بخشی از مقاله
خلاصه:
پژوهش حاضر به بررسی و شناخت شیوه یادگیری کارکنان در یکی از صنایع نظامی می پردازد. بدین منظور از کلیه کارکنان حاضر در صنعت مذکور حجم نمونه 150 نفری انتخاب شده است. از این تعداد حدود 60 نفر از کارکنان نهادهای نوآوری و مابقی به صورت تصادفی از قسمتهای دیگر حجم نمونه تصادفی را تشکیل داده اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه استاندارد 12سوالی کلب می باشد، که شامل 4 بخش احساسگر، متفکر، مشاهده گر و عملگراست و سعی در اندازهگیری و شناخت سبک یادگیری کارکنان و در پی آن تشخیص سبک یادگیری کلی صنعت دارد. روایی و پایایی پرسشنامه مذکور مورد تایید قرار گرفته است. نتایج تحلیل دادهها سبک غالب یادگیری در سازمان مورد مطالعه را مشخص کرده است و بیانگر آن است که سبک یادگیری غالب از طیف متفکر – جذب کننده می باشد و با توجه به تحلیل آماری انجام شده رابطه معناداری بین سطح تحصیلات و سبک یادگیری وجود ندارد.
کلمات کلیدی: سبک یادگیری، یادگیری، کلب، صنایع نظامی، احساسگر، متفکر، مشاهدهگر، عملگرا
.1 مقدمه
امروزه کاملاً مشخص شده است که تفاوتهای افراد در یادگیری1 فقط تا حدی به هوش و توانایی های آنها بستگی دارد؛ بنابراین عوامل دیگری نظیر ویژگی های شخصیتی، دشواری تکلیفها و تفاوت سبکها نیز در این امر دخیلاند. در مجموع اصطلاح سبک، به الگوی غالب فرد در انجام دادن کارها اشاره دارد. سبک یادگیری، روش ترجیحی یا معمول فرد برای یادگیری است. سبکها مانند تواناییها تا حدود زیادی حاصل تعامل فرد با محیط و قابل توسعه و تحولاند .[1]. بنابراین، سبکها ثابت نیستند بلکه سیالاند، به این معنی که سبک های متفاوت چه بسا در موقعیتهای متفاوتی بهکار گرفته می شوند. فردی که در یک موقعیت به سبک خاصی عمل میکند ممکن است در موقعیتی دیگر به سبک دیگری عمل کند. پس، هر چند افراد بیشتر سبک خاصی دارند و آن را بهکار می گیرند، اما در چارچوب آن سبک محبوس نمیمانند و قادرند سبک های مختلف خود را با موقعیت ها و تکالیف مختلف هماهنگ سازند. سبک های یادگیری شناختی در مقایسه با سایر سبک ها کاربرد وسیع تری دارند و به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که یکی از آن ها سبک یادگیری تجربی دیوید کلب2 میباشد که در این مقاله از این روش استفاده شده است..[2]
.2 ادبیات تحقیق
پژوهش بر روی سبک های یادگیری به عنوان یک صفت فردی در سال های اخیر مورد توجه روانشناسان تربیتی بوده است. در این پژوهش الگوی یادگیری کلب - 1976 - توجه زیادی را به خود جلب کرده است. کلب براساس نظریات دیویی، لوین و پیاژه یک چرخه چهار مرحله ای فرضی به نام چرخه یادگیری تجربه ای ارائه کرده است .[3]. بنا به نظریه کلب تجربه در یادگیری نقش مهمی دارد. در این چرخه یادگیری ابتدا اطلاعات را از طریق تجربه عینی کسب می کنند و این تجربه عینی فوری اساس مشاهده تاملی را میسازد..[4] در این مرحله یادگیرنده اطلاعات تجربی را با برخی از دیدگاه هایش سرو سامان می دهد. بعد از مشاهده تاملی در سومین مرحله مفهوم سازی انتزاعی به وقوع می پیوندد. یعنی یادگیرندگان تعمیم هایی به عمل می آورند که به آن ها کمک می کند تا مشاهدات خودشان را با نظریه ها و اصول یکپارچه سازند. در نهایت آخرین مرحله آزمایشگری فعال است. در این مرحله یادگیرندگان این تعمیم ها را به عنوان قواعدی برای عمل در موقعیت های جدید و پیچیده تر استفاده می کنند. براساس این نظریه افراد مختلف ممکن است خودشان را با برخی از مراحل این چرخه های یادگیری بهتر سازگار کنند یا برخی از مراحل را ترجیح بدهند. این فرآیند تفاوت های فردی در چرخه تبیین میکند. از این رو، یادگیرنده ایده آل بایستی حداکثر توانایی را در تمامی چهار مرحله را دارا باشند. پژوهش های جدید نشان میدهد که تعیین نوع سبک های یادگیری و شناختی برای موثر کردن بیشتر یادگیری به افراد کمک میکند..[2]
.3 بیان مسئله
یادگیری فعالیتی شناختی و عاطفی است و افراد از لحاظ توانایی های ذهنی، روش های آموختن، سبک و سرعت یادگیری، آمادگی، علاقه و انگیزش نسبت به کسب دانش با هم تفاوت دارند. بنابراین یکی از موضوعات مرتبط با تفاوت های فردی در یادگیری، سبک های یادگیری یادگیرندگان است که در فراگیری آن ها نقش موثری ایفا می کند..[5] سبک یادگیری1 ترکیبی از ویژگی های شناختی، عاطفی و جسمانی است، که از تعامل نحوه ادراک و پاسخ دهی یادگیرنده به محیط شکل میگیرد. سبک یادگیری روشی است که یادگیرنده در یادگیری خود آن را به روشهای دیگر ترجیح می دهد..[1]
به همین ترتیب تشخیص و بررسی سبک های افراد در بخش های مختلف یک سازمان به آموزش بهتر افراد کمک کرده و همچنین موجب بهبود یادگیری آن ها و به طبع باعث رشد و بهبود عملکرد و بهرهوری آن ها خواهد شد. بنابراین نیاز به بهبود یادگیری در بخش آموزش صنایع نظامی احساس شد و به همین منظور مسئله شناسایی سبک یادگیری کارکنان این صنعت برای آموزش بهتر و دقیقتر و با اثربخشی بالا، در راستای بهبود عملکرد کارکنان، در دستور کار قرار گرفت.
.4 اهداف پژوهش
این پژوهش دو هدف را دنبال می کند، هدف اول از انجام پژوهش حاضر تعیین سبک یادگیری کارکنان، در صنایع نظامی و برگزاری دورههای آموزشی مؤثر براساس شیوه یادگیری کارکنان بوده است، چرا که تفاوت های فردی در یادگیری از دیر باز مورد توجه قرار گرفته است. این عقیده که تفاوتهای افراد در یادگیری صرفاً ناشی از تفاوتهای آنها در هوش و توانایی است تا مدتها پذیرفته شده بود، اما بعدها تغییر یافت. پژوهشگران نشان دادند که افراد سبکهای یادگیری متفاوتی دارند، یعنی اطلاعات را از راه های مختلف تجزیه و تحلیل میکنند و یاد می گیرند؛ و هدف دوم بررسی اینکه آیا سبک یادگیری و تحصیلات افراد با هم رابطه دارند و یا از یکدیگر مستقل هستند؟
.5 تعاریف
در این قسمت به تعاریف مورد نیاز در رابطه با یادگیری و سبک های آن پرداخته شده است.
.5.1 یادگیری
یادگیری غالباً به عنوان یک فرآیند سودمند تعریف می شود که فراگیر در آن به صورت فعالانه با نزدیک شدن به اطلاعات، مرتبط کردن آنها با دانش قبلی خود و کنترل و هدایت فرآیند یادگیری خود عمل می کند. یادگیری فرآیندی
