بخشی از مقاله
چکیده
جموعه تصمیمها و اقدامات مدیریتی که عملکرد بلندمدت یک شرکت را تعیین میکنند مدیریت استراتژیک نام دارد و عبارت است از بررسی محیطی داخلی و خارجی، تدوین استراتژی یعنی برنامه ریزی بلند مدت یا استراتژیک، اجرای استراتژی، ارزیابی و کنترل. و در حال حاضر مدیریت استراتژیک تا آنجا تکاملیافته است که اولین ارزش و اولویت آن کمک به سازمان برای فعالیت موفق در محیطی پیچیده و پویاست و یک استراتژی عبارت است از طرح جامع و مادر شرکت که نشان میدهد شرکت چگونه به مأموریت و اهداف دست مییابد. استراتژی مزیت رقابتی را حداکثر و کمبودهای رقابتی را حداقل میکند و مطالب فوق به این معنی است که شرکت ها باید به انعطافپذیری استراتژیک برسند یعنی توانایی تغییر از یک استراتژی به استراتژی دیگر و یک سازمان برای دستیابی به این ویژگی باید به یک سازمان یادگیرنده - پویا - تبدیل شود که این خود بستگی به نوع تدوین و برنامهریزی استراتژیک دارد.
-1-1 مقدمه
در نگرش سنتی مدیریت، برنامهریزی نقطه شروع تمامی حرکتهاست و آن را اساسیترین وظیفه مدیریت نامیدهاند و برنامهریزی استراتژیک یک موضوع پیچیده است، اغلب هر کسی در رابطه با آن در سازمان صحبت میکند و برای این کار چند مورد پیشنهاد شده است:
-1 قبل از کار کردن روی مأموریت " دیدگاه " و " ارزشها " دوباره فکر کنید.
-2 اندازه عملکرد برنامهریزی را حداقل کنید و آن را از امور مالی دور نگه دارید.
-3 گسترش سطح و تعداد افراد درگیر در فرایند
-4 همه ساله استراتژی را توسعه ندهید
- 5 بحثهای استراتژی را روی سؤالات عمیق متمرکز کنید نه بر داده های تحلیلی - علی احمدی، - 3: 1388 در این مبحث به دستاوردهای محققین در زمینه سوابق برنامه ریزی و مروری بر روشها و غالب برنامه ریزی و سیر تکامل آنها طی دوران مختلف خواهیم داشت از طرف دیگر توالی موضوعات مطروحه به معنی منسوخ شدن روشهای قدیمی نیست بلکه حاکی از جنبه های تکاملی است که در قالب شیوههای تلفیقی و ترکیبی نیز میتوان از آنها بهره برد .
-2-1 سیر تکامل برنامه ریزی
برنامه ریزی در سیر تکاملی خویش دستخوش تحولات بسیار قرار گرفت که طی سه دوره قابل تفکیک است، گذر از دوره محصول گرایی در قرن نوزدهم میلادی به دوره بازار گرایی و نهایتاً دوره ی فراصنعتی، باعث رشد برنامه ریزی روشها و انواع آن نیز متناسب با نیاز هر دوره متحول میشود. جهت مرور اجمالی بر هر یک از این دوره ها و نیز روشهای متداول برنامهریزی رویکردهای رایج در امر برنامهریزی مطرح میشوند که شامل:
-1 دوره ی محصول گرایی
-2 دوره ی بازار گرایی
-3 دوره ی فراصنعتی می باشد
ایجاد ارزشها: تدوین استراتژی در شرکتی مطلوب اخلاق و ارزشهای کاری، موضوعاتی هستند که امروزه به صورت گسترده، به لحاظ رسواییهای متعددی که در اقدامات غیراخلاقی و غیرقانونی بخش مدیران وجود دارند مورد توجه قرار میگیرند، در سال 2002 سربینز اکسلی1به جریان افتاد که براساس آن علناً شرکتهای موجود ملزم به آشکار نمودن دستورالعملهای اخلاقی گردیدند که مورد حمایت شرکت مدیرعامل و کارمندان ارشد مالی بودند، رضایت یک دلیل برای بنیانگذاران و مدیران، به منظور درک ارزشها و رفتارهای اخلاقی است، هرچند که جنبههای عملی و رضایتبخشی برای فرایند اصول اخلاقی مدیریت فعال در سازمان های کارآفرین، شامل هدایت کاری در زمینه یک سطح بالاتر از اعتماد میان سهامداران وجود دارند.
اصول رفتاری اخلاقی است که منطبق بر اصول وجدانی و ارزشها، اصول اخلاقی، کسب و کار، فرآیند تدوین و عملی ساختن روابط کاری است که منطبق با این اصول اخلاقی میباشند. بسیاری از شرکتها، برنامه های رسمی اخلاقیات را طراحی مینمایند که شامل تدوین یک دستورالعمل اخلاقی هستند، از ابتدای قرن 21 بسیاری از شرکتها دارای منشور اخلاقی، اصول اخلاقی سازمان یا مدیریت بر مبنای ارزشها بوده اند.
این تحقیق منافع استراتژی کلیدی را برای کسب و کارهایی که دارای برنامههای اخلاقی میباشند مشخص نموده است.
· ایجاد وفاداری در کارمندان، کاهش هزینههای استخدام آموزش و پرورش
· کاهش دزدی و سایر فعالیتهای بر ضد شرکت
· هدایت فروشندگان و ایجاد وفاداری در مشتریان
· ایجاد حسن نیت در جامعه از طریق پرداخت مالیات بر سود و ایجاد ائتلافهای استراتژیک
· جذب متقاضیان کیفی با حداقل سرمایهگذاری در استخدام
· حفظ ارتباط با فروشندگان وفادار، کاهش خسارت به عرضه کنندگان و جلوگیری از افزایش هزینه های غیر مترقبه
تمام اقدامات و نتایج فوق مؤلفههای مهمی برای فرآیند ایجاد کسب و کار جدید میباشند، به طور خلاصه تحقیقات نشان میدهد این شرکتها میتوانند سود رقابتی را از طریق مدیریت مناسب اصول اخلاقی کار، و یا مدیریت برای ارزشهای شرکت که گاهی به آن اطلاق میگردد به دست آورند.
تحقیق در عمل: یک مطالعه تطبیقی در مورد اصول اخلاقی کارکنان و مدیران - .گاندی، رکیکول، 1388؛ - 164
استراتژی هدایتی
از آنجا که هر واحد تولیدی یا خدماتی باید از یک استراتژی در سطح بنگاه پیروی کند تا موقعیت رقابتی اش را تحکیم بخشد. هر شرکت باید در مورد این که میخواهد رشد کند یا خیر تصمیمگیری کند. لذا استراتژی هدایتی یک شرکت که از سه جهتگیری کلی به سمت رشد - که اصطلاحاً استراتژی های اصلی نامیده میشود - تشکیل میشود:
· استراتژی های رشد، فعالیتهای شرکت را توسعه می دهند.
· استراتژیهای ثبات تغییری در فعالیت های فعلی شرکت نمیدهند.
· استراتژی کاهش، سطح فعالیتهای شرکت را کاهش میدهند.
هر یک از این استراتژیها خود به چند استراتژی دیگر قابل طبقه بندی میباشند که در نمودار زیر به آنها اشاره شده است.
نمونه ای از استراتژی وظیفه ای و انتخاب استراتژیک در تدوین استراتژی
150 سال است که شرکت چرچ اند دو وایت سهم بازار خود را به اتکای نام تجاری محصولاتش که در % 95 خانههای آمریکایی یافت میشوند، ساخته و حفظ کرده است. با این حال اگر از هر فردی متوسط سؤال میکردید که این شرکت چه چیزی تولید میکند عده کمی میتوانستند به این سؤال پاسخ بدهند. اگرچه چرچ اند دو وایت نامی آشنا برای خانوارها نیست، اما جعبه نارنجی رنگ همه جا حاضر با نام تجاری - آرم اند همر - این شرکت که حاوی جوش شیرین نانوایی است در سراسر شمال آمریکا گل کاشته است اندکی پس از معرفی این محصول در سال 1878، آرم اند همر به عنوان کالای اساسی قفسههای فروشگاهها را پر کرد زیرا مردم علاوه بر مصرف آن در نانوایی، در شستوشو، گندزدایی و شستوشوی دندان از آن استفاده میشود.
پس از اینکه شرکت اخبار مربوط به این مردم همه جا به دنبال آرم اند همر همسر میگردند، اقدام به تبلیغ این مطالب کرد که از این محصول نه تنها در نانوایی بلکه در گندزدایی هم میشود استفاده کرد، کافی است که جعبه آرم اند همر را به صورت - در باز - داخل یخچال بگذارد. در یک اقدام بازاریابی درخشان، شرکت به مشتریان خود پیشنهاد کرد که آن محصول را بخرند و دور بریزند یعنی با خالی کردن یک جعبه از آن داخل ظرفشویی آشپزخانه میتوان آن را ضدعفونی کرد. و شرکت به این اقدام هم بسنده نکرد و در پودرهای شوینده، دئودرانت و خمیر دندان مورد استفاده قرار گرفت و شرکتهای زیادی از آن استفاده کردند. میتوان گفت که این رشد محصول نهایتی ندارد و پایانی برای خوش نامی این محصول - آرم اند همر - وجود ندارد. و این نمونه بسیار خوبی از استراتژی وظیفهای و تدوین استراتژی میباشد.
برنامه ریزی و بودجه بندی
یکپارچه سازی روش ارزیابی متوازن با فرآیندهای برنامهریزی و بودجهبندی سازمان، برای ایجاد یک سازمان استراتژی محور، حیاتی است. اکثر سازمان ها از بودجه به عنوان سیستم مدیریت اصلی خود جهت مدیریت اصلی خود جهت برپایی اهداف، تخصیص منابع و بررسی عملکرد، استفاده میکنند و هنوز بیش از نیمی از شرکتهای مورد مطالعه ما اعلام کردهاند که فرآیندهای بودجهبندی و ارزیابی عملکرد آنها به طور مجزا از فرآیند برنامهریزی استراتژیک اجرا میشود.
