بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق بررسی شرایط شکل گیری فرسودگی جسمی در معضلات خانوادگی بلندمدت در میان زنانی است که به عنوان خانه دار در مراکز اقامتی شهر مشهد به کار مشغولند. برای بررسی این موضوع مولفان با اتخاذ رویکرد کیفی به انجام مصاحبه های تفصیلی با 18 نفر از این زنان در هتل ها و هتل اپارتمان های مختلف نمودند. متن مصاحبه ها روش نظریه زمینه ای و نیز به کمک نرم افزار MAXQDA تحلیل شد. حاصل کار یافتن مقولات باز، محوری و مقوله هسته ای - انتخابی - بود. این مقولات در یک مدل نظری در کنار یکدیگر انسجام یافتند. در مدل نظری به دست آمده شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، و نیز راهبرد ها و پیامدهای دشواری های جسمی و خانوادگی به وجود آمده مورد تحلیل قرار گرفته است.
-1 بیان مسئله
بخش مهمی از زنان شاغل جامعه ما زنان سرپرست خانوار هستند. زنان سرپرست خانوار از وجود مرد نان آور بی بهره هستند. در برخی موارد مرد خانواده به دلایل گوناگون - فوت، طلاق، زندان و ... - غایب است و در موارد دیگر هم مرد خانواده در زمینه رفع نیازهای مادی خانواده نا توان یا کم توان است - بیماری، مخارج بسیار بالای خانواده به دلایل خاص و ... - . اغلب این خانواده ها دارای مشکلات فراوان هستند، به گونه ای که فزونی این گروه از زنان به صورت یک مشکل اجتماعی مطرح می شود - خسروی، زهره 1378، به نقل از: تاتینا بلداجی، ام لیلا، فروزان، آمنه و رفیعی، حسن، . - 1390 خانه داران مراکز اقامتی در شهر مشهد که دارای ده ها مراکز اقامتی رسمی و غیر رسمی می باشد.1، قشر بزرگی از کارگران ساده را تشکیل می دهند که عموما زن هستند و در بسیاری از موارد سرپرستی خانواری را بر عهده دارند.
تحقیقات قبلی نشان داده اند که اشتغال این زنان در مجموع کمک زیادی با استقلال اقتصادی و جلوگیری از به وجود آمدن فقر مطلق در میان آنان دارد - برادران و دیگران، 1393؛ نوغانی و دیگران، 1394، برادران و اصغرپور، . - 1393 از سوی دیگر می دانیم که در غالب این مراکز اقامتی کیفیت زندگی شغلی این خانه داران پایین است و دشواری های مربوط به نوع شغل و نیز شرایط استخدامی موجب می شود که در ایفای نقش های خانوادگی خود مانند نقش مادری و نیز نقش همسری دچار مشکل شوند.
چنین شرایطی را تحقیقات قبلی گرانباری نقش و نیز تضاد نقش نامیده اند - برادران و اصغرپور، 1393؛ برادران و دیگران، . - 1393 همچنین یافته های بسیاری نشان داده اند که تعارض نقش با متغیرهایی مانند اضطراب و تمایل به ترک کار رابطه قوی دارند - هوس2و لیرتزمن 3و ریزو 4،. - 1970 همچنین برخی یافته ها نشان می دهند که زنان در هنگام مقابله با تضاد های موجود در کار، بیشتر از تضاد احتراز می کنند و کمتر به تسلط بر آن روی می آورند - برور5و -1 در شهر مشهد حدود 117 هتل و 245 هتل آپارتمان ثبت شده وجود دارد این آمار از سایت ایران هتل آنلاین استخراج شده است.
به طور حتم تعداد زیادی هتل آپارتمان ثبت نشده نیز در شهر مشهد وجود دارد. مایکل6و وبر7،. - 2002 از سوی دیگر بر اساس یافته های دیگر تحقیقات، تضاد نقش شاغلان می تواند بر رضایت مشتریان نیز تاثیر منفی بگذارد - ساهادف8و سشانا9و پورانی. - 201410 در این مقاله به تحلیل کیفی شکل گیری فرسودگی جسمی و معضلات خانوادگی بلندمدت ناشی از کیفیت زندگی شغلی پایین خانه داران زن مراکز اقامتی پرداخته شده است. به همین منظور از مصاحبه های میدانی و کیفی انجام شده با این زنان استفاده و تحلیل های با الگوی نظریه زمینه های به انجام رسیده است. اهمیت این موضوع در رابطه قوی کیفیت زندگی شغلی با تعهد عاطفی شخص به سازمان - چان11 و وایت12، . - 2007 همچنبن تاثر آن بر امنیت شغلی و تعهد کاری است - محمد نور13 و ادلی عبداالله14،2012؛ چان هانگو15 لاولر16و یلی17، . - 2007
-2 پیشینهی تجربی
با این که در پژوهش های کیفی محقق باید ذهن باز و بدون سوگری وارد میدان شود، و پیش داوری های ذهنی خود را در فرایند تحقیق دخالت ندهد - گلیزر و استراوس، 1967، استراوس و کوربین، 1998، به نقل از فراهانی و عریضی، - 233:1384 اما از سوی دیگر محقق نمی تواند بدون توجه به انباشت دانشی که در حوزه تحقیق او صورت گرفته است کار خود را آغاز کند. تجربه های پیشین می توانند پنجره جدید برای بهتر مشاهده کردن و بهتر پرسیدن به روی محقق باز کند. از این رو مولفان معتقدند حتی در پژوهش های کیفی هم لازم است محقق، با اجتماع محققان حوزه مورد نظر و آثار آنان آشنا باشد. در جدول 1 برخی از مهمترین نکات چند پژوهش انجام شده در این حوزه در ایران ارایه شده است.
