بخشی از مقاله
چکیده
خشکهدارها بسته به درجه و میزان پوسیدگی بیوتوپ جانوران مختلفی است که از خشکهدار به عنوان منبع موادغذایی، آشیانه یامکانی برای تولیدمثل و پناهگاه استفاده میکنند.ماکروفون جانوران درشت است که روی خشکهدارها، لاشریزه وداخل خاک یافت میشود و نقشهای متفاوتی در اکوسیستم دارا هستند. این موجودات خاک و بقایای گیاهی از جمله خشکه دارها را از طریق فعالیت، ایجاد حفره ها و شیارهای در آن دستکاری می کنند. در این پژوهش زیوزن ماکروفون بین درجات مختلف پوسیدگی خشگه دار راش در جنگل های شصت کلاته استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. برای نیل به این هدف ازخشکهدارهای افتاده با طبقات قطری کمتر از 40، 40 تا 80،بیشتر از 80 سانتیمتر و با درجات پوسیدگی مختلف در3 کلاسه-ی ارتفاعی 450-200،700-450، 950-700 نمونهبرداری انجام شدو جداسازی ماکروفون از خشکهدار در عرصه انجام گردید.نمونهها پس از شناسایی به مدت 48 ساعت در دمای 60 درجه سانتیگراد درون آون خشک شده با ترازوی دیجیتالی با دقت هزارمگرم توزین شدند. و به وسیله شاخصهای تنوع، یکنواختی و غنا شامل شانون، سیمسون و مارگالف مقایسه شدند. نتایج نشان داد که کمترین تنوع ماکروفون مربوط به درجه پوسیدگی1 و بالاترین تنوع به خشکهدارهای درجه پوسیدگی4 اختصاص دارد.
کلمات کلیدی: تنوع زیستی، زیوزن، ماکروفون، خشکه دار راش
مقدمه
ماکروفونها ارگانیسم هایی هستند که اندازه آنها بیش از 10 میلی متر است و به راحتی با چشم غیر مسلح هم دیده می-شوند . - 6 - جانوران درشت خاک - ماکروفون - متشکل از یک تعداد زیادی از موجودات مختلف که روی سطح، در فضاهای خاک و در ناحیه نزدیکی ریشه ها زندگی می کنند. در میان جانوران خاکی، جانوران درشت - ماکروفون - به عنوان دسته مهمی ازجانوران خاکزی در چرخه موادغذایی و انرژی از اهمیت بالایی برخوردارندو اهمیت مهمی برپویایی مواد آلی وروند تجزیه خاک دارد . - 3 - ماکروفونها براساس نحوه تغذیه، میزان فراوانی، زیتوده و عناصر معدنی حاصل از تجزیه بدنشان در بهبود خصوصیات خاک به صورتی مستقیم و یا غرمستقیم دخالت مینمایند.همچنین این موجودات تاثیری مثبت بر ترکیب و تراکم پوشش گیاهی داشته و مراحل مختلف توالی را تقویت میبخشند . - 4 -
خشکهدار درختان خشک شده سرپا یا افتاده در جنگل هستند که معمولا در جنگلهای بکر در اثر مسن شدن درختان و یا تنشهای نامساعد محیطی پدید میآیند. خشکهدارها باعث پویایی اکوسیستمهای جنگلی میشوند . - 11 - خشکهدارها درختان خشک و پسیده ای هستند که با توجه به درجه پوسیدگی و کیفیت چوب درختان در گونه های مختلف تشکیل می شوند و به شکل های مختلف زیستگاه هایی را برای جانداران مختلف در جنگل را فراهم می کند و در داخل سیستم های طبیعی یک خرد زیستگاه به شمار می روند که بسیاری از جانداران و گیاهان برروی آن مستقر می شوند - . - 7 خشکهدارها به دو نوع اصلی تقسیم می شوند: -1 خشکه دار سرپا که خشک و بی جان است، ولی همچنان قسمتی از تنه آن سرپا و ریشه های آن در خاک باقی مانده و موجب ایستادگی آن برروی زمین می شود.
شایان ذکر است که این نوع خشکهدارها به مرور زمان فرسوده می شوند و سرانجام به زمین خواهند افتاد؛ -2 خشکه دار افتاده که به اندام های درختان مرده که پس از پوسیدگی برروی زمین می افتند گفته می شود. این بقایا به ظاهر خشک و بی جان ، از دیدگاه جنگل شناسی و بوم شناسی جنگل، اهمیت ویژه ای دارند و بوم شناسلن،اغلب، کارکردهای مختلفی را برای آنها قائلاند . - 15 - خشکهدارها درجنگل با در اختیارگذاشتن مواد غذایی ذخیره که درپیکره آنها وجوددارد، در رشد سریع و تغذیه نهالها تاثیر داشته و همچنین نقش عمده ای درتنوع زیستی و بقای گونه های مختلف گیاهی و جانوری ایفا میکنند و به عنوان پناهگاه حیات وحشدرجنگل و زیستگاه جانوران، پرندگان، قارچ ها وحشرات مختلف،اهمیت فراوانیبرای محی جنگلی دارد،استوکلند درسال 2004 گزارش دادندکه حیات 25 از گونهها در جنگل
