بخشی از مقاله
مقدمه : مطالعات مربوط به زیست شناسی و اکولوژی عقرﲠا در ایران با ﳏدودیت شدیدی مواجهه است و این مطالعات در جزایر سخت تر خواهد بود ﲞصوص اسکله ها که ﳘیشه خیل عظیمی از صیادان و گردشگران در آﳒا در حال تردد هستند می بایست با شناسایی زیستگاهها و فون عقرﲠای هر منطقه در ایران آغاز و با بررسی خصوصیات زیسﱵ و ﳏیطی آﳖا کامل گردد. هدف از این بررسی نیز شناسایی و تعیﲔ فون عقرﲠا و مشکلات مربوط به آﳖا در اسکله رمچاه جزیره قشم بود.
مواد و روشها : در این مطالعه توصیفی اطراف و درون اسکله رمچاه جزیره قشم تاشعاع 2 کیلومﱰی از هر طرف اسکله انتخاب و در اواخر تابستان و اوایل پاییز 1392 با تعیﲔ دمای ﳏی اقدام به صید عقرب گردید . در ﳎموع 85 عقرب از این منطقه صید شد.
یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده' از ﳎموع 85 عقرب صید شدهز خانواده بوتیده Buthidae و جنس Androctonus crassicauda بودند که تعداد 50 ﳕونه ماده و 35 ﳕونه نر شناسایی گردید.
نتیجه گﲑی : بر اساس نتایج بدست آمده بیشﱰ عقرﲠا مربوط به خانواده بوتیده و از نوع Androctonus crassicauda بود که این عقرب دارای نیش دردناکی است و روی سیستم عصﱯ تاثﲑ می گذارد .در کودکان و افراد مسن بسیار کشنده است. لذا شناخت این گونه راههای مقابله با آن از اﳘیت زیادی برخوردار است.
مقدمه
نزدیک به سیصد میلیون سال است که عقرﲠا بر روی کره زمﲔ زندگی می کنند ؛ اما در مقایسه با سایر بند پایان مهم پزشکی' بیولوژی و اکولوژی آﳖا در بسیاری از موارد ناشناخته مانده است - . - 3 به طوریکه در خیلی از مناطق کشور ﲞصوص در جزایر جنوبی واقع در خلیج فارس و دریای عمان ما حﱵ از زیستگاههای عقرب نیز اطلاعات چندانی در دست نیست. بررسی خصوصیات زیسﱵ و زیست ﳏیطی عقرﲠا با توجه به اﳘیت آﳖا در مسائل ﲠداشﱵ و خطرات جانی ناشی از برخی گونه های آن در پزشکی می تواند ما را برای رسیدن به راهکارهای علمی و عملی مناسب جهت مقابله با آﳖا یاری ﳕاید . علت این مسئله این است که هیچ بررسی علمی دقیقی درباره عقرﲠای ایران، تعیﲔ فون آﳖا،شناسایی ﳏلهای زیست شان و ..... اﳒام نشده است.
جزیره قشم از ﴰال به شهر بندرعباس، مرکز ﲞش ﲬﲑ و قسمﱴ از شهرستان بندر لنگه، از ﴰالشرقی به جزیرهی هرمز، از شرق به جزیرهی لارک، از جنوب به جزیرهی هنگام و از جنوب غرﰉ به جزایر تنب بزرگ و کوچک و بوموسی ﳏدود میگردد. فاصله جزیرهی قشم - از بندر قشم - تا بندرعباس 10/8 مایل 20 - کیلومﱰ - ، تا بندر هرمز 9/72 مایل 18 - کیلومﱰ - ، جزیره لارک - تا مرکز دهستان لارک - 4/85 مایل 9 - کیلومﱰ - ، تا جزیره بوموسی 88/01 مایل 163 - کیلومﱰ - و جزیره تنب بزرگ 61/55 مایل 114 - کیلومﱰ - است.
روستای رمچاه در ضلع جنوب شرقی جزیره ی قشم در 4 کیلو مﱰی ساحل جنوبی با فاصله ای 17 کیلومﱰی منتهی الیه شرقی جزیره که شهرستان قشم می باشد قرار دارد و با فاصله ای 4 کیلومﱰی از ساحل دریا و 5 کیلومﱰی شهر تاریخی خربس می باشد. دارای دو جاده ی آسفالته ی ارتباطی بوده و با فاصله ی 9 کیلومﱰی جاده ی روستایی به جاده ی اصلی قشم- باسعیدو و ﳏل تقاطع روستای هلر متصل گردیده است و جاده ی دوم با فاصله ای 4 کیلومﱰی جاده ی آسفالته ساحل جنوبی تقاطع صیدگاه رمچاه - موج شکن متصل گردیده است -
نزدیکترین بندر در ساحل اصلی کشور به جزیرهی قشم، بندرعباس است که فاصله آن تا ﳏل سربندر قشم 10/8 مایل دریاﱙ 20 - کیلومﱰ - است. نزدیک ترین فاصله این جزیره به ساحل اصلی کشور، در دماغهی ﴰاﱃ جزیره، در ﳏل بندر لافت - در جزیرهی قشم - تا آبادی پل، مرکز دهستان ﲬﲑ - در ساحل اصلی کشور - که فاصله آن در حدود یک مایل دریاﱙ 1800 - مﱰ - بوده و در آینده ﳏل احداث پل خلیج فارس خواهد بود. جزیرهی قشم در ﴰال دارای دماغههای قشم، لافت و باسعیدو و در جنوب دماغه دیرستان است.
وسعت جزیره قشم 1491 کیلومﱰمربع، حدود 2/5 برابر دومﲔ جزیره بزرگ خلیج فارس یعﲎ ﲝرین است.قسمت وسیعی از کرانههای ﴰاﱃ جزیره با جنگل دریاﱙ حرا، که افزون بر 150 کیلومﱰمربع است، پوشیده شده است. به این ترتیب، جزیره قشم نه تنها بزرگترین جزیره خلیج فارس ﴰرده میشود بلکه با وسعﱴ افزون بر 1500 کیلومﱰمربع، از 23 کشور بزرگتر است و از ﲨله: 2/5 برابر 2ﲝرین، 2/5 برابر سنگاپور، 2/5 برابر سانمارینو، 1/5 برابر هنگکنگ، 5 برابر مالدیو و 70 برابر ماکائو است [5]
این جزیره دارای آب و هوای گرم و خشک ساحلی میباشد. طول جزیره 115 کیلومﱰوعرض آن از 10کیلومﱰ تا 35 کیلومﱰووسعت تقریبی آن1600 مﱰمربع است ، اکثر نواحی آن کوهستانی ومرتفعﱰین نقطه ی آن قله ی کوه بوخو با ارتفاع 397 مﱰمیباشد. جزیره ی قشم در جنوب غربی بندر عباس ودر نزدیکی تنگه ی هرمز واقع شده است، جزایر دیگر مورد ﲢقیق که اطراف قشم هستند عبارتند از: جزیره ی هرمزدر ﴰال شرقی ، جزیره ی لارک در شرق ، جزیره ی هنگام در جنوب [5].امروزه به علت نامشخص بودن گونه های مهم عقرب مناطق ﳐتلف کشور از سرم پلی والان استفاده می شود که در برخی موارد ﳑکن است خطرات جانی برای فرد دریافت کننده داشته باشد.
موسسه واکسن و سرم سازی رازی ایران در نظر دارد که با توجه به تنوع گونه ای مناطق ﳐتلف سرم های خاص ﳘان مناطق را ﲥیه ﳕاید لازمه این کار شناسایی گونه های عقرب های مناطق ﳐتلف کشور می باشد،این مطالعه با هدف شناسایی و پراکنش گونه های ﳐتلف جزیره قشم اﳒام شده تا با استفاده از نتایج آن بتوان شناخت نسﱯ نسبت به عقرﲠای منطقه و نیز راههای پیشگﲑی، مبارزه و درمان آﳖا بدست آورد و در ﳖایت نتایج حاصله رابه طرق مناسب دراختیار مردم، مسئولﲔ و کادر ﲠداشﱵ درمانی منطقه قرار داد.
مواد و روشها: مناطق ﳕونه برداری:
این مطالعه از نوع توصیفی و میدانی بوده است. با توجه به کم بودن اطلاعات در باره زیستگاههای عقرب در جزیره و شهر قشم در اسکله صیادی رمچاه و با توجه به تنوع جغرافیایی ابتدا منطقه به دو اقلیم با پوشش گیاهی و بدون پوشش گیاهی تقسیم کرده و بعد با توجه به قدر سهم هر منطقه اطراف اسکله تا شعاع2 کیلومﱰی مورد بررسی قرار گرفت.
