بخشی از مقاله
چکیده
محدوده مورد مطالعه در پهنه ساختاری سنندج-سیرجان در شمال شهرکرد و در مجاورت روستای هوره واقع شده است.در این پژوهش ماسه سنگهای با سن ژوراسیک به منظور تعیین فاصله منشاء مواد سازنده با حوضه رسوبی با استفاده از روش نزدیک ترین همسایه به بررسی الگوی فضایی نمونههای مورد مطالعه قرار گرفتهاند.با توجه به نتایج میزانR بین 0/8 تا /06ٌمحاسبه گردید که بیانگر خوشهای شدن بافت در نمونههای مورد مطالعه میباشدکه خود از روند خوب متوسط تا خوب پیروی کرده که به نوعی بیانگر این موضوع میباشدکه منطقه منشا این ماسه سنگها در فاصلهی نزدیکی از محل رسوبگذاری آنها قرار گرفتهاند.
مقدمه
در بررسیهای پتروگرافی، بافت یکی از ویژگیهایی است که میتواند اطلاعات مهمی درمورد فرایندهای فیزیکی تاثیرگذار بر نحوه شکلگیری سنگ را مشخص نمایند. به همین دلیل پارامترهایی مانند اندازه و شکل دانه اندازهگیری میشوند. الگوی فضایی بلور در سنگ یک ویژگی مهم میباشد که به بررسی آرایش دانهها میپردازد
آرایش دانهها به چگونگی ارتباط بین بلورها بر اساس فرایندهای فیزیکی میپردازد.بوضوح نشان داد که آرایش دانهها در رسوبات به شدت تحت تاثیر ترکیب شیمیایی بلورها، تخلخل، نفوذپذیری و نیروی چسبندگی بلورها میباشد. در این پژوهش به مطالعه الگوی فضایی بلورهای کوارتز ماسه سنگهای منطقه هوره پرداخته شده تا نوع و فرایندهای تاثیرگذار بر آرایش بلورها معرفی گردند.
زمین شناسی منطقه
منطقه هوره از توابع بخش سامان، در شمال شهرکرد در استان چهارمحال وبختیاری واقع شده است . این روستا از شمال غربی به کوه اوزون داغ محدود میشود. ارتفاع این روستا از سطح دریا19 00متر است و دارای واحدهای رسوبی و آتشفشانی بوده که در حاشیه شرقی رودخانه زاینده رود گسترش دارند. منطقه مورد مطالعه عمدتا متشکل از طبقات ماسه سنگی، سیلت سنگ، شیل، کنگلومرای درون سازندی و سنگ آهک با رنگ عمومی سبز متمایل به خاکستری تا سبز زیتونی است. اما در برخی رخنمونها برخی از طبقات ماسه سنگی، کنگلومرایی دارای رنگ قرمز تا قهوه ای هستند. این واحدها دارای سن ژوراسیک بالایی بوده - قاسمی، 85َ - 1 و فاقد آثار دگرگونی مشخصی هستند.
شکل1 :تصویر ماهواره ای ازمنطقه مورد مطالعه که در شرق رودخانه زاینده رود قرار دارد.
روش مطالعه
به منظور انجام این پژوهش بعد از نمونهبرداری و مطالعات صحرایی از نمونههای برداشت شده مقاطع نازک تهیه شد. مقاطع نازک توسط میکروسکوپ پلاریزان جهت تعیین ترکیب کانیشناختی و روابط بافتی ماسهسنگها مورد مطالعه قرار گرفتند، در ضمن مطالعات میکروسکوپی از مقاطع نازک عکسبرداری انجام گرفت و جهت تعیین پارامترهای الگوی فضایی بلورهای کوارتز بر روی تصاویر مشخص شده، خصوصیات بلورها مانند طولهای محوری کوتاه و بلندشان، با استفاده از نرم افزار آنالیز تصویر اندازهگیری شد.
پتروگرافی
بررسی سنگ شناسی ماسهسنگهای منطقه هوره نشان میدهد که ترکیب این ماسهسنگها مطابق طبقه بندی - - Folk, 1974 در ردهی لیتارنایت تا ساب لیتارنایت قرار میگیرند.این ماسهسنگها به شدت تکتونیزه هستند و شواهدی از دگرشکلی را بلورهای سازنده سنگ دارا میباشند. بطوریکه در این سنگها ذرات کوارتز به صورت بی شکل، زاویه دار، با گردشدگی کم دارای خاموشی موجی میباشدو به صورت ساب گرین ونئوگرین با منشا دگرشکلی مشاهده میشوند. همچنین فلدسپات و پلاژیوکلازها به صورت ریز تا متوسط دانه در متن حضور دارند که دارای ماکل کارلسباد و پلی سنتتیک هستند که گاهی سریزیتی شدهاند. از کانی های دیگر موجود در این ماسهسنگها میتوان به زیرکن، تورمالین،اسفن و تیغکهای مسکویت اشاره کرد. سیمان این ماسهسنگها کربناته تا هماتیتی میباشند. خرده سنگ های دگرگونی در این ماسهسنگها از سنگهایی نظیر شیست و گنیس بوده که بخصوص در لیتارنایتها فراوانند.
شکل - A:2 تصویر میکروسکوپی از پلاژیوکلاز - - Plg و کوارتزتک بلورین - - QZ، - Bتصویر میکروسکوپی کوارتز نئوگرین - - QZ،چرت - - Ch،سیمان کربناته - - Cal، - Cتصویر میکروسکوپی کوارتز - - QZ،قطعات گنایس - - G،چرت - - Cal، - Dتصویر میکروسکوپی کوارتز - - QZ،قطعات گنایس - - G،سیمان کربناته - - Cal
تعیین الگوی فضایی بلورها
در روش جرام و همکاران - Jerram et al ., 1996 - برای اندازهگیری SDP بلورها در مقاطع نازک از روش فاصله نزدیکترین همسایه - Nearest Neighbour Distance or NND - استفاده میشود.
نسبت میانگین فاصله نزدیکترین همسایه برای نمونه مورد مطالعه به میانگین فاصله نزدیکترین همسایه در نمونه فرضی جهت توصیف آرایش فضایی جمعیت مورد مطالعه به کار میرود
