بخشی از مقاله
چکیده
هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه بین ناگویی هیجانی، احساس تنهایی با اعتیاد به تلفن همراه در دانشآموزان دختر بود. این پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشآموزان دختر دوره اول متوسطه شهر اهواز در سال تحصیلی 1395-1396 نفر بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 100 نفر انتخاب و پرسشنامههای ناگویی هیجانی، احساس تنهایی و اعتیاد به تلفن همراه را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده های آزمون های میانگین و انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. یافتهها نشان داد که بین ناگویی هیجانی با اعتیاد به تلفن همراه در دانشآموزان دختر رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. بین احساس تنهایی با اعتیاد به تلفن همراه در دانشآموزان دختر رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که مدل رگرسیون 75/5 درصد تغییرات »اعتیاد تلفن همراه« توسط ناگویی هیجانی و احساس تنهایی تبیین میشود. از بین متغیرهای پیش بین فقط احساس تنهایی هیجانی معنی دار بود و ناگویی هیجانی سهم معنیداری در پیش بینی اعتیاد به تلفن همراه دانشآموزان نداشت.
کلمات کلیدی: ناگویی، احساس تنهایی، اعتیاد به تلفن همراه.
.1 مقدمه
گوشیهای تلفن همراه هوشمند ارتباطات مهم و ابزارهای تکنولوژیکی هستند که تبدیل به یک بخش ضرروی از زندگی دانشآموزان در مدارس و دانشجویان در دانشگاهها شده است. بر اساس پژوهشها فضیلت به عنوان یک خصوصیت فردی و با وجدان بودن به عنوان عاملی محافظتی در برابر اعتیاد به گوشیهای تلفن همراه عمل میکند. بر اساس این پژوهشها بر نقش فضیلت و ارتقاء با وجدان بودن برای جلوگیری از اعتیاد به تلفنهای هوشمند همراه تاکید کردهاند - لیان و یو، . - 2017 دانشآموزان و نوجوانانی که اعتیاد به تلفن همراه بیشتری نسبت به همتایان خود دارند در هنگام غذا خوردن یا سرعت بیشتری غذای خود را میخورند؛ نوجوانانی که اعتیاد کمتری به تلفن همراه دارند مقادیری بیشتری از شیر، سبزیجات و ماست را نسبت به همتایان خود مصرف میکنند. پسرانی که اعتیاد به تلفن همراه دارند و از این ابزار به شدت استفاده میکنند مصرف کمتری از قارچها و لبنیات نسبت به همتایان خود در برنامه غذایی خود دارند - کیم، لی، لی، . - 2017
نرخ مالکیت تلفنهای همراه هوشمند در سراسر جهان افزایش چشمگیری داشته است، به طوری که هر فرد حداقل یک دستگاه هوشمند تلفن همراه دارد. استفاده از این دستگاه تلفن هوشمند همراه با پیامدهای مختلفی همراه است. نوجوانانی که پرخاشگری بیشتری میکنند استعداد بیشتری برای اعتیاد به تلفن همراه دارند. در بررسی اعتیاد به تلفن همراه در بین گروههای سنی مختلف نشان داده شده است که نوجوانان بیشتریت اعتیاد به تلفن همراه نسبت به بقیه گروههای سنی از خود نشان دادهاند. تکانشگری به علت اعتیاد به تلفن همراه در نوجوانان بیشتر از سایر گروههای سنی میباشد - جو، نا و کیم، . - 2017 با وجود بسیاری از پیامدهای مثبت استفاده از تلفنهای هوشمند همراه این ابزار میتواند رفتارهای مضر و زیانآوری برای افراد استفاده کننده از آن داشته باشد.
استفاده از تلفن همراه هوشمند برای تماسهای روزانه با افراد دیگر، مشارکت در شبکههای اجتماعی مجازی، بازیهای آنلاین ویدئویی، خرید و تماشای تلویزیون در اینترنت، چت و پیام رسانی و استفاده از تلفن همراه هوشمند برای دانلود باعث اعتیاد به تلفن همراه در افراد به ویژه نوجوانان و دانشآموزان شده است - لوپر-فرناندز، کاوس، رومو، موروان، کرن، گرازیانی و اسچیمنتی، . - 2017اعتیاد و وابستگی به شبکههای اجتماعی تلفن همراه محور به عنوان یکی از مشکلات جدی در افراد به ویژه یادگیرندگان مطرح میباشد. شبکههای اجتماعی، به عنوان مجموعهای از خدمات مبتنی بر وب هستند که امکان ایجاد توصیفات عمومی یا خصوصی برای افراد، فراهم میکنند، یا به آنها امکان میدهند که با دیگر اعضای شبکه رابطه برقرار کرده، منابع خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از میان توصیفات و بازخوردهای آنها، برای یافتن اتصالات جدید استفاده کنند - بشرپور، دشتی و عطادخت، . - 1395
از طرفی یکی عوامل فردی که پیشبینی کننده اعتیاد افراد به شبکههای مجازی و تلفن همراه هتسند، احساس تنهایی میتواند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. بسیاری از محققان احساس تنهایی را تجربه ذهنی ناخوشایندی میدانند که در نتیجه تفاوت بین روابط اجتماعی مورد انتظار فرد و وضعیت کنونی او ایجاد میشود - نوری ثمرین و نرگسی، . - 1392 احساس تنهایی یکی از نیازهای انسان، نیاز به تعلق داشتن است. این نیاز شامل آرزوی فرد برای ایجاد و حفظ حداقل روابط بین فردی مثبت و پایدار با دیگران است. نیاز به تعلق داشتن موجب انگیزش و هدایت افکار و هیجانات و رفتار بینفردی افراد میشود.
البته در میزان و چگونگی ارضای این نیاز، تفاوتهایی نیز به چشم میخورد و ارضای آن نیز مستلزم داشتن تعاملات مثبت و زیاد با دیگران در یک موقعیت بادوام است که موجب خشنودی طرفین میشود. درنتیجه، افرادی که در ایجاد روابط رضایت بخش با دیگران مشکل دارند، دچار نوعی احساس کمبود میشوند که در آشفتگیهایی مانند احساس تنهایی تجلی پیدا میکند - هنریچ و گلونه، . - 2006 یکی دیگر از عواملی که با اعتیاد به تلفن همراه د ارتباط است ناگویی هیجانی است. ناگویی هیجانی به عنوان عاملی از هوش هیجانی پایین در افراد عاملی مهم در وابستگی افراد به استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی چون فیسبوک و اینستاگرام به شمار میرود اما ناگویی هیجانی نمیتواند بر وابستگی به شبکه اجتماعی توئیتر داشته باشد - زارینس، جانسون، یوستیمچوک، تورترو و کونراث، . - 2016
ناگویی هیجانی، ناتوانی در پردازش شناختی اطلاعات هیجانی و تنظیم هیجانها - استاسویچ، برادیزا، گودلسکی، کافی، اسچلاچ و بایلی، - 2012 و شامل دشواری در شناسایی احساسات، دشواری در توصیف احساسات و تفکر عینی میباشد - تیلور و بگبی، . - 2000 به عبارتی ناگویی هیجانی متشکل از دشواری در شناسایی احساسات و تمایز بین احساسات و تهییج های بدنی مربوط به برانگیختگی هیجانی؛ دشواری در توصیف احساسات برای دیگران؛ قدرت تجسم محدود که بر حسب فقر خیال پردازی ها و سبک شناختی عینی، عمل گرا و واقعیت گرا یا تفکر عینی مشخص می شود - استاسویچ، برادیزا، گودلسکی، کافی، اسچلاچ و بایلی، . - 2012 با توجه به آنچه گفته سوال این پژوهش آن است که آیا بین ناگویی هیجانی، احساس تنهایی با اعتیاد به تلفن همراه در دانشآموزان دختر رابطه وجود دارد؟
.2 روش پژوهش
این پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشآموزان دختر دوره اول متوسطه شهر اهواز در سال تحصیلی 1395-1396 نفر بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 100 نفر انتخاب و پرسشنامههای ناگویی هیجانی، احساس تنهایی و اعتیاد به تلفن همراه را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده های آزمونهای میانگین و انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد.
-1-2ابزارهای پژوهش
-1-1-2پرسشتامه ناگویی هیجانی
پرسشنامه ناگویی هیجانی توسط بگبی، پارکر و تیلور - 1994 - تدوین و یک آزمون 20 ماده ای است و سه زیر مقیاس دشواری در شناسایی احساسات - سوالات1، 3 ، 6، 7 ، 9، 13 و - 14، دشواری در توصیف احساسات - سوالات 2 ، 4 ، 11، 12 و - 17 و تفکر عینی - سوالات 5، 8، 10، 15، 16، 18، 19 و - 20 را در یک مقیاس پنج درجه ای لیکرت به این صورت که کاملاً» مخالف« نمره 1 و به پاسخ کاملاً» موافق« نمره 5 تعلق میگیرد. گویه های 4، 5، 10، 18 و 19 نمره گذاری معکوس دارند. یک نمر ه کل نیز از جمع نمرههای سه زیر مقیاس برای نارسایی هیجانی کلی محاسبه میشود این مقیاس برای اجرا در نمونههای عمومی و بالینی مناسب است.
و می تواند بر حسب شرایط به صورت فردی یا گروهی اجرا شود - بشارت، افقی، آقایی ثابت، حبیب نژاد، پورنقدعلی وگرانمایه پور، . - 1392 هر چه افراد نمراتشان در این خرده مقیاس ها بیشتر باشد نشان دهنده مشکل بیشتر در زمینه بیان و تشخیص احساسات می باشد - بگبی، پارکر و تیلور، . - 1994 پایایی و روایی: ویژگیهای روان سنجی پرسشنامه ناگویی هیجانی در پژوهشهای متعدد بررسیو تایید شده است - تیلور و بگبی، 2000؛ پارکر، تیلور و بگبی، . - 2001 در نسخه فارسی پرسشنامه ضرایب آلفای کرونباخ برای ناگویی هیجانی کل و سه زیر مقیاس دشواری در شناسایی احساسات، دشواری در توصیف احساسات و تفکر عینی به ترتیب 0/85، 0/82، 0/75، و 0/72 محاسبه شد که نشانه همسانی درونی خوب مقیاس است - بشارت و گنجی، . - 1391
پایایی باز آزمایی در دو نوبت با فاصله چهار هفته از 0/70تا 0/77 برای ناگویی خلقی کل و زیر مقیاس های مختلف تایید شد. روایی همزمان پرسشنامه ناگویی خلقی بر حسب همبستگی بین زیرمقیاسهای این آزمون و مقیاسهای هوش هیجانی، بهزیستی روانشناختی و درماندگی روانشناختی بررسی و تایید شد. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمره آزمودنیها در پرسشنامه ناگویی هیجانی با کل هوش هیجانی، بهزیستی روانشناختی و درماندگی روانشناختی همبستگی معنادار وجود دارد - بشارت، افقی، آقایی ثابت، حبیب نژاد، پورنقدعلی وگرانمایه پور، . - 1392 در پژوهش بشارت و گنجی - 1391 - ضرایب آلفای کرونباخ زیر مقیاسهای دشواری در شناسایی احساسات، دشواری در توصیف احساسات و تفکر عینی را به ترتیب 0/81، 0/77، 0/75 و 0/84 محاسبه شد.
-2-1-2پرسشتامه احساس تنهایی
این پرسشنامه توسط وائو و یائو - 2008 - که یک ابزار خودگزارشی برای سنجش احساس تنهایی است ساخته شده است. پرسشنامه دارای 8 سوال و در مقیاس اندازهگیری به صورت لیکرت 4 درجهای از »هرگز نمره «1، »به ندرت با نمره «2، »بعضی اوقات با نمره «3 و »همیشه نمره «4 میباشد و عبارت 3 و 6 به صورت معکوس نمرهگذاری میشود. وائو و یائو - - 2008 این مقیاس را یک ابزار کوتاه و پایا برای اندازهگیری احساس تنهایی گزارش کردهاند و ضریب آلفای کرونباخ آن را 0/84 گزارش نمودهاند. در مطالعه کوچکی، حجتی و ثناگو - - 1391 برای استفاده از ابزار ابتدا از زبان انگلیسی به زبان فارسی برگردانده شد، سپس فرم فارسی توسط دو نفر از متخصصان زبان انگلیسی از فارسی دوباره به انگلیسی برگردانده شده و پس از اصلاح شکافهای موجود در یک مطالعه مقدماتی با نمونه 20 نفر ضریب آلفای کرونباخ آن 0/89 محاسبه شد - کوچکی، حجتی و ثناگو، - 1391
-3-1-2پرسشنامه اعتیاد به تلفن همراه
پرسشنامه اعتیاد به گوشی همراه توسط سواری - - 1393 در ایران ساخته شده است. ابتدا به کمک 15 سوال و پس از اراده آنها به برخی اساتید متخصص در مسائل روانشناختی دو سوال از آنها حذف و پرسشنامه مقدماتی از 13 سوال تشکیل شد. سپس به منظور استخراج عوامل اعتیاد به تلفن همراه از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. تحلیل نشان داد که پس از بیست و پنج بار چرخش آزمایشی روی دادهها، 13 سوال و سه عامل خلاقیت زدایی - سوالات 1، 2 ، 3، 4، 5، 6، - 7، میل گرایی - سوالات 8، 9، - 10 و احساس تنهایی - سوالات 11، 12، - 13 به دست آمد. سوالات پرسشنامه به صورت مقیاس 5 درجهای از هرگز - - 1 تا اکثر اوقات - - 5 نمرهگذاری می شود. پایایی کل پرسشنامه 0/87، خلاقیت زدایی 0/78 ، میل گرایی 0/76 و احساس تنهایی 0/84 به دست آمد. روایی پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی تاییدی صورت گرفت که مورد تایید قرار گرفت - سواری، . - 1393
.3 یافتههای پژوهش
جدول -1تعداد، حداقل، حداکثر، میانگین و انحراف معیار در متغیرهای پژوهش را نشان میدهد. تعداد آزمودنیها 100 نفر دانشآموز دختر بودند.فرضیه اول: بین ناگویی هیجانی، احساس تنهایی با اعتیاد به تلفن همراه در دانشآموزان دختر رابطه وجود دارد.جدول -2 خلاصه نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین ناگویی هیجانی، احساس تنهایی با اعتیاد به تلفن همراه در دانشآموزان دختر
