بخشی از مقاله
چکیده
هدف از برنامه استراتژیک برای فناوری اطلاعات در یک سازمان دولتی - ازجمله ثبت احوال - حرکتی است برای اینکه آن سازمان شرح ماموریتی دقیق و مشخص در چگونگی توسعه و استفاده و اعمال فناوری اطلاعات در قلمرو کاری خود داشته باشد.
این پژوهش در راه بررسی محیط داخلی وخارجی و تدوین راهبرد های مدیریت فناوری اطلاعات با استفاده از روش SWOT در ثبت احوال استان تهران، در ابتدا به بررسی ومفاهیم این حوزه می پردازد وسپس با روش تحقیق توصیفی- اکتشافی و طراحی پرسشنامه های باز وبسته از طریق مدیران و خبرگان و کارشناسان یکسری راهبردهای پیشنهادی را پیشنهاد می کند، جایگاه مدیریت فناوری اطلاعات را در ماتریس موفقیت وارزیابی مشخص می نماید، با بهره گیری از جایگاه سازمان در این ماتریس راهبردهای پیشنهادی متناظر با آنرا توصیه می کند و درنهایت به نتیجه گیری و توصیه به دیگر پژوهشگران می پردازد.
بر اساس این پژوهش مدیریت فناوری اطلاعات ثبت احوال استان تهران مطابق با ماتریس ارزیابی موفقیت و اقدام استراتژیک، در جایگاه راهبردهای محافظه کارانه قرار میگیرد و راهبردهای اکتشافی متناظر با این استراتژی برقراری برنامه ای جامع و ایجاد تسهیلات لازم جهت دسترسی آنلاین آسان و به روزو ایجاد هویت الکترونیکی،بکارگیری متخصصین کارآمد واستفاده از نظرات گروهی برای جلوگیری از اعمال سلیقه شخصی و همچنین توجه به آموزش و پزوهش،تحقیقات و برون سپاری خدمات می باشد.
-1مقدمه
ازعمر فناوری اطلاعات در جهان شاید بیش از سه دهه نمی گذرد و هرچه آشنایی و تسلط ملت هانسبت به این پدیده بیشتر می شود،درجه اهمیت آن بیشتربیشتر هویدا می گردد.فناوری اطلاعات و نقش آن در سایر زمینه ها از جمله مدیریت، در حوزه فناوری قرار دارد اما تفاوت آن با فناوری های عصر صنعت، سرعت در تغییر و انعطاف پذیری آن است.حرکت دادن سازمانهای دولتی نیز برای استفاده از فناوری اطلاعات و در پیش گرفتن استراتژیهای مناسب ضروری است اما همگانی کردن این بهره برداری و جریان دادن سیال اطلاعات در بدنه حاکمیتی و روابط بین مردم و دولت از اولویت های بعدی است. در کشور ایران که سهم عمده بودجه در اختیار بخش دولتی است شاید تدوین استراتژیهای صحیح در بخش دولتی نسبت به سایر کشورها از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
امروزه اهمیت فناوری اطلاعات برکسی پوشیده نیست و تمامی صاحبنظران در این زمینه وتواناییهای بالقوه و بالفعل آن و کاربردهای وسیع فناوری اطلاعات درتمامی زمینه ها ازجمله آن حوزه مدیریت اتفاق نظر دارند.نمادهای کاربردی فناوری اطلاعات همچون:شبکه های کامپیوتری ،اینترنت ، اینترانت، وب سایتها، پست الکترونیک و ایمیل ها، مولتی مدیاو...واین قبیل نمونه ها باعث دگرگون ساختن سازمانها وایجاد تحولی شگرف در ساختار سازمانها شده است و هرچه زمان روبه جلو می رود ضریب نفوذ وکاربری این فناوریها و تغییر وتحولات این حوزه بیشتر آشکار می گردد.
اهمیت در این حوزه زمانی آشکار می شود که با بکارگیری قوت ها وفرصت و مرتفع ساختن ضعف ها و تهدیدها ی حوزه فناوری اطلاعات و بکارگیری هرچه بیشتر این فناوری در سازمانها فضای کار رقابتی ایجاد شده است که اگرسازمانی نسبت به آن بی توجه باشد بیم آن می رود که رقبا به مزیتهای رقابتی قابل توجهی دست یافته و موقعیت سازمان را در کسب وکار مربوطه به خطر بیندازندبا توجه به موارد فوق ضرورت دارد هر سازمان با ایجاد تفکری استراتژیک وجامع و با بینشی وسیع از اوضاع محیط داخلی و خارجی جایگاه سازمان خود را نسبت به دیگر رقبا درک کرده و در راستای اهداف خود با استراتژی مناسب گام بردارد.
موسسات دولتی نیز همچون سایر قسمتهای دیگر اجتماع از تاثیر فناوری اطلاعات برکنار نیستند.تمامی سازمانها در ابتدا یک منحنی صعودی و دوره رو به رشد در طول عمر فناوری اطلاعات قرار دارند.از آنجاییکه جوهره پیشرفت، بروز اطلاعات جدید و خلق وانتقال دانش می باشد .به هرشکل که باشد بروز تحولات ناشی از فناوری اطلاعات سازمانهای دولتی را به طور اساسی واجتناب ناپذیر دچار تغییر خواهد کرد.
ولی این به آن معنا نیست که این سازمانها کنترلی بر سرنوشت خود ندارند و به عکس باید این سازمانها برای مواجهه با این تغییرات و به کنترل در اوردن آنها برنامه ریزی کنند واستراتژیهای مناسب وجامعی را انتخاب کنند.سازمان ثبت احوال با توجه به اینکه تنها ارگانی است که صدور و کنترل مدارک هویتی و آمار جمعیتی نزدیک به 75 میلیون ایرانی را به عهده دارد، در زمره سازمانهایی قرار دارد که فناوری اطلاعات و تغییرات آن می تواند تاثیرات مستقیمی روی خدمات ناشی از این سازمان راداشته باشد .
علیرغم حرکت دستگاههای دولتی به سوی دولت الکترونیک، و استفاده گسترده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در لایه های مختلف سازمانی، کاربرد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی کمتر با رویکرد استراتژیک صورت می گیرد. بنابراین، مسئله اصلی این پژوهش پاسخ به این نگرانی مدیران سازمان است که راهبردهای مناسب برای مدیریت استراتژیک فناوری های اطلاعاتی کدامند؟
پژوهش های گوناگونی در رابطه با فناوری اطلاعات برروی شرکتها وسازمانهای مختلف انجام گرفته، نشان می دهد که طی سالهای گذشته مساله استراتژی فناوری اطلاعات پر اهمیت ترین موضوع از نظر مدیریت این سازمانها بوده است - - Turban & Ephraim, 2008 استراتژی فناوری اطلاعات را می توان به عنوان یک استراتژی وظیفه ای در سطح سازمان عنوان نمود که مانند سایر استراتژیهای وظیفه ای مثل :استراتژیهای فروش، تحقیق وتوسعه، تولید، منابع انسانی و....
استراتژی فناوری اطلاعات باتوجه به جهت حرکت سازمان و نیازها وتقدم ها وترجیحات لحاظ شده در آن، چارچوب کلی حرکت در جهت برآوردن این نیازها با استفاده از فناوری اطلاعات بیان می دارد. - . - Ward, 1995 فناوری اطلاعات به عنوان رکن اساسی یک سازمان دولتی بوده و نقش محوری در توسعه نظام خدمات و پیشرفت جامعه ایفا می کند.عوامل مؤثربر تدوین استراتژی های مدیریت فناوری اطلاعات در یک سازمان دولتی کمک می کند تا در محیط رقابتی در سطح کشور بتواند با پیروی از استراتژی های مناسب در راستای تحقق اهداف خود حرکت کند.اهمیت این پژوهش همین بس که نتایج آن می تواند:
-1زمینه اجرای مدیریت استراتژیک فناوری اطلاعات در سازمان را فراهم سازد.
-2به کاربرد رقابتی فناوری اطلاعات در سازمان کمک می کندوباعث ایجاد مزیت رقابتی گردد.
-3نگرش سنتی مدیران نسبت به فناوری را دگرگون می سازد و باعث ارتقا دانش سازمانی در حوزه مدیریت استراتژیک گردد.
-4سازمان می تواند جایگاه استراتژیک خود را در محیط شناسایی کندو عملیات سازمانی با جهت گیری استراتژیک هماهنگ گردد.
