بخشی از مقاله
چکیده
هدف کلی این پژوهش،بررسی و تحلیل نیازهاي آموزشی سیب زمینیکاران در شهرستان قروه است.نظر به اهمیت کشت سیب زمینی در این منطقه ونقش مهم آن در وضعیت اقتصادي این بخش، بررسی نیازهاي آموزشی کشاورزان این محصول، اهمیت ویژهاي دارد. جامعه آماري مورد بررسی در این تحقیق شامل کلیه سیب زمینیکاران شهرستان قروه است، که از این میان تعداد 200 نفر به روش نمونه گیري تصادفی طبقهبندي شده انتخاب شدند. ابزار گردآوري دادهها پرسشنامه بود.پایایی ابزار پژوهش با استفاده از محاسبه ضریب کرونباخ آلفا تعیین شد که مقدار 0/80 به دست آمد.نتایج کسب شده از تحلیل عاملی نشان داد که نیازهاي آموزشی مرتعداران مورد تحقیق در شش عامل فنی، بازار یابی،حمایتی، شناختی، دانشی و کنترلی قرار گرفتند که این شش عامل در مجموع50/71 درصد واریانس کل را تبیین مینمایند.
-1 مقدمه و هدف
سیب زمینی مهمترین سبزي جهان میباشد و پس از برنج، گندم و ذرت چهارمین محصول عمده غذایی به حساب میآید. - - 10 در کشور ما سیب زمینی پس از گندم و برنج، سومین محصول مهم غذایی است. - - 8بالا بودن ارزش غذایی سیب زمینی و سازگاري این گیاه با شرایط مختلف آب و هوایی سبب شده تا سیب زمینی به عنوان عنصري با ارزش در توسعه کشاورزي کشورهاي در حال توسعه مورد توجه قرار گرفته و با جایگزینی آن به جاي غلات تا حدوي بتوان بخشی از کمبود واردات محصولات مهمی از قبیل گندم و برنج را کاهش داد. - - 1 سطح زیر کشت سیب زمینی کشور حدود 166 هزار هکتار برآورد شده است که چهارمین تولید کننده جهان محسوب میشود.استان کردستان نیز در بین استانهاي سردسیر کشور در این میان مقام چهارم کشور را از نظر تولید سیب زمینی دارا میباشد و منطقه قروه بعنوان قطب تولید سیب زمینی در این استان شناخته شده است. - - 14نظر به پتانسیل بالاي تولید این منطقه، میتوان به عملکردهاي مناسبی در سطح مزارع کشت این محصول دست یافت.
با توجه به اهمیت سیب زمینی در تامین امنیت غذایی و نقش محوري آن در اقتصاد روستایی منطقه و از طرف دیگر مستعد بودن منطقه جهت کشت این محصول، توجه به نیازهاي آموزشی سیب زمینیکاران جهت پایداري نظام کشت امري ضروري است. توجه به ارائه روزافزون نوآوريها و تکنولوژيهاي نوین از سوي محققان، انتقال یافتههاي نوین علمی به کشاورزان و تلفیق و گاه جایگزینی آنها با دانش بومی و سنتی آنان اهمیت شایانی دارد. تجارب به دست آمده نشان میدهد انتقال تکنولوژي به عنوان یک فرآیند آموزشی نه تنها به افزایش بهره وري در کشاورزي کمک میکند بلکه در دراز مدت به پایداري توسعه روستایی هم مساعدت می نماید. - - 4 لذا با توجه به اهمیت این موضوع هدف کلی تحقیق حاضر بررسی نیازهاي آموزشی سیب زمینیکاران در منطقه قروه بود که در قالب آن کوشش شده است تا به واسطه شناسایی نیازهاي مزبور و اجراي برنامههاي آموزشی، سطح دانش و اطلاعات کشاورزان را افزایش داد و باعث پایداري نظام کشت شد.
-2 تئوري و پیشینه تحقیق
نیاز سنجی امري بسیار ضروري براي توسعه کشاورزي است که مشخص میکند فراگیران به چه موارد آموزشی نیاز دارند، به عبارت دیگر، آموزش براي توسعه کشاورزي، از جایی آغاز میشود که فراگیر قرار دارد. - - 9 حجازي - - 1385، نیازهاي آموزشی را عبارت از تغییرات مطلوبی میداند که در فرد یا افراد از نظر دانش، مهارت و یا رفتار باید به وجود آید تا بتوانند وظایف مربوط به شغل خود را در حد مطلوب و منطبق با استانداردها انجام دهند. - - 2شناخت و تحلیل اثر بخش نیازهاي آموزشی، پیش نیاز یک سیستم آموزشی موفق است. - - 7
سیدلر ترویج و آموزش کشاورزي را به عنوان یکی از خدمات تسهیل کننده براي تولید کنندگان و بازرگانان میداند. او معتقد است کسانی که در امر تولید و بازاریابی محصولات کشاورزي و دامی هستند باید مرتبا" آموزش ببینند. - 13 - سالتیل و همکاران در تحقیقی با عنوان اندازهگیري و سنجش پایداري نظام کشت کشاورزان، به منظور رسیدن به بهترین و مناسبترین شاخصها از تحلیل عاملی استفاده کردند.نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که کشت محصولات جایگزین، استفاده از محصولات متناوب،رعایت عملیات حفاظتی و تناوب زراعی براي کنترل علفهاي هرز در عامل اول، متغیر پوشش دادن دائمی به زمین و چشم پوشی از نظام آیش در عامل دوم و استفاده از کودهاي آلی و کاهش مصرف علفکشها در عامل سوم جاي میگیرند. - - 12
رضایی و صفا - - 1391 در تحقیقی تحت عنوان بررسی و تحلیل نیازهاي آموزشی مرتعداران در شهرستان زنجان به کمک تحلیل عاملی نشان دادند که نیازهاي آموزشی مرتعداران مورد مطالعه در چهار عامل فنی، حفاظتی، قانونی و شناختی قرار میگیرند که در مجموع این چهار عامل در حدود 67/05 درصد واریانس کل را تبیین مینمایند. - - 3 عمانی و چیذري - - 2005 در پژوهشی به ارزیابی نیازهاي آموزشی گندمکاران استان خوزستان در زمینه کشاورزي پایدار پرداختند.در این مطالعه محققین ارزیابی نیازهاي آموزشی را براي تدوین برنامههاي آموزشی ضروري دانستند. در این مطالعه نتیجه گرفتند که گندمکاران در زمینه مبارزه بیولوژیکی، تناوب زراعی، استفاده از گیاهان لگوم و استفاده از کود سبز داراي نیاز آموزشی میباشند. - - 11
صبوري و عمانی - - 1389 در تحقیقی تحت عنوان تحلیل عاملی نیازهاي آموزشی پنبهکاران از دیدگاه کارشناسان ترویج کشاورزي استان سمنان نشان دادند که شش عامل، شامل متغیرهاي آموزش در خصوص بیماريها و علفهاي هرز پنبه و آبیاري، آموزش نحوه صحیح آماده سازي زمین، آموزش در زمینه استفاده از نهادههاي شیمیایی، آموزش در زمینه هورمونهاي شیمیایی، آموزش در زمینه انبارداري و آموزش در زمینه مبارزه غیر شیمیایی با آفات که در مجموع 75 درصد متغیر نیازهاي آموزشی را تبیین میکنند. - - 5
-3 مواد و روشها
از آنجایی که در این تحقیق هدف بررسی نیازهاي آموزشی سیب زمینیکاران بود لذا این پژوهش به لحاظ نوع تحقیق کاربردي میباشد. ابزار گردآوري دادهها در مرحله میدانی شامل پرسشنامه بود که بصورت حضوري با استفاده از مقیاس لیکرت نسبت به نمرهدهی بصورت خیلی زیاد - - 5، زیاد - - 4، متوسط - - 3، کم - - 2، خیلی کم - - 1، براي هر یک از مولفهها اقدام شد.جامعه آماري این تحقیق شامل تمامی سیب زمینی کاران شهرستان قروه از توابع استان کردستان بودند.به منظور تعیین نمونه در این مطالعه نیز ، روش نمونهگیري تصادفی طبقه بندي شده به کار رفته است.براي تعیین اعتماد یا پایایی پرسشنامه از روش ضریب آلفاي کرونباخ استفاده شد که ضریب آن 0/80 بدست آمد. تجزیه و تحلیل دادهها نیز در دو سطح توصیفی - شاخصهاي گرایش به مرکز شامل میانگین، درصد فراوانی، درصد تجمعی و شاخصهاي پراکندگی نظیر واریانس، انحراف معیار - و استنباطی - تحلیل عاملی - با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.
-4 نتایج و بحث
بر اساس جدول شماره 1 میانگین سن کشاورزان 47/9 با انحراف معیار7/93 سال میباشد که اکثریت آنها - 38 درصد - در گروه سنی 40-50 سال قرار داشتند. کمترین سن سیب زمینی کاران 19 سال و بیشترین آن82 سال بوده است.از دیدگاه
