بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پایداری اکولوژیکی باغهای سیب شهرستان مهاباد طرح ریزی شده است. این مطالعه با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری شامل کلیه باغداران باغ های سیب شهرستان مهاباد و نمونه آماری شامل 180 نفر از باغداران بودند. روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد. ابزار تحقیق، پرسشنامهای بود که روایی آن از طریق پانلی متشکل از کارشناسان و متخصصان در توسعه کشاورزی تأیید شد. پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ - از 0/85 تا - 0/96 مورد بررسی قرار گرفت.
جهت تحلیل داده ها از همبستگی و تحلیل عاملی استفاده شد. کلیه محاسبات با نرم افزار Spss انجام شد. در تحقیق حاضر بین پایداری اکولوژیکی به عنوان متغیر وابسته و عوامل مدیریتی، اقتصادی، درصد سبزینگی محیط روستایی، درصد رضایت مردم از کیفیت بهداشت محیط روستا و عوامل زیست محیطی، همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال 1 درصد مشاهده شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی بعد از چرخش وریماکس 3 عامل شناسایی شدند که در مجموع 74/06 درصد از کل تغییرات در متغیر وابسته، بیان شد.
واژه های کلیدی: پایداری اکولوژیکی باغ های سیب، تحلیل عاملی، مهاباد.
مقدمه
نظام های کشاورزی به کارگرفته شده در بیشتر کشورهای جهان سوم از جمله ایران تحت عنوان نظام متعادل مطرح می باشد، که برالگوی کشاورزی تقلیدی غرب مبتنی است و به شدت بر بکارگیری نهاده های خارج از مزرعه تأکید دارد. جالب توجه است که در غرب در طی دهه های گذشته آگاهی فزاینده ای نسبت به نامناسب بودن کشاورزی متداول پدید آمده است و کوشش فراوانی در زمینه تحقیقاتی وترویجی و سیاستگذاری کشاورزی برای دستیابی به یک نظام پایدار درکشاورزی صورت گرفته است. اما در کشورهای جهان سوم نه تنها هیچ برنامه ای در جهت فاصله گرفتن از کشاورزی متداول مشاهده نمیشود، بلکه آمار های موجود روندی را نشان می دهد که در جهت تخریب محیطی زیست یک حرکت فزاینده ای را دارد - کوچکی، . - 1376
بطور نمونه از میان محصولات کشاورزی یکی از محصولات مهم در ایران، سیب درختی است. این محصول کشاورزی به عنوان یکی از اصلیترین منابع صادرات غیر نفتی کشورمان بشمار میرود. ایران درتولید این محصول مقام هفتم و از لحاظ صادرات مقام دهم را درجهان دارا میباشد. استان آذربایجانغربی با تولید 27 درصد سیب کشور مقام نخست تولید را در طی بیست سال گذشته به خود اختصاص داده است و به علت فراوانی، اغلب مطالعات کارایی سیب درختی ایران در این منطقه انجام میگیرد. در این استان شهرستان مهاباد با تولید میانگین 180 هزارتن یکی از سه قطب اصلی تولید سیب است.مساحت باغات شهرستان مهاباد در سال 1392؛ 9150 هکتار بوده که ازاین مقدار 7000 هکتار به باردهی رسیدهاند و تولیدی بالغ بر 205هزار تن انواع محصولات باغی را دارند و محصول غالب این شهر سیب است - آمارنامه،. - 1392
این در حالی است که در این استان، تنها در سال 1386 حدود 53460 تن کودشیمیایی و 107 تن انواع سموم دفع آفات نباتی توزیع شده است. که در این بین حدود 10 درصد آن در شهرستان مهاباد مورد استفاده قرار گرفته است - همان منبع - . با توجه به نگرانی ها و مسائل مذکور ، باید زمینه را جهت حرکت به سوی نظام های کشاورزی پایدار فراهم نماییم . - Chizari and et al, 1999 - به منظور کاهش مصرف کودها و سموم شیمیایی و افزایش تمایل کشاورزان به کشاورزی ارگانیک مطالعات زیادی در ایران انجام گرفته است که بطور مثال می توان به چند مورد اشاره کرد.مهدوی دامغانی و همکاران - - 1384 بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام مشاهده کردند عوامل تعیین کننده شاخص پایداری اکولوژیکی در نظام زراعی، سطح زیر کشت، عملکرد گندم، مدیریت بقایای گیاهی، درآمد زراعی و دسترسی به آموزش و ترویج بود. حاتمی سردشتی و همکاران - 1390 - پایداری کشت بوم های زعفران در بیرجند
