و کاهش آسیبپذیری زیرساختهای را دارد. همچنین با توجه به اینکه برای ساخت راهها و پلها بودجهی زیادی صرف شده باید در هنگام طراحی و اجرا، حفظ و اختفاء آنها در هنگام بروز حملات مد نظر قرار گیرد.

-2 پدافند غیرعامل در حمل و نقل روستایی

1-2 ماموریتهای پدافند غیر عامل کشور
پدافند غیرعامل کشور دارای ماموریت های زیر می باشد:

-کاهش آسیب پذیری و افزایش ایمنی زیر ساختهای ملی و مراکز حیاتی، حساس و مهم کشور در مقابل تهدیدات خارجی و با تاکید بر ایجاد عزم ملی و باور عمومی جامع از طریق فرهنگ سازی، سیاست گذاری، طرح ریزی، برنامه ریزی راهبردی، تدوین ضوابط، دستورالعمل های تخصصی، افزایش آستانه تحمل ملی در برابر تهدیدات و افزایش هزینه تهاجم دشمن با قابلیت هدایت بخش های کشوری و لشکری در جهت رعایت اصول پدافند غیرعامل و نظارت بر اجرای آن.

-اداره امور مردم و تداوم خدمات در شرایط جنگ و تسهیل کننده و استمرار بخش خدمات عمومی در شرایط تهدید دشمن.

-تعامل سازند و پیش برنده با بخش های کشوری و لشکری در خصوص اعمال تدابیر دفاعی امنیتی و نهاد سازی دکترین پدافند غیر عامل مدیریت بحران و دفاع غیر نظامی و نظارت و حصول اطمینان از اجرا.

-بررسی شناخت محیط و تدوین راهبردها، سیاست ها، خط مشی ها، ضوابط دستور العل های عمومی و تخصصی در زمینه پدافند غیر عامل و نظارت بر اجرای آن.

-مدیریت بحران ناشی از جنگ[1]

2-2 پنج حلقه استراتژیک واردن - five strategic rings of warden -

در سال 1988 سرهنگ هوایی بازنشسته، جان واردن - col. John warden - کتابی را تحت عنوان نبرد هوایی را تهیه وتدوین و منتشر نمود. در تئوری واردن که به تئوری 5 حلقه استراتژیک واردن مشهور گردیده، مراکز ثقل یک کشور شاملپنج حلقه مشروحه ذیل بوده و دوایر متحدالمرکزی میباشند که در مجموع ساختارهای اصلی قدرت یک کشور را تشکیل می دهند، در تئوری مذکور مراکز ثقل یک کشور همانند اعضا یک بدن قلمداد گردیده و در صورت انهدام هر یک از حلقه های یاد شده پیکر و کالبد کشور مورد تهاجم و فلج گردیده و قادر به ادامه این فعالیت نحواهد بود.
-حلقه اول، رهبری ملی - national leadership -

-حلقه دوم، محصولات کلیدی - key production -

-حلقه سوم، زیر ساخت های حمل و نقل - infrastructures -

-حلقه چهارم، جمعیت مردمی و اراده ملی - population & people will -

-حلقه پنجم، نیروهای عملیاتی - - 2 - - field forces

3-2اهداف حمل و نقل جادهای در زمان وقوع بحران

در زمان بحران و هجوم حفاظت از جادهها، تامین ایمنی عبور و مرور استفاده کنندگان از جاده و تداوم خدمات از عمده اهداف پدافند غیرعامل در جاده محسوب میشوند. سیستم حمل و نقل و شبکه مواصلاتی هر کشور مانند اندام حرکتی - دستوپا و استخوان و عضلات - بدن یک انسان محسوب میشود و با انهدام این مراکز خطوط مواصلاتی کشور مورد تهاجم قطع گردیده و امکان حمل و نقل، کمک رسانی و پشتیبانی سلب می شود.

1-5-2  حفاظت و نگهداری از جادهها

یکی از وظایف پدافند غیر عامل کاهش آسیب پذیری و افزایش ایمنی زیر ساختهای ملی و مراکز حیاتی، حساس و مهم کشور در مقابل تهدیدات خارجی است، و همانگونه که قبلاً اشاره شد راهها جزء مراکز حیاتی و همچنین جزئی از سرمایه ملی هر کشور محسوب میشود. موارد زیادی جهت حفاظت از جادهها در برابر هجوم باید رعایت شود.برای حفاظت از جادهها در ابتدا طراحی مسیر طبق آییننامه طرح هندسی راههای ایران نشریه 415 انجام شود و روشهای پدافندغیرعامل و موارد خلاقانه جهت امنیت بیشتر جاده برای استتار پلها، دهانه تونلها و ... بکار گرفته میشود.

2-5-2  حفاظت از جان مردم

با ارزشترین سرمایه و موجودیت ملی هر کشور نیروی انسانی است. ایمنی استفاده کنندگان از جاده نیاز به پایداری جاده و مستحدثات واقع در حریم، اطلاع رسانی از وضعیت جاده به کاربران و رعایت نکات طرح هندسی مسیر دارد. همچنین آمادگی نیروها و در نظر گرفتن جادههای از قبل پیشبینی شده در صورت تصمیم به تخلیه اضطراری روستا باعث کاهش تلفات انسانی میشود.

3-5-2  بازگشایی مسیر و تعمیر مستحدثات آسیب دیده

استمرار خدمات و ورود نیروهای نظامی، امداد و نجات به منطقه آسیب دیده یکی از وظایف حمل و نقل جادهای در هنگام هجوم دشمن میباشد.